Prawo oświatowe

19.01.2018

Kto odpowie za samowolne opuszczenie przedszkola przez dziecko

Dziecko przyprowadzone do przedszkola pozostaje pod opieką pracowników aż do odebrania go przez rodziców. Mimo że nie powinno nawet na chwilę pozostać bez opieki, co jakiś czas docierają do nas informacje o przedszkolakach, które niezauważone opuściły teren przedszkola. Jak zapobiegać takim zdarzeniom i jaką odpowiedzialność ponosi dyrektor oraz nauczyciele? 

Uwzględniając rolę dyrektora w procesie zapewnienia bezpieczeństwa, trzeba przyjąć, ze w przypadku sytuacji samowolnego opuszczenia przedszkola przez wychowanka to Ty będziesz ponosił odpowiedzialność za ewentualne błędy w organizacji pracy, braki techniczne (np. brak sprawnych zabezpieczeń drzwi) oraz ewentualnie niedostateczny nadzór nad realizacją zadań przez personel i w tym zakresie odpowiedzialność tę egzekwować może w pierwszej kolejności organ prowadzący, który w skrajnym przypadku może nawet zadecydować o odwołaniu Cię ze stanowiska.

 Nauczyciel poniesie odpowiedzialność dyscyplinarną…

Praca z wychowankami, w tym także opieka nad nimi to zadanie nauczycieli, które konkretyzuje się poprzez przydział przez dyrektora konkretnych zajęć (także poza godzinami składającymi się na pensum). Nauczyciel obowiązany jest rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami przedszkola: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez placówkę. Co istotne uchybienie temu obowiązkowi, a takim niewątpliwie jest dopuszczenie przez nauczyciela, który winien sprawować opiekę nad konkretnym wychowankiem, do sytuacji jego samowolnego opuszczenia terenu przedszkola, podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej przed komisją dyscyplinarną. Nauczyciel, który zaniedbał obowiązkom w skrajnym przypadku może nawet pożegnać się z pracą w związku z orzeczeniem kary zwolnienia z pracy albo wydalenia z zawodu nauczyciela, przy czym w okresie do wydania orzeczenia w tej sprawie przez komisję nauczyciel może być zawieszony w pełnieniu obowiązków.

… a pozostali pracownicy – porządkową 

W wykonywaniu zadań z zakresu bezpieczeństwa nauczycieli wspiera także pozostały personel przedszkola, przy czym szczegółowe zadania tych osób wynikają z dokumentów organizacyjnych placówki (statut, regulamin organizacyjny), zakresów czynności oraz poleceń wydawanych przez dyrektora. Za uchybienia w tym zakresie pracownik niepedagogiczny może ponieść odpowiedzialność porządkową w rozumieniu art. 108 Kodeksu pracy.

Każdy podlega odpowiedzialności karnej 

Niezależnie od odpowiedzialności w ramach stosunku pracy przypadek samowolnego opuszczenia przedszkola przez dziecko dla osób, które dopuściły przez swoje zaniechania do tego typu sytuacji może także skutkować odpowiedzialnością karną.

Trzeba zaznaczyć, że przestępstwo narażenia na niebezpieczeństwo jest przestępstwem skutkowym, to znaczy, że jest dokonane z chwilą wywołania stanu bezpośredniego niebezpieczeństwa dla człowieka utraty życia lub spowodowania ciężkiego uszczerbku na jego zdrowiu. Taki stan może więc powstać, gdy dziecko, które samowolnie opuści przedszkole znajdzie się na przykład bez opieki na ruchliwej  ulicy. Chodzi więc o sytuację samego narażenia na niebezpieczeństwo, które niekoniecznie musi  w konkretnej sytuacji doprowadzić do uszczerbku na. Dodać też trzeba, ze w przypadku personelu przedszkola odpowiedzialność jest zaostrzona, ponieważ jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, podlega on karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.   Jednocześnie trzeba pamiętać, że szybka reakcja i usunięcie zagrożenia ze strony przedszkola może wykluczyć odpowiedzialność. Nie podlega  bowiem karze sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo.

O zdarzeniu zawsze poinformuj rodziców… 

Jeśli opieka nad dzieckiem powierzona jest placówce oświatowej, to rodzice mają pełne prawo do informacji zwrotnej o tym, jak ta opieka wygląda, co istotnego wydarzyło się w trakcie pobytu dziecka w przedszkolu, w tym także o sytuacjach, które mogą w negatywnym świetle stawiać placówkę

…a zdarzenie omów z pracownikami 

Każdy przypadek samowolnego opuszczenia przedszkola przez dziecko, w tym nawet błahy powinien być przez dyrektora przeanalizowany pod kątem poprawy istniejących mechanizmów i procedur, powinno się go też przepracować z wszystkimi, których problem dotyczy, a więc nie tylko z podległym personelem, ale i rodzicami dziecka.

Podstawa prawna:

 

- ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. poz. 59 ze zm.), 

- ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1189 ze zm.), 

- ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.),

- ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1137 ze zm.). 

Patryk Kuzior

Żródło

19.01.2018

Zasady organizacji kącików zainteresowań w przedszkolu 2018 r.

Jednym z warunków skutecznej realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego jest organizowanie stałych i czasowych kącików zainteresowań – dowiedz się, jak wygląda odpowiednio zorganizowany kącik i jakimi zasadami kierować się podczas jego organizacji.

Zgodnie z założeniami podstawy programowej wychowania przedszkolnego przestrzeń przedszkola powinna być zaaranżowana w taki sposób, aby wpływała na samodzielną  aktywność wychowanków. Dzięki odpowiedniemu zagospodarowaniu przestrzeni dzieci mogą podejmować różnorodne formy działania pozwalające na nabywanie doświadczeń w fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym obszarze rozwoju.

Kąciki zainteresowań wyzwalają aktywność…

Podstawową funkcją kącików zainteresowań jest stymulowanie dzieci do podejmowania samodzielnej eksploracji świata, z poszanowaniem indywidualnych potrzeb i zainteresowań. Dla realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego istotne znaczenie ma samodzielna zabawa, w toku której dzieci mogą odkrywać różnego rodzaju zjawiska i procesy, a także utrwalać zdobytą wiedzę i umiejętności. Taką możliwość mają zapewnić im właśnie kąciki zainteresowań. … i uczą przestrzegania reguł społecznych

 Dzieci gotowe do podjęcia nauki w szkole podstawowej powinny rozumieć, czym jest szacunek wobec innych osób, na czym polega poszanowanie przyjętych norm grupowych oraz współdziałanie z innymi dziećmi. Zorganizowanie w przedszkolu kącików zainteresowań sprzyja nabywaniu tych umiejętności, ponieważ korzystanie z nich wymaga od dzieci przestrzegania określonych reguł obowiązujących w społeczności przedszkolnych. Kąciki wspomagają realizację podstawy programowej Warunkiem optymalnego wykorzystania kącików zainteresowań w przedszkolu jest odpowiednie ich wydzielenie oraz urządzenie. Organizując takie wydzielone miejsca przeznaczone do swobodnej zabawy trzeba pamiętać o 6 podstawowych zasadach aranżacji kącików zainteresowań. 

Zasada 1. Odpowiednie nazwanie i oznaczenie kącika

Kącik ma być nazwany zgodnie z przeznaczeniem np. w kąciku czytelniczym gromadzimy książki i czasopisma dla dzieci, gry i zabawki związane z poznawaniem liter, wygodne siedziska do oglądania książek, mogą pojawić się tablice poglądowe prezentujące prawidłową postawę ciała podczas czytania, a  stolik z narzędziami pisarskimi oraz kartami pozwoli na doskonalenie umiejętności pisania, wtedy kącik może nazywać się językowym. Po ustawieniu kącika można zaprosić do niego dzieci, aby rozejrzały się, czym mogą się w nim pobawić i na podstawie tej obserwacji – nazwać go samodzielnie.

Zasada 2. Nawiązanie do świata rzeczywistego 

Kąciki wyposażamy w elementy bezpieczne i trwałe, intuicyjne w manipulacji i o ile to możliwe – maksymalnie przypominające elementy ze świata dorosłych np. odpowiedniej wielkości zestawy do zabaw dramowych w kucharza, lekarza etc. lub naturalne, np. w kąciku przyrodniczym warto umieścić rzeczywiste elementy przyrody, a nie ich zdjęcia czy modele.

Zasada 3. Kompletne wyposażenie 

W kąciku powinny znajdować się wszystkie przedmioty potrzebne do określonego rodzaju zabawy, tak aby dziecko nie musiało sięgać po rzeczy znajdujące się w innym kąciku. Z drugiej strony pozwolenie na mieszanie i zastosowanie w zabawie elementów z różnych kącików wyzwala kreatywność. Warto także pytać dzieci, czego jeszcze brakuje w kąciku i w jaki sposób to zorganizować.

Zasada 4. Zmienność zabawek i pomocy dydaktycznych 

Warto pamiętać o tym, aby co jakiś czas zmieniać zabawki i pomoce dydaktyczne w stałych kącikach zainteresowań, tak aby dzieci nie zniechęciły się do określonych form aktywności ze względu na powtarzalność, np. wyposażenie kącika przyrodniczego powinno zmieniać się w zależności od pór roku.

Zasada 5. Dostosowanie do wieku dziecka 

Wyposażenie kącików powinno odpowiadać etapowi rozwojowemu dzieci, które z nich korzystają, dlatego trzeba pamiętać o tym, aby znalazły się w nich przemyślane, dobrane do wieku przedmioty służące do zabawy i nauki.

Zasada 6. Estetyka kącika sprzyja jego wartości edukacyjnej 

Ustawienie kącika zainteresowań powinno służyć nauce i zabawie, a w równym stopniu być przyjemnym miejscem w sali. Gromadźmy rozsądną ilość miłych dla oka elementów, aby obecność w kąciku nie była przytłaczająca. 

Podstawa prawna:

załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356). 

Kinga Misiarczyk

Źródło:

18.01.2017

Będą zmiany w organizacji wycieczek

Kierownikiem wycieczki będzie mógł być tylko pracownik pedagogiczny placówki – to jedna z ważniejszych zmian przewidywanych w projektowanym rozporządzeniu w sprawie organizacji krajoznawstwa i turystyki. Zmienią się również wymogi dotyczące tego, kto może być opiekunem wycieczek. Sprawdzamy szczegóły!

Projekt rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki, przewiduje zmiany o charakterze dostosowującym do nowej struktury szkół oraz porządkującym, w tym związane z terminologią przyjętą w przepisach ustawy – Prawo oświatowe, tj.:

1) zastąpienie pojęcia „upowszechnianie wypoczynku” pojęciem „upowszechnianie aktywności fizycznej” – pojęcie „wypoczynek” zdefiniowane w ustawie o systemie oświaty wyklucza możliwość jego organizowania poza feriami letnimi, zimowymi oraz wiosenną i zimową przerwą świąteczną,

2) zastąpienie pojęcia „przeciwdziałanie patologii społecznej” pojęciem „przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym” – zgodnie z terminologią używaną obecnie w psychologii rozwojowej,

3) rezygnacji z określenia zajęć „lekcyjnych, pozalekcyjnych i pozaszkolnych”, których definicja nie występuje w przepisach ustaw z zakresu oświaty,

4) rezygnacji z określenia „przedmioty pokrewne”, w opisie wycieczki przedmiotowej, z uwagi na brak występowania tego pojęcia w ramowych planach nauczania – organizowanie wycieczek przedmiotowych będzie inicjowane i realizowane w celu uzupełnienia programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania zajęć edukacyjnych dopuszczonych do użytku; wskazanie przykładowych form wycieczki przedmiotowej, tj. szkół zimowych, zielonych lub ekologicznychzobowiąże szkoły do ich organizacji jedynie w celach edukacyjnych, eliminując wyjazdy o charakterze wypoczynkowym.

… oraz 6 nowych rozwiązań

) przepisy dotyczące bezpieczeństwa zostały uzupełnione o konieczność stosowania się do zasad ustalonych przez organy zarządzające danym terenem, np. dyrektorów Parków Narodowych – uczniowie i ich opiekunowie powinni respektować ustalenia zawarte w regulaminach tras turystycznych i szlaków turystycznych, których celem jest uniknięcie szkód zarówno dla środowiska przyrodniczego, jak i zdrowia własnego,

2) ustalono 3 formy organizowania krajoznawstwa i turystyki, w zależności od specyfiki organizowanej formy: wycieczki przedmiotowe, wycieczki krajoznawczo-turystyczne i specjalistyczne wycieczki krajoznawczo-turystyczne,

3) odnośnie kierownika wycieczki odstąpiono od możliwości sprawowania tej funkcji przez inną osobę niebędącą pracownikiem pedagogicznym szkoły, dotychczasową możliwość wyznaczenia przez dyrektora szkoły innej osoby spełniającej określone warunki (tj. osoby, która ma ukończony kurs dla kierowników wycieczek szkolnych, posiadanie stopnia instruktora harcerskiego oraz uprawnień przewodnika turystycznego, przodownika, instruktora turystyki kwalifikowanej pilota wycieczek, stopień trenera lub instruktora odpowiedniej dyscypliny sportu) uchylono, gdyż brak jest obecnie stosownych uregulowań w obowiązujących przepisach,

4) wprowadzono dodatkowy warunek do spełnienia przez opiekuna wycieczki – obowiązany jest przedstawić dyrektorowi przedszkola, szkoły lub placówki aktualną informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności. Informacja ta zachowuje ważność przez okres 12 miesięcy od dnia jej wydania,

5) zrezygnowano z określenia sposobu finasowania wycieczek ze środków pozabudżetowych,

6) określono wzór karty wycieczki, który zawiera informacje dotyczące wycieczki, w tym jej program, oświadczenie zobowiązujące do przestrzegania przepisów dotyczących bezpieczeństwa składane przez kierownika i opiekunów wycieczki. Do karty wycieczki będzie dołączana lista uczniów wycieczki.

Równolegle procedowany jest projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie MENiS w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki, które nadal obowiązuje w szkołach i placówkach starego ustroju szkolnego. Nowelizacja ww. rozporządzenia ma na celu wprowadzenie analogicznych – jak w przedmiotowym projekcie rozporządzenia – rozwiązań w przepisach dotyczących szkół i placówek funkcjonujących według starego ustroju szkolnego.

Źródło:

• Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (projekt z 4 stycznia 2018 r.).
• Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (projekt z 4 stycznia 2018 r.).

Opracowanie: Monika Fidler

29.04.2017

Przyjęcie 5 latka do zerówki-kto musi wyrazić zgodę?

Ustalenie organizacji przedszkola, w tym przydzielanie dzieci do poszczególnych oddziałów należy do podstawowych kompetencji dyrektora przedszkola. Jednak czy wszystkie decyzje może on podejmować w sposób całkowicie autonomiczny? Co w sytuacji, gdy rodzice chcą, aby dziecko 5-letnie uczęszczało do tzw. zerówki? Czy potrzebna jest opinia poradni, czy wystarczy wola rodzica i zgoda dyrektora?

O przeniesieniu dziecka 5-letniego do oddziału przedszkolnego grupującego dzieci 6-letnie decyduje dyrektor przedszkola, bez konieczności odwoływania się do opinii poradni.

O podziale na grupy decyduje dyrektor…

Przyjmowanie dzieci do przedszkola, dzielenie ich na grupy i ustalanie, do jakiego oddziału będą przypisane, należy do dyrektora.  Oddziały powinny obejmować dzieci w zbliżonym wieku, z uwzględnieniem ich potrzeb, zainteresowań, uzdolnień, rodzaju i stopnia niepełnosprawności. Ich liczba w oddziale nie powinna być wyższa niż 25. Nie muszą być tworzone oddziały jednorodnych wiekowo. Nauczyciel, któremu zostanie powierzona opieka nad oddziałem powinien realizować program wychowania przedszkolnego dostosowany do potrzeb i możliwości dzieci (art. 22a ust. 5 ustawy o systemie oświaty). Zadaniem nauczycieli jest ponadto:

• współdziałanie z rodzicami w sprawach wychowania i nauczania dzieci, z uwzględnieniem prawa rodziców  do znajomości zadań wynikających z programu wychowania przedszkolnego realizowanego w danym oddziale i uzyskiwania informacji dotyczących dziecka, jego zachowania i rozwoju,
• prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie i zabezpieczenie potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji.

… który powinien uwzględniać potrzeby rozwojowe dziecka

Przesunięcia dzieci z oddziału do oddziału powinny być dokonywane z uwzględnieniem potrzeb rozwojowych dzieci oraz możliwości organizacyjnych.

Sytuacje, w których dyrektor podejmuje takie decyzje, powinny być określone w statucie przedszkola. 

Po roku dziecko może zostać w „zerówce”

Dziecko 5-letnie uczęszczające do przedszkola dopiero w wieku 6 lat będzie obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne. Z dniem 1 września 2017 r. będzie mogło kontynuować wychowanie przedszkolne jako 6-latek lub rozpocząć edukację szkolną w klasie I szkoły podstawowej. Decyzja o zapisaniu dziecka 6-letniego do klasy I należy wyłącznie do rodziców.

Kiedy można przyjąć 6-latka do szkoły

Dyrektor szkoły podstawowej, na wniosek rodziców,  przyjmie dziecko do klasy I, jeżeli:

• korzystało z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, w którym ma rozpocząć naukę w szkole podstawowej, albo
• posiada opinię o możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, wydaną przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.

Dziecko, które zostanie wcześniej przyjęte do szkoły podstawowej, jest zwolnione z obowiązku odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego. W związku z tym, że dane dziecko obecnie korzysta z  wychowania przedszkolnego będzie miało prawo do rozpoczęcia nauki w klasie I szkoły podstawowej bez konieczności przedstawiania opinii poradni (art. 31 ust. 4–6 i art. 36 ust. 1 – 3 ustawy Prawo oświatowe).

Podstawa prawna:

• art. 22a ust. 5 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.), 
• art. 31, art. 110 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59),
• § 17 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2017 r. poz. 649).

Bożena Winczewska, specjalista prawa oświatowego, wieloletni wizytator kuratorium oświaty

01.04.2017

Nowa podstawa programowa – siedem zadań dyrektora przedszkola

Obowiązek wdrożenia od 1 września 2017 r. nowej podstawy programowej obliguje przedszkole do uważnej analizy przepisów oraz podjęcia działań, które zapewnią osiągnięcie zakładanych efektów realizacji zadań i przygotowanie dzieci do rozpoczęcia Zadania dyrektora w związku z wprowadzeniem nowej podstawy wynikają z odpowiedzialności za dydaktyczny i wychowawczy poziom pracy przedszkola i obejmują między innymi:

ZADANIE 1. Zapewnienie działalności przedszkola zgodnie z przepisami prawa, w tym przestrzegania statutu, w którym powinny być określone między innymi cele i zadania przedszkola wynikające z nowej podstawy programowej oraz sposób ich realizacji oraz zadania nauczycieli i formy współdziałania z rodzicami, np. w zakresie informowania o postępach w rozwoju dziecka, współdziałania na rzecz tworzenia warunków umożliwiających rozwój tożsamości dziecka czy uzupełnianie, za zgodą rodziców, realizowanych treści wychowawczych. Dostosowanie statutu przedszkola musi nastąpić nie później niż do 30 listopada 2017 r.

ZADANIE 2. Rozpoznanie i zaspokojenie potrzeb nauczycieli w zakresie realizacji podstawy programowej (znajomość dokumentu, potrzeby w zakresie doskonalenia, bieżące wsparcie nauczycieli), np. wspólna analiza treści, wyjaśnienie ewentualnych wątpliwości, zdefiniowanie obszarów, w jakich nauczyciele chcieliby uaktualnić wiedzę, np. poprzez zapewnienie wspomagania 

instytucji systemu doskonalenia, organizację WDN, ścieżkę awansu zawodowego nauczycieli, 

ZADANIE 3. Zapewnienie warunków organizacyjnych przedszkola w zakresie możliwości realizacji zadań określonych w podstawie programowej, w tym odpowiedniej bazy i wyposażenia, właściwej aranżacji przestrzeni edukacyjnej, zapewnienia bezpiecznych warunków sprzyjających samodzielnej eksploracji otoczenia i rozwijaniu kompetencji dzieci (np. możliwość wybierania i komponowania posiłków przez dzieci), racjonalnego rytmu dnia uwzględniającego czas na zabawę, wypoczynek, naukę, organizację zajęć na świeżym powietrzu, aktywność własną dziecka z możliwością korzystania z zabawek i pomocy dydaktycznych bez nieuzasadnionych ograniczeń czasowych, celebrowania posiłków,

ZADANIE 4. Dopuszczenie do użytku i ustalenie, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, zestawu programów wychowania przedszkolnego – w tym zakresie dyrektor powinien mieć pewność, że przedstawione przez nauczycieli programy obejmują całość podstawy programowej i gwarantują osiągnięcie celów opisanych w dokumencie, powinien zatem ustalić wspólnie z nauczycielami podstawowe kryteria, jakie powinien spełniać program (wymagania formalne, merytoryczne), sposób, w jaki program jest przedstawiany, 

ZADANIE 5. Ustalenie zasad planowania pracy z dziećmi, w tym uwzględniania treści wykraczających poza zakres treści nauczania ustalonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, 

ZADANIE 6. Ustalenie sposobu prowadzenia dokumentacji (diagnozowanie, obserwacje dzieci, plany pracy, ocena osiągnięć itd.) 

ZADANIE 7. Określenie celów i zakresu nadzoru pedagogicznego z uwzględnieniem m.in.: diagnozy potrzeb dzieci w zakresie indywidualnych potrzeb i zainteresowań determinujących osiąganie wymagań określonych w podstawie programowej, planowania pracy edukacyjnej, wychowawczej i profilaktycznej przedszkola zgodnie z celem wychowania przedszkolnego, jakim jest wsparcie całościowego rozwoju dziecka – formułowanie wymagań adekwatnie do rozpoznanych potrzeb i etapów rozwoju dzieci oraz poziomu ich zaciekawienia otoczeniem, określoną aktywnością (np. poznawaniem liter, czy nauczyciele stosują zabawę jako preferowaną formę aktywności, czy dzieci zdobywają wiedzę przez działanie i gromadzenie bezpośrednich doświadczeń, czy mają dostateczną ilość ruchu, czy plan odnosi się do wszystkich sfer rozwoju, czy nauczyciele uwzględniają zróżnicowane możliwości uczniów i odpowiednio dobierają metody nauczania, środki dydaktyczne oraz indywidualizują tempo i zakres realizacji treści nauczania), indywidualizacji oddziaływań i zapewnienia odpowiedniego wsparcia dzieciom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (rozwijającym się w sposób nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony), organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej adekwatnie do potrzeb wychowanków, analizy efektów realizacji podstawy (monitorowania osiągnięć dzieci) z uwzględnieniem ewentualnej modyfikacji pracy, sposobów działania.

Podstawa prawna: 

Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 14  lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 536). 

Marzenna Czarnocka dyrektor poradni psychologiczno-pedagogicznej

Źródło: https://www.experto24.pl/oswiata/nadzor-pedagogiczny/nowa-podstawa-programowa-siedem-zadan-dyrektora-przedszkola.html?cid=K000KN

01.04.2017

Harmonogram wdrażania nowej podstawy programowej

Aby móc dokonać analizy zgodności programu z podstawą programową, określ z wyprzedzeniem termin przedstawienia programów przez nauczycieli, z uwzględnieniem wyrażenia opinii przez radę pedagogiczną oraz zatwierdzenia przedszkolnego zestawu programów wychowania przedszkolnego. Przepisy nie określają szczegółowych terminów podjęcia określonych działań. Terminem ostatecznym jest wejście w życie przepisów rozporządzenia w sprawie podstawy programowej, tj. 1 września 2017 r. Z tą datą przedszkole powinno być w pełni przygotowanie do realizacji nowych zadań, zatem zapoznanie z podstawą, wybór i dopuszczenie do użytku programu lub programów wychowania przedszkolnego obowiązujących od nowego roku szkolnego powinien być dokonany przed jego rozpoczęciem.

Przykładowy harmonogram działań związanych z wdrażaniem nowej podstawy programowej:

• analiza podstawy programowej do 30 kwietnia pozwoli określić potrzeby przedszkola, nauczycieli w zakresie realizacji nowych zadań i ewentualnie zweryfikować terminy

• analiza oferty wydawniczej przez nauczycieli do 31 maja Ustalenie tego terminu ułatwi wspólną analizę i wymianę opinii lub podjęcie decyzji o opracowaniu programu własnego przez nauczyciela czy zespół

• wybór programu nauczania i przedstawienie dyrektorowi do 15 czerwca W zależności od przyjętych rozwiązań, np. przygotowania uzasadnienia wyboru określonego programu

• analiza przedstawionych programów przez dyrektora do 30 czerwca Dyrektor ocenia, czy przedstawiony program/programy obejmują całość podstawy programowej i są dostosowane do potrzeb i możliwości dzieci, może też zasięgnąć opinii doradcy metodycznego (choć nie ma takiego wymogu)

• opinia rady pedagogicznej do 30 czerwca w przypadku wątpliwości dotyczących przedstawionych programów lub możliwości ich realizacji ten termin pozostawia czas na modyfikację lub wybór innego programu przed nowym rokiem szkolnym, ułatwi też zespołową analizę i podjęcie decyzji przed okresem urlopów

• dopuszczenie programów przez dyrektora do 30 czerwca ułatwi przygotowanie przedszkola do realizacji zadań i z odpowiednim wyprzedzeniem na zaplanowanie działań nauczycieli w nowym roku szkolnym

Przedszkola niepubliczne, w związku z uzyskiwaniem dotacji na każdego wychowanka, są zobligowane do zapewnienia analogicznych warunków wychowania przedszkolnego dzieciom uczęszczającym do placówki, tj. muszą realizować programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego oraz zapewnić pomoc psychologiczno-pedagogiczną.

Podstawa prawna: 

Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 14  lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 536). 

Marzenna Czarnocka dyrektor poradni psychologiczno-pedagogicznej

Źródło: https://www.experto24.pl/oswiata/organizacja-pracy-placowki/ustal-harmonogram-wdrazania-nowej-podstawy-programowej.html?cid=K000KN

30.03.2017

Czy konieczny jest statut oddziału przedszkolnego od 1 września 2017 r.?

Pytanie: Czy w szkole podstawowej z oddziałem przedszkolnym wymagany jest od 1 września 2017 r. odrębny statut dla oddziału przedszkolnego?

Odpowiedź: Nie, statut szkoły podstawowej powinien zawierać zapisy dotyczące zorganizowanego oddziału przedszkolnego.

Dotychczasowe statuty szkół podstawowych  zachowują moc do dnia wejścia w życie statutów wydanych na podstawie ustawy – Prawo oświatowe, nie dłużej jednak niż do 30 listopada 2017 r. (art. 322 ust. 1 ustawy przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe). Wychowanie przedszkolne jest realizowane w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz w innych formach wychowania przedszkolnego (art. 31 ust. 1 ustawy - Prawo oświatowe.

Ustawa – prawo oświatowe zawiera treści statutu przedszkola. Jednocześnie wskazuje, że powyższe treści powinny znaleźć się w statucie szkoły podstawowej, w której zorganizowano oddział przedszkolny (art. 102 ust. 2 ustawy - Prawo oświatowe).

• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59) - art. 31 ust. 1.
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60) - art. 102 ust. 2, art. 322 ust. 1.

Leszek Zaleśny

23.02.2017

Zasady przyjmowania cudzoziemców i uczniów uczących się zagranicą do szkół

Coraz częściej wśród uczniów są dzieci i młodzież, którzy pobierali naukę w zagranicznych szkołach, a także niebędący obywatelami polskimi. Poznaj zasady przyjmowania cudzoziemców do szkół oraz kryteria, na podstawie których dyrektor kwalifikuje ucznia do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr.

Warunki przyjmowania cudzoziemców do poszczególnych szkół nie zmieniają się

Nowe przepisy nie wprowadziły zasadniczych zmian w zasadach przyjmowania uczniów, którzy kształcili się zagranicą. Zgodnie z art. 363 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe dotychczasowe przepisy rozporządzenia z 9 września 2016 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, obowiązują do czasu zakończenia kształcenia odpowiednio w dotychczasowym gimnazjum, trzyletnim liceum ogólnokształcącym, czteroletnim technikum, klasach szkoły zawodowej prowadzonych w branżowej szkole I stopnia, w szkole przysposabiającej do pracy i w szkołach policealnych.

Dziecko przybywające z zagranicy jest przyjmowane do publicznego przedszkola lub publicznej innej formy wychowania przedszkolnego na warunkach i w trybie postępowania rekrutacyjnego dotyczących obywateli polskich (zgodnie z art. 20a ust. 1, art. 20c, art. 20s, art. 20t ust. 1, ust. 2 pkt 1-3 i ust. 6-10, art. 20v, art. 20 w ust. 1 i art. 20z-20ze ustawy; przepisy art. 20t ust. 3 i 5 ustawy stosuje się odpowiednio).

Uczniowie  przybywający z zagranicy są więc przyjmowani do szkół jak dotąd z uwzględnieniem naboru do nowotworzonych placówek, z uwzględnieniem terminów postępowania rekrutacyjnego na kolejne lata szkolne.

Tabela 1. Zasady rekrutacji uczniów przybywających z zagranicy na rok szkolny 2017/2018

Szkoła lub oddział, do którego uczeń jest przyjmowany	Klasa	Warunki przyjęcia do szkoły	Uwagi
Publiczna szkoła podstawowa, której ustalono obwód, właściwa ze względu na miejsce zamieszkania ucznia	I	Przyjęcie ucznia z urzędu	§  4 ust 1 pkt 1, § 4 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia art. 130 ust. 5 ustawy Prawo oświatowe
	II-VI	Przyjęcie ucznia z urzędu oraz na podstawie dokumentów
Publiczna szkoła podstawowa inna niż właściwa ze względu na miejsce zamieszkania ucznia	I	Jeżeli dana szkoła dysponuje wolnymi miejscami	Na podstawie decyzji dyrektora §  4 ust 1 pkt 2, § 4 ust. 2 pkt 2  rozporządzenia art. 133 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe
	II-VI	Na podstawie dokumentów, jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami
Oddział międzynarodowy w publicznej szkole podstawowej ogólnodostępnej	I	Na podstawie pozytywnego wyniku sprawdzianu predyspozycji językowych,jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami	§ 4 ust. 1 pkt 3  rozporządzenia Dyrektor szkoły może zdecydować  o przeprowadzeniu sprawdzianu predyspozycji językowych, o którym mowa w art. 7b ust. 1 ustawy o systemie oświaty, jeżeli jest to uzasadnione specyfiką kształcenia w danej szkole, a stopień przygotowania do tego kształcenia ucznia przybywającego z zagranicy nie wynika z dokumentów. Dyrektor publicznej szkoły wyznacza termin sprawdzianu predyspozycji językowych, a także wyznacza osoby przeprowadzające ten sprawdzian.
	II-VI	Na podstawie dokumentów i pozytywnego wyniku sprawdzianu predyspozycji językowych,jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami.	Jeżeli uczeń przybywający z zagranicy nie może przedłożyć dokumentów, zostaje zakwalifikowany do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr lub rok kształcenia oraz przyjęty do publicznej szkoły lub publicznej placówki artystycznej na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej.
Publiczna szkoła podstawowa sportowa, publiczna szkoły podstawowa mistrzostwa sportowego lub oddział sportowy w publicznej szkole podstawowej ogólnodostępnej	I	Po spełnieniu warunków, o których mowa w art. 137 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe, jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami.	§ 4 ust. 1 pkt 3  rozporządzenia Do klasy pierwszej publicznej szkoły podstawowej sportowej, publicznej szkoły podstawowej mistrzostwa sportowego lub oddziału sportowego w publicznej szkole podstawowej ogólnodostępnej lub do klasy wyższej niż pierwsza w tych szkołach, w przypadku gdy szkolenie w danym sporcie rozpoczyna się w tej klasie, przyjmuje się kandydatów, którzy: 1) posiadają bardzo dobry stan zdrowia, potwierdzony orzeczeniem lekarskim o zdolności do uprawiania danego sportu wydanym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, 2) posiadają pisemną zgodę rodziców na uczęszczanie kandydata do szkoły lub oddziału; 3) uzyskali pozytywne wyniki prób sprawności fizycznej, na warunkach ustalonych przez polski związek sportowy właściwy dla danego sportu, w którym jest prowadzone szkolenie sportowe w danej szkole lub danym oddziale.
	II-VI
Publiczne gimnazjum, któremu ustalono obwód, właściwe ze względu na miejsce zamieszkania ucznia	II-III	Z urzędu oraz na podstawie dokumentów	§  5 pkt 1 rozporządzenia brak naboru do klas I od roku szkolnego 2017/2018
Publiczne gimnazjum inne niż właściwe ze względu na miejsce zamieszkania ucznia –	II-III	Na podstawie dokumentów, jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami	§  5 pkt 2 rozporządzenia brak naboru do klas I od roku szkolnego 2017/2018
Publiczne gimnazjum dwujęzyczne, oddział dwujęzyczny lub oddział międzynarodowy w publicznym gimnazjum ogólnodostępnym –	II-III	Na podstawie dokumentów oraz w przypadkach, o których mowa w § 11 ust. 1 rozporządzenia, na podstawie pozytywnego wyniku sprawdzianu predyspozycji językowych, jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami;	§  5 pkt 3 rozporządzenia brak naboru do klas I od roku szkolnego 2017/2018
Publiczne gimnazjum sportowe, publiczne gimnazjum mistrzostwa sportowego lub oddział sportowy w publicznym gimnazjum ogólnodostępnym –	II-III	Na podstawie dokumentów oraz po spełnieniu warunków, o których mowa w art. 137 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe ustawy, jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami	Dotyczy kandydatów, którzy: 1) posiadają bardzo dobry stan zdrowia, potwierdzony orzeczeniem lekarskim o zdolności do uprawiania danego sportu wydanym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej; 2) posiadają pisemną zgodę rodziców na uczęszczanie kandydata do szkoły lub oddziału; 3) uzyskali pozytywne wyniki prób sprawności fizycznej, na warunkach ustalonych przez polski związek sportowy właściwy dla danego sportu, w którym jest prowadzone szkolenie sportowe w danej szkole lub danym oddziale.
Publiczne liceum ogólnokształcące	I-III	Na podstawie dokumentów	§  7 pkt 1 rozporządzenia art. 149 ust. 4 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe – dotyczy absolwentów dotychczasowego gimnazjum
Publiczna szkoła ponadgimnazjalna prowadząca kształcenie zawodowe, z wyjątkiem szkoły policealnej	II-III zasadnicza szkoła zawodowa I-IV technikum	Na podstawie dokumentów i zaświadczenia lekarskiego zawierającego orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu	§  7 pkt 2 rozporządzenia art. 165 ust. 1ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe – dotyczy absolwentów dotychczasowego gimnazjum w postepowaniu rekrutacyjnym do klasy I szkoły branżowej I stopnia z uwagi na brak naboru do klas I zasadniczej szkoły zawodowej
Publiczna szkoła ponadgimnazjalna w której program nauczania realizowany w szkole lub oddziale tej szkoły wymaga od kandydatów szczególnych indywidualnych predyspozycji	Na poziom każdej klasy	Na podstawie dokumentów oraz w przypadkach, o których mowa w § 11 ust. 1, na podstawie wyniku uzyskanego ze sprawdzianu uzdolnień kierunkowych - jeżeli jest to uzasadnione specyfiką kształcenia w danej szkole, a stopień przygotowania do tego kształcenia ucznia przybywającego z zagranicy nie wynika z dokumentów.	§  7 pkt 2 rozporządzenia Jeżeli program nauczania realizowany w szkole lub oddziale wymaga od kandydatów szczególnych indywidualnych predyspozycji, na wniosek dyrektora szkoły ponadgimnazjalnej, pozytywnie zaopiniowany przez kuratora oświaty, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może wyrazić zgodę na przeprowadzenie sprawdzianu uzdolnień kierunkowych, na warunkach ustalonych przez radę pedagogiczną, jeżeli organ prowadzący wyrazi zgodę na dodatkowe godziny zajęć edukacyjnych w zakresie realizacji programu nauczania wymagającego od ucznia szczególnych indywidualnych predyspozycji.
Publiczna szkoła ponadgimnazjalna dwujęzyczna, oddział dwujęzyczny lub oddział międzynarodowy w publicznej szkole ponadgimnazjalnej ogólnodostępnej	Na poziom każdej klasy	Na podstawie dokumentów oraz w przypadkach, o których mowa w § 11 ust. 1 rozporządzenia, na podstawie pozytywnego wyniku sprawdzianu kompetencji językowych	§  7 pkt 2 rozporządzenia Do klasy pierwszej publicznej szkoły ponadgimnazjalnej dwujęzycznej lub oddziału dwujęzycznego w publicznej szkole ponadgimnazjalnej ogólnodostępnej przyjmuje się kandydatów, którzy spełniają określone warunki (posiadają świadectwo ukończenia gimnazjum;  a w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe - posiadają zaświadczenie lekarskie zawierające orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu), oraz uzyskali pozytywny wynik sprawdzianu kompetencji językowych przeprowadzanego na warunkach ustalonych przez radę pedagogiczną.
Publiczna szkoła ponadgimnazjalna sportowa, publiczna szkoła ponadgimnazjalna mistrzostwa sportowego lub oddział sportowy w publicznej szkole ponadgimnazjalnej ogólnodostępnej	Na poziom każdej klasy	Na podstawie dokumentów oraz po spełnieniu warunków, o których mowa w art. 137 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe	Dotyczy kandydatów, którzy: 1) posiadają bardzo dobry stan zdrowia, potwierdzony orzeczeniem lekarskim o zdolności do uprawiania danego sportu wydanym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, 2) posiadają pisemną zgodę rodziców na uczęszczanie kandydata do szkoły lub oddziału; 3) uzyskali pozytywne wyniki prób sprawności fizycznej, na warunkach ustalonych przez polski związek sportowy właściwy dla danego sportu, w którym jest prowadzone szkolenie sportowe w danej szkole lub danym oddziale.
Publiczna szkoła policealna -	Na poziom każdej klasy	Na podstawie wyniku sprawdzianu uzdolnień lub predyspozycji przydatnych w danym zawodzie, jeżeli taki sprawdzian jest w szkole przeprowadzany, oraz zaświadczenia lekarskiego zawierającego orzeczenie o braku przeciwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu oraz: -  świadectwa lub innego dokumentu wydanego za granicą potwierdzających w Rzeczypospolitej Polskiej wykształcenie średnie na podstawie art. 93 ust. 1 lub 2 ustawy albo -  świadectwa lub innego dokumentu wydanego za granicą uznanych za dokumenty potwierdzające w Rzeczypospolitej Polskiej wykształcenie średnie na podstawie art. 93 ust. 3 ustawy, albo -  ostatecznej decyzji administracyjnej w sprawie potwierdzenia w Rzeczypospolitej Polskiej wykształcenia średniego, wydanej na podstawie art. 93a ustawy, albo - świadectwa lub innego dokumentu wydanych za granicą uznanych w drodze nostryfikacji do dnia 31 marca 2015 r. za równorzędne ze świadectwem dojrzałości, świadectwem ukończenia liceum ogólnokształcącego, świadectwem ukończenia liceum profilowanego lub świadectwem ukończenia technikum	Jeżeli program nauczania realizowany w szkole wymaga od kandydatów szczególnych indywidualnych uzdolnień lub predyspozycji przydatnych w danym zawodzie, na wniosek dyrektora szkoły, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, po pozytywnym zaopiniowaniu wniosku przez ministra właściwego w zakresie zawodu, może wyrazić zgodę na przeprowadzenie sprawdzianu uzdolnień lub predyspozycji przydatnych w danym zawodzie. Sprawdzian ten jest przeprowadzany na warunkach ustalonych przez radę pedagogiczną.
W odniesieniu do wszystkich typów szkół ponadgimnazjalnych przyjęcie ucznia z zagranicy jest możliwe, jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami.
Szkoła dla dorosłych, z wyjątkiem szkoły policealnej dla dorosłych	Na każdy poziom kształcenia	Na podstawie dokumentów, jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami
Publiczna szkoła lub publiczna placówka artystyczna	Na każdy poziom kształcenia	Na podstawie dokumentów oraz na warunkach i w trybie postępowania rekrutacyjnego dotyczących obywateli polskich oraz z przepisami rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do publicznych szkół i publicznych placówek artystycznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych, z wyjątkiem przepisu § 5 ust. 1 tego rozporządzenia.	art. 142 ustawy Prawo oświatowe

W roku szkolnym 2017/2018 i 2018/2019 przeprowadza się nadal postępowanie rekrutacyjne do klas I dotychczasowego trzyletniego liceum ogólnokształcącego oraz czteroletniego technikum. Uczniowie przybywający z systemów edukacyjnych innych państw mogą wziąć udział w postępowaniu rekrutacyjnym na zasadach określonych w rozdziale 6 ustawy Prawo oświatowe i w przepisach rozdziału 2a ustawy o systemie oświaty.

Przepisy nie regulują szczegółowo przyjmowania uczniów, którzy dotąd realizowali obowiązek szkolny w innym państwie, do nowo tworzonych klas VII i VIII szkoły podstawowej.  Przyjęcie uczniów do tych klas powinno więc odbywać się po analizie sytuacji konkretnego ucznia, na podstawie kryteriów określonych w rozporządzeniu oraz z uwzględnieniem możliwości wyboru dalszej ścieżki kształcenia.

Rozszerzono kryteria klasyfikacji do poszczególnych klas lub na semestr

Istotną zmianą w stosunku do dotychczas obowiązujących przepisów jest rozszerzenie kryteriów, na podstawie których dyrektor szkoły publicznej może zakwalifikować ucznia przybywającego z zagranicy do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr. Dotychczas istniała jedynie możliwość kwalifikowania wyłącznie na podstawie dokumentów wydanych przez szkołę za granicą, potwierdzających poziom wykształcenia lub sumę lat nauki szkolnej. Ze względu na różnorodność systemów oświaty oraz wynikające z tego powodu różnice w wieku rozpoczynania przez dziecko nauki było to niewystarczające kryterium, które uniemożliwiało elastyczne organizowanie kształcenia uczniów.

Zastosowanie większej liczby kryteriów ułatwi dyrektorowi podjęcie decyzji w sprawie zakwalifikowania ucznia do odpowiedniej klasy lub na semestr – umożliwi uwzględnienie indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia.

Obecnie dyrektor może przyjąć ucznia do klasy programowo wyższej lub niższej, niż to wynika z przedstawionych dokumentów wydanych przez szkołę za granicą.

Przepisy rozporządzenia z 30 lipca 2015 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania do publicznych przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek osób niebędących obywatelami polskimi oraz obywateli polskich, którzy pobierali naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, a także organizacji dodatkowej nauki języka polskiego, dodatkowych zajęć wyrównawczych oraz nauki języka i kultury kraju pochodzenia	Aktualne przepisy rozporządzenia z 9 września 2016 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw
Uczeń był przyjmowany do szkoły przez dyrektora, na wniosek rodziców lub na wniosek pełnoletniego ucznia,na podstawie dokumentów: świadectwa, zaświadczenia lub innego dokumentu stwierdzającego ukończenie szkoły za granicą lub ukończenie kolejnego etapu edukacji lub świadectwa, zaświadczenia lub innego dokumentu wydanego przez szkołę za granicą, potwierdzających uczęszczanie ucznia przybywającego z zagranicy do szkoły i wskazujące klasę lub etap edukacji, który ten uczeń ukończył w szkole za granicą, dokumentu potwierdzającego sumę lat nauki szkolnej ucznia lub pisemne oświadczenie dotyczące sumy lat nauki szkolnej tego ucznia, złożone przez jego rodzica albo pełnoletniego ucznia, jeżeli ustalenie sumy lat nauki szkolnej nie jest możliwe na podstawie świadectwa, zaświadczenia lub innego dokumentu	Uczeń jest przyjmowany, jak dotąd, na podstawie dokumentów, a ponadto może być kwalifikowany do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr lub rok kształcenia oraz przyjmowany odpowiednio do publicznej szkoły, o której mowa w § 4 ust. 2 i § 5–7, oraz publicznej szkoły artystycznej lub publicznej placówki artystycznej także z uwzględnieniem: wieku ucznia lub opinii rodzica ucznia albo pełnoletniego ucznia wyrażonej w formie ustnej lub pisemnej.
Jeżeli uczeń przybywający z zagranicy nie mógł przedłożyć dokumentów, był kwalifikowany do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr oraz przyjęty do publicznej szkoły lub publicznej placówki na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej.	Utrzymano dotychczasowe zasady w tym zakresie. Termin rozmowy kwalifikacyjnej ustala dyrektor publicznej szkoły lub publicznej placówki artystycznej. Rozmowę kwalifikacyjną przeprowadza dyrektor, z udziałem, w razie potrzeby, nauczyciela lub nauczycieli. W przypadku ucznia przybywającego z zagranicy, który nie zna języka polskiego, rozmowę kwalifikacyjną przeprowadza się w języku obcym, którym posługuje się uczeń. W razie potrzeby należy zapewnić w rozmowie kwalifikacyjnej udział osoby władającej językiem obcym, którym posługuje się uczeń.

Co zrobić, aby podjąć najlepszą decyzję w sprawie zakwalifikowania ucznia do danej klasy – 8 zadań dyrektora

1. Przeanalizuj przedstawioną dokumentację – dokumenty nie muszą być nostryfikowane, jednak powinny być przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego na podstawie ustawy o języku polskim.
2. Zdecyduj o ewentualnej potrzebie przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej.
3. Weź pod uwagę ewentualne wyniki sprawdzianów, jeżeli jest to uzasadnione specyfiką kształcenia w danej szkole.
4. Uwzględnij opinię rodziców w kwestii organizacji kształcenia.
5. Rozpoznaj poziom wiedzy i umiejętności dziecka, w tym jego predyspozycje, uzdolnienia, inne potrzeby.
6. Uwzględnij wiek dziecka.
7. Weź pod uwagę poziom znajomości języka polskiego.
8. Sprawdź, czy nie ma innych uwarunkowań i potrzeb dziecka, które mogą mieć wpływ na jego funkcjonowanie w grupie i jakość kształcenia.

Przykład 1. Na podstawie dokumentów stwierdzających sumę lat nauki szkolnej uczeń, który rozpoczął naukę w Wielkiej Brytanii w wieku 5 lat, po przyjeździe do Polski w wieku 9 lat, na podstawie wcześniejszych przepisów, powinien być zakwalifikowany do klasy V szkoły podstawowej z uwagi na czteroletni okres nauki. Aktualnie, uwzględniając wiek ucznia i opinię rodziców, dziecko może uczęszczać do szkoły razem z rówieśnikami, tj. być zakwalifikowane do klasy III. Takie rozwiązanie ułatwi mu adaptację w nowych warunkach, wyrównanie różnic programowych czy utrwalenie umiejętności czytania i pisania w języku polskim.

Przykład 2. Uczeń ukończył na Ukrainie IV klasę i otrzymał promocję do klasy V. Rodzice chcą jednak, żeby przyjąć dziecko do klasy programowo niższej z uwagi na różnice programowe i utrwalenie znajomości języka polskiego. W świetle wcześniejszych regulacji takie rozwiązanie nie byłoby możliwe. Aktualne przepisy pozwalają na takie rozwiązanie i na przyjęcie ucznia do klasy IV. Uczeń przybywający z zagranicy może być kwalifikowany do odpowiedniej klasy z uwzględnieniem wieku ucznia lub opinii rodzica ucznia albo pełnoletniego ucznia, wyrażonej w formie ustnej lub pisemnej.

• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.).
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59).
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 9 września 2016 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1453).
• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 15 maja 2014 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do publicznych szkół i publicznych placówek artystycznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz. U. poz. 686).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 25 marca 2015 r. w sprawie postępowania w celu uznania świadectwa lub innego dokumentu albo potwierdzenia wykształcenia lub uprawnień do kontynuacji nauki uzyskanych w zagranicznym systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 447 ze zm.).
• Konwencja znosząca wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzona w Hadze dnia 5 października 1961 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 112, poz. 938 i 939).

Marzenna Czarnocka

Źródło

23.02.2017

Kształcenie specjalne i pomoc psychologiczno-pedagogiczna w obliczu zmian

O ile ogólne zasady kształcenia i organizowania wsparcia dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi pozostają niezmienione w nowym Prawie oświatowym, o tyle zmiana ustroju szkolnego może wywołać liczne problematyczne sytuacje, wynikające ze zmian organizacyjnych, z naboru nowych uczniów, konieczności zatrudnienia lub ograniczenia zatrudnienia nauczycieli i specjalistów itp. Dowiedz się, na co zwrócić szczególną uwagę, organizując pomoc psychologiczno-pedagogiczną od 1 września 2017 r.

Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej musi być określona w statucie szkoły

Zgodnie z przepisami Ustawy Prawo oświatowe, cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa oraz sposób ich wykonywania, w tym w zakresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej i organizowania opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi, muszą być określone w statucie szkoły.

Dotychczasowe statuty przedszkoli i szkół zachowują moc do czasu wejścia w życie statutów wydanych na podstawie przepisów ustawy Prawo oświatowe – lecz nie dłużej niż do 30 listopada 2017 r.

Zatrudnianie specjalistów do 31 sierpnia 2019 r. – bez zmian

Wprowadzane przepisy gwarantują zachowanie poziomu zatrudnienia specjalistów w okresie do 31 sierpnia 2019 r. na poziomie z roku szkolnego 2016/2017 (art. 220 pkt 4 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe). Pozwala to na zaplanowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniom w takiej samej liczbie godzin jak dotąd, z możliwością wystąpienia do organu prowadzącego o zwiększenie liczby godzin w przypadku większej liczby uczniów wymagających wsparcia.

Zgodnie z art. 220 pkt 4 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe do 31 sierpnia 2019 r. liczba uczniów przypadających na jeden etat pedagoga, psychologa lub logopedy, zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez daną jednostkę samorządu terytorialnego, nie może być wyższa niż liczba uczniów przypadających na jeden etat pedagoga, psychologa lub logopedy, zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez tę jednostkę samorządu terytorialnego, w roku szkolnym 2016/2017.

Jednocześnie aktualne pozostają zasady zatrudniania związane z zapewnieniem uczniom posiadającym orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego warunków realizacji kształcenia zgodnie z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu. Od 1 stycznia 2016 r. dotyczy to możliwości:

1) wprzedszkolach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi, przedszkolach integracyjnych, szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi i szkołach integracyjnych – zatrudnienia dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego, z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego;

2)  w przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęte dzieci i uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone, dodatkowego zatrudnienia:

– nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych lub specjalistów, lub

– w przypadku klas I-III szkoły podstawowej – asystenta nauczyciela na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o systemie oświaty (od 1 września 2017 r. art. 15 ust. 7 ustawy Prawo oświatowe), lub

– pomocy nauczyciela

3) w przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęci uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na inne niepełnosprawności niż autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone, niedostosowanie społeczne lub zagrożenie niedostosowaniem społecznym, za zgodą organu prowadzącego – można zatrudniać dodatkowo:

– nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia odpowiednio uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym lub specjalistów, lub

– w przypadku klas I-III szkoły podstawowej – asystenta nauczyciela, lub

– pomoc nauczyciela

Dodatkowe zatrudnienie specjalisty w każdym rodzaju przedszkola lub szkoły jest możliwe, o ile jest to niezbędne do realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

Dyrektor przedszkola lub szkoły, uwzględniając indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, wyznacza zajęcia edukacyjne oraz zintegrowane działania i zajęcia, określone w indywidualnych programach edukacyjno-terapeutycznych opracowanych dla tych uczniów, realizowane wspólnie z innymi nauczycielami przez tzw. nauczycieli wspomagających, lub w których nauczyciele ci uczestniczą. Specjaliści i pomoc nauczyciela realizują zadania wyznaczone przez dyrektora. Natomiast do zadań asystenta należy wspieranie nauczyciela. Asystent wykonuje zadania wyłącznie pod kierunkiem nauczyciela.

Zmiany w przepisach określających liczebność oddziałów

Istotną zmianę w organizacji kształcenia specjalnego wprowadza art. 111 ustawy Prawo oświatowe i rezygnacja z regulowania zapisów statutów poprzez rozporządzenie, które określało dotąd liczbę uczniów w oddziałach. Obecnie liczebność oddziałów regulowana będzie w przepisach dotyczących organizacji szkół i przedszkoli, wprowadzanych na podstawie ustawy Prawo oświatowe.

W projektowanych przepisach rozporządzenia rezygnuje się ze wskazywania minimalnej liczby dzieci i uczniów, natomiast wskazuje jedynie górną granicę liczby dzieci i uczniów w oddziałach.

W projektowanym rozporządzeniu wskazano również grupy dzieci i uczniów, które dotychczas nie były wymienione w przepisach rozporządzenia w sprawie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. Przewidziano także nowe regulacje wskazujące maksymalną liczbę uczniów z różnymi rodzajami niepełnosprawności (nie więcej niż 5 uczniów), którzy mogą być w zorganizowanych dla nich łącznych oddziałach szkoły specjalnej i przedszkola specjalnego oraz łącznych oddziałach specjalnych w szkole ogólnodostępnej i przedszkolu ogólnodostępnym.

Zgodnie z tymi regulacjami liczba uczniów w:

1) oddziale przedszkola integracyjnego i oddziale integracyjnym w przedszkolu ogólnodostępnym oraz liczba uczniów w oddziale szkoły integracyjnej i w oddziale integracyjnym w szkole ogólnodostępnej wynosi nie więcej niż 20, w tym nie więcej niż 5 dzieci lub uczniów niepełnosprawnych,

2) w oddziale przedszkola specjalnego i oddziale specjalnym w przedszkolu ogólnodostępnym wynosi:

a) w oddziale dla dzieci z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera – nie więcej niż 4;

b) w oddziale dla dzieci z niepełnosprawnościami sprzężonymi – nie więcej niż 4;

c) w oddziale dla dzieci niesłyszących i słabosłyszących – nie więcej niż 8;

d) w oddziale dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym – nie więcej niż 8;

e) w oddziale dla dzieci niewidomych i słabowidzących – nie więcej niż 10;

f) w oddziale dla dzieci z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją – nie więcej niż 12;

g) w oddziale zorganizowanym łącznie dla dzieci, o których mowa w punktach powyżej – nie więcej niż 5.

3) w oddziale szkoły specjalnej i oddziale specjalnym w szkole ogólnodostępnej wynosi:

a) w oddziale dla uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera – nie więcej niż 4;

b) w oddziale dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym – nie więcej niż 4;

c) w oddziale dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z wyłączeniem uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym – nie więcej niż 6;

d) w oddziale dla uczniów niesłyszących i słabosłyszących – nie więcej niż 8;

e) w oddziale dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym –nie więcej niż 8;

f)  w oddziale dla uczniów niewidomych i słabowidzących – nie więcej niż 10;

g) w oddziale dla uczniów z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją – nie więcej niż 12;

h) w oddziale dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim – nie więcej niż 16;

i) w oddziale zorganizowanym łącznie dla uczniów, o których mowa w pkt a, d–g – nie więcej niż 5.

4) w oddziale szkoły specjalnej wynosi:

a) w oddziale dla uczniów niedostosowanych społecznie – nie więcej niż 16;

b) w oddziale dla uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym – nie więcej niż 16.

Zmiany te, zgodnie z intencja ustawodawcy, mają na celu zapewnienie uczniom z różnymi rodzajami niepełnosprawności optymalnych warunków kształcenia specjalnego, dostosowanych do ich indywidualnych potrzeb i możliwości psychofizycznych.

Wejście w życie powyższych przepisów przewidywane jest z dniem 1 września 2017 r.

Przewidziano przepisy przejściowe dotyczące liczebności oddziałów

W projektowanym rozporządzeniu przewidziano również przepis przejściowy, zgodnie z którym oddziały przedszkola integracyjnego, specjalnego oraz oddziały integracyjne i specjalne w przedszkolu ogólnodostępnym utworzone przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, zachowują liczbę dzieci w tych oddziałach do czasu zakończenia korzystania przez te dzieci z wychowania przedszkolnego. Natomiast oddziały szkoły integracyjnej, specjalnej oraz oddziały integracyjne i specjalne w szkole ogólnodostępnej utworzone przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zachowają liczbę uczniów w tych oddziałach do czasu zakończenia przez tych uczniów kształcenia na danym etapie edukacyjnym.

Warto przy tym zwrócić uwagę, że przepisy podtrzymują możliwość tworzenia w szkołach ogólnodostępnych oddziałów specjalnych, w tym wprowadzają możliwość utworzenia oddziału łączonego dla uczniów z różnorodnymi niepełnosprawnościami. Oznacza to np. możliwość wyłączenia uczniów z niepełnosprawnością z oddziałów ogólnodostępnych w szkole i utworzenia odrębnego oddziału specjalnego, w którym uczyć się będą ci uczniowie np. gdy potrzeby uczniów wymagają dodatkowego jednoczesnego zatrudnienia asystenta, nauczyciela tzw. wspomagającego i pomocy nauczyciela.

Czas trwania zajęć rewalidacyjnych

W projektowanym rozporządzeniu znalazły się regulacje dotyczące czasu trwania zajęć edukacyjnych oraz zajęć rewalidacyjnych. Zmiana ma charakter porządkujący i ma służyć wyeliminowaniu wątpliwości co do wymiaru czasu prowadzenia zajęć rewalidacyjnych. W projekcie jednoznacznie określono, że godzina zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych trwa 60 minut, jednak w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się prowadzenie tych zajęć w czasie krótszym niż 60 minut, zachowując ustalony dla ucznia łączny czas ich trwania w okresie tygodniowym.

Przedłużanie etapu edukacyjnego dla uczniów niepełnosprawnych

Konsekwencją reformy strukturalnej systemu edukacji jest m.in. wprowadzenie przepisów dotyczących ramowych planów nauczania. W projektowanych przepisach zachowano dotychczasowe rozwiązania umożliwiające przedłużanie oraz skracanie okresu nauki uczniom niepełnosprawnym, niedostosowanym społecznie i zagrożonym niedostosowaniem społecznym w nowych typach szkół.

Zgodnie z nowymi regulacjami uczniowie niepełnosprawni oraz uczniowie szkoły w zakładzie poprawczym i schronisku dla nieletnich – będą mieli możliwość przedłużenia okresu nauki w ww. szkołach nowego typu:

1)  w szkole podstawowej o jeden rok na I etapie edukacyjnym i o dwa lata na II etapie edukacyjnym;

2) w szkole ponadpodstawowej o jeden rok.

Decyzje dotyczące przedłużenia okresu nauki uczniowi niepełnosprawnemu oraz uczniowi szkoły w zakładzie poprawczym i schronisku dla nieletnich, będą podejmowane:

1) w przypadku szkoły podstawowej:

– na I etapie edukacyjnym – nie później niż do końca roku szkolnego w klasie III;

– na II etapie edukacyjnym – nie później niż do końca roku szkolnego w klasie VIII;

2) w przypadku szkoły ponadpodstawowej – nie później niż do końca roku szkolnego w ostatnim roku nauki.

Dla uczniów niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym uczęszczających do branżowych szkół I stopnia zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, zakładach poprawczych lub schroniskach dla nieletnich pozostawiono dotychczasową możliwość skrócenia okresu nauki do dwóch lat.

Istotne jest przy tym, że ramowe plany dotychczasowego gimnazjum, liceum, technikum i zasadniczej szkoły zawodowej stosuje się do czasu zakończenia kształcenia w danym typie szkoły. Problemem może jednak być podjęcie decyzji w sprawie przedłużenia etapu edukacyjnego w przypadku gimnazjum oraz szkoły ponadgimnazjalnej. Decyzje w tej sprawie, na podstawie dotychczasowego ramowego planu nauczania dla tych szkół, należy podjąć do końca lutego w ostatnim roku nauki w gimnazjum lub szkole ponadgimnazjalnej.

Uczeń, któremu wydłużono etap edukacyjny – jako uczeń niepromowany – stanie się uczniem innego typu szkoły, z uwagi na brak możliwości kontynuowania nauki w dotychczasowej szkole (dotyczy to uczniów gimnazjum i zasadniczej szkoły zawodowej).

Wsparcie dla uczniów w związku ze zmianą środowiska edukacyjnego

Jednym z kryteriów stanowiących wskazanie do udzielenia dzieciom i młodzieży pomocy psychologiczno-pedagogicznej są trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą. W tej grupie uczniów mogą znaleźć się – tak jak dotąd – uczniowie cudzoziemscy, uczniowie będący obywatelami polskimi, którzy pobierali naukę w systemie  edukacji innego państwa, tacy, którym poziom znajomości języka polskiego utrudnia komunikowanie się, a także ci uczniowie, którzy w związku z reformą zmienią miejsce nauki, np. uczniowie niepromowani, uczniowie oddziałów dwujęzycznych, uczniowie oddziałów, którym organ prowadzący wskaże miejsce realizacji obowiązku szkolnego w innej niż dotąd szkole, powstałej z przekształcenia gimnazjum. Adaptacja w nowym środowisku, dostosowanie do odmiennych wymagań i reguł, budowanie relacji z rówieśnikami – mogą stanowić trudne wyzwanie dla tych uczniów.

Aktualny stan prawy oraz  wprowadzane przepisy ustawy Prawo oświatowe gwarantują cudzoziemcom korzystanie z nauki na warunkach dotyczących obywateli polskich. Sankcjonują również rozwiązania dotyczące organizacji kształcenia uczniów przybywających z zagranicy określone w rozporządzeniu w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, w tym:

1) możliwości dostosowania formy organizacyjnej wspomagającej efektywność kształcenia i dostosowania procesu kształcenia do potrzeb i możliwości edukacyjnych uczniów  poprzez umożliwienie tworzenia oddziałów przygotowawczych w szkołach dla osób niebędących obywatelami polskimi lub obywateli polskich, podlegających obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego lub znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki,

2) zapewnienie cudzoziemcom i osobom będącym obywatelami polskim dodatkowej nauki języka polskiego, jeśli nie znają języka polskiego w stopniu uniemożliwiającym korzystanie z nauki,

3) prawa cudzoziemców do pomocy przez okres 12 miesięcy przez osobę władającą językiem kraju pochodzenia ucznia, która zatrudniana jest w szkole w charakterze pomocy nauczyciela,

4) możliwości wyrównania różnic programowych poprzez udział w zajęciach wyrównawczych w zakresie przedmiotów nauczania, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.

Oprócz trudności wynikających z braku znajomości języka, różnic kulturowych, zbudowania pozycji w grupie rówieśniczej itd. uczniowie przybywający z zagranicy mogą mieć także inne trudności spowodowane np. traumatycznymi doświadczeniami, specyficznymi trudnościami w uczeniu się, schorzeniami, niepełnosprawnością. Uczniowie ci, na warunkach powszechnej dostępności, mogą korzystać z pomocy poradni psychologiczno-pedagogicznej i uzyskać opinię lub orzeczenie, na podstawie których szkoła będzie mogła dostosować proces edukacji i wychowania odpowiednio do ich potrzeb i możliwości.

Trudności adaptacyjne uczniów mogą być również związane ze zmianą środowiska edukacyjnego dla uczniów nowo tworzonych szkół lub oddziałów albo np. uczniów niepromowanych. Konieczne jest poświecenie większej uwagi przez wychowawców i nauczycieli tym uczniom, uważna obserwacja i stałe monitorowanie sytuacji edukacyjnej i wychowawczej w klasie i w szkole.

Szczególną grupę mogą stanowić uczniowie dotychczasowego gimnazjum, którzy doświadczyli porażki edukacyjnej i w wyniku braku promocji będą musieli kontynuować naukę w szkole podstawowej. Uczniowie ci mogą:

– doświadczać trudnych emocji,

– mieć spadek motywacji do nauki,

– mieć poczucie odosobnienia i bycia gorszym,

– mieć trudność z odnalezieniem się w nowej grupie rówieśniczej,

– być bardziej podatni na negatywne wpływy i bardziej skłonni, by podejmować zachowania ryzykowne.

Takich uczniów należy objąć wsparciem od pierwszych dni ich pobytu w szkole, rozpoznając przede wszystkim przyczyny ich niepowodzeń szkolnych i podejmując działania niwelujące czynniki ryzyka. Warto zadbać o zbudowanie dobrych relacji zarówno z uczniem, jak i jego rodzicami.

Inne zmiany dotyczące kształcenia specjalnego

Przepisy ustawy Prawo oświatowe wprowadziły również zmiany o charakterze porządkującym, w tym:

-  uwzględnienie w katalogu jednostek systemu oświaty przedszkoli z oddziałami specjalnymi, przedszkoli integracyjnych oraz szkół podstawowych i ponadpodstawowych z oddziałami specjalnymi,

-  wprowadzenie nazwy „ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze” jako doprecyzowanie dotychczas używanego opisowego określenia „ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży, z niepełnosprawnością intelektualna w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku, rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki”.

-  możliwość tworzenia szkół specjalnych zorganizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, obejmujących część klas szkoły podstawowej, adekwatnie do specyfiki tych ośrodków oraz wieku przyjmowanych uczniów,

-  doprecyzowanie definicji niepełnosprawności sprzężonej poprzez włączenie do katalogu niepełnosprawności afazji i zespołu Aspergera.

Przepisy ustawy wprowadzającej przewidują, że orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczenia o potrzebie indywidualnego rocznego przygotowania przedszkolnego, orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania i orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, wydane przed dniem 1 września 2017 r. zachowują ważność na okres, na jaki zostały wydane, z zastrzeżeniem, że orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydane na okres:

-  I etapu edukacyjnego zachowują ważność do zakończenia kształcenia w klasie IV szkoły podstawowej,

-  II etapu edukacyjnego zachowują ważność do zakończenia kształcenia w szkole podstawowej.

Nie oznacza to, że termin ważności orzeczenia wyklucza możliwość wydania kolejnego orzeczenia przed upływem terminu określonego w przepisach. W wielu przypadkach uzasadniona będzie ponowna diagnoza w poradni, a także aktualizacja zarówno informacji o uczniu, jak i zaleceń dotyczących organizacji kształcenia specjalnego. Może mieć na to wpływ zmiana etapu edukacyjnego, a tym samym zmiana sposobu organizacji procesu edukacji z nauczania zintegrowanego na nauczanie przedmiotowe, kontakt z wieloma nauczycielami, konieczność sprostania nowym wymaganiom. Diagnoza przeprowadzona w poradni może ułatwić organizację kształcenia specjalnego, a niekiedy także wiązać się np. ze zmianą zaleceń czy formy kształcenia.  

Indywidualne programy edukacyjno - terapeutyczne opracowane przed 1 września 2017 r. zachowują ważność do 1 października 2017 r. Oznacza to możliwość zachowania dotychczasowych terminów opracowania IPET-u określonych w przepisach rozporządzenia w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

Pamiętaj o zmianie podstawy prawnej – od 1 września 2017 r. podstawą organizacji kształcenia specjalnego (art. 127 i następne) oraz zasad regulujących prawa cudzoziemców do nauki szkolnej będzie ustawa Prawo oświatowe (rozdział 7).

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna nie tylko dla uczniów

Dyrektor musi wziąć pod uwagę, że pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana jest nie tylko uczniom, ale także rodzicom i nauczycielom – w formie porad, konsultacji, warsztatów i szkoleń. Należy zadbać o przekazywanie rzetelnych i bieżących informacji na temat wprowadzanych zmian, celów, oczekiwań, proponowanych rozwiązań, a także konsekwencji wprowadzanych zmian, z podaniem podstaw jej wprowadzenia. 

Dyrektor powinien systematycznie informować radę pedagogiczną o kolejnych etapach wprowadzania zmian, uwzględniając możliwość różnych reakcji pracowników na zmianę i potrzebę wsparcia nauczycieli i specjalistów w rozwijaniu ich kompetencji. Tak by mogli oni odnaleźć się w nowej sytuacji, także związanej z poczuciem wypalenia czy zagrożenia w związku z destabilizacją ich sytuacji zawodowej, np. w razie wskazania do przeniesienia w stan nieczynny.  Analogiczne działania warto podjąć w odniesieniu do rodziców uczniów. 

O zmianach w szkole warto również informować uczniów. Nie funkcjonują oni przecież w próżni i nawet jeśli nie uczestniczą bezpośrednio w dyskusji, to jednak są uważnymi obserwatorami życia szkoły, której organizacja może zmienić się w nowym roku szkolnym. Dotyczy to np. uczniów dotychczasowego gimnazjum, w którym w wyniku przekształcenia w szkołę podstawową  zorganizowane będą oddziały przedszkolne czy klasy I. Odmienność potrzeb rozwojowych tak zróżnicowanej wiekowo grupy może nie tylko stanowić poważne wyzwanie dla pracowników szkoły, ale także rzutować na proces integracji uczniów i ich poczucie bezpieczeństwa.

Kolejne zmiany już od 1 września 2018 r.

Aktualnie trwają prace nad przygotowaniem nowych rozwiązań w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej i kształcenia specjalnego. Mają one na celu podniesienie jakości wsparcia udzielanego uczniom w procesie kształcenia i wychowania. Diagnoza potrzeb edukacyjnych i rozwojowych uczniów ma być przeprowadzana na podstawie modelu biopsychospołecznego, uwzględniającego kontekst funkcjonowania dziecka w środowisku nauczania i wychowania, z wykorzystaniem Międzynarodowej Klasyfikacji  Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia, w wersji dla dzieci i młodzieży (ICF–CY). Planowane wdrożenie pierwszych rozwiązań zakładane jest od 1 września 2018 r.

• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943). 
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59). 
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60). 
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2013 r. poz. 532). 
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1113 ze zm.). 
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 9 września 2016 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1453).

Marzenna Czarnocka

Źródło

22.02.2017

Czy reforma oświaty wpłynie na pracę dyrektora szkoły w II półroczu

Realizacja zadań w II półroczu przez nauczycieli i dyrektora szkoły odbywać się będzie na dotychczasowych zasadach. Nowe przepisy oświatowe wprowadzające istotne dla szkół zmiany będą miały wpływ na pracę szkoły od roku szkolnego 2017/2018. Jednak jeszcze w tym roku dyrektor musi zadbać o kilka istotnych kwestii.

Dostosowanie działalności szkoły do nowych przepisów

Zmiany rozpoczną się od roku szkolnego 2017/2018 i dotyczyć będą:

• przekształcenia obecnego ustroju szkolnego w 8-letnią szkołę podstawową i szkoły ponadpodstawowe,
• wygaszania gimnazjów, realizowanego w różnych wariantach i zaprzestania ich prowadzenia z 1 września 2019 r.

Przeprowadzenie procesu przekształceń powierzone zostało dotychczasowym dyrektorom. Wymagać to będzie od nich podjęcia prac nad dostosowaniem działalności szkoły do nowych przepisów ustawy – Prawo oświatowe i aktualizacji dokumentów prawa wewnątrzszkolnego w terminie i na zasadach określonych w ustawie Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe, bezpośrednio po opublikowaniu przepisów wykonawczych, do wydania których zobowiązany został minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.

9 zmian w systemie oświaty

Delegacje zawarte w ustawie zobowiązują ministra do określenia w drodze rozporządzenia m.in.:

1) szczegółowej organizacji publicznych szkół,

2) podstaw programowych zawierających zestaw celów kształcenia i treści nauczania, umiejętności uczniów, a także zadania wychowawczo-profilaktyczne szkoły, odpowiednio do poszczególnych etapów kształcenia i typów szkół,

3) ramowych planów nauczania dla poszczególnych typów szkół,

4) zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i placówkach,

5) wymagań wobec szkół i placówek, dotyczących prawidłowości i skuteczności działań w określonych zakresach,

6) szczegółowych warunków i trybu sprawowania oraz formy nadzoru pedagogicznego,

7) sposobu prowadzenia przez szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej,

8) ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny obowiązujące w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach,

9) warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych i in.

Jak przygotowywać się do zmian

Dyrektor i rada pedagogiczna mogą przygotować się do zmian, jeśli na bieżąco śledzić będą wydawane przez ministra edukacji nowe przepisy, analizować je i wdrażać w ustalonych terminach, z uwzględnieniem okresu przejściowego. Nie wszystkie dokumenty, które szkoła posiada będą musiały być zastąpione nowymi, ale trzeba będzie dostosować je do nowych regulacji prawnych. Na pewno trzeba będzie zmienić:

• statuty, bo te obowiązujące obecnie w szkołach zachowują moc do dnia wejścia w życie statutów wydanych na podstawie ustawy – Prawo oświatowe, nie później jednak niż do 30 listopada 2017 r.,
• programy opisujące w 2 częściach pracę wychowawczą i działania profilaktyczne – w to miejsce musi powstać dokument łączący te zadania szkoły w jedną, spójną całość.

Zasady rekrutacji – bez większych zmian

Nowe przepisy nie wprowadzają zmian w zasadach rekrutacji do szkół – w większości są powtórzeniem obecnie obowiązujących rozwiązań. Zachowane zostało dotychczasowe rozwiązanie gwarantujące miejsce w szkole z wyznaczonym obwodem kandydatom zamieszkałym w obwodzie tej szkoły. Wobec tych kandydatów nie przeprowadza się postępowania rekrutacyjnego – są oni przyjmowani do publicznej szkoły podstawowej z wyznaczonym obwodem z urzędu. Jeśli o przyjęcie do szkoły z wyznaczonym obwodem ubiegają się kandydaci zamieszkali poza obwodem tej szkoły, o ile szkoła dysponuje wolnymi miejscami, przewiduje się przeprowadzenie postępowania rekrutacyjnego.

Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało projekt nowego rozporządzenia w sprawie rekrutacji do szkół i przedszkoli. Przepisy określają m.in. jednolite zasady ustalania maksymalnej liczby punktów decydujących o przyjęciu do I klasy. Szczegóły projektu znajdziesz tutaj>>

Zmianie uległ rodzaj szkoły, którą zobowiązany jest ukończyć uczeń, tj. w nowo tworzonym systemie oświaty dotychczasową sześcioletnią szkołę podstawową zastąpi ośmioletnia szkoła podstawowa, a dotychczasowa szkolę ponadgimnazjalną zastąpi szkoła ponadpodstawowa.

Zachowane zostają dotychczasowe kryteria rekrutacyjne, także naboru do tych szkół i placówek, w których wymagane są specjalne predyspozycje (np. szkoły artystyczne, dwujęzyczne, sportowe i mistrzostwa sportowego, placówki oświatowo-wychowawcze, poszczególne typy szkół ponadpodstawowych).

Oddziały dwujęzyczne po zmianach

W wyniku zmian od roku szkolnego 2017/2018 dotychczasowe gimnazja dwujęzyczne zostaną zastąpione oddziałami dwujęzycznymi w klasie VII i VIII szkoły podstawowej ogólnodostępnej. Dotychczasową dwujęzyczną szkołę ponadgimnazjalną zastąpi dwujęzyczna szkoła ponadpodstawowa. Warunkiem przyjęcia do wymienionych szkół będzie przystąpienie odpowiednio do sprawdzianu predyspozycji językowych i sprawdzianu kompetencji językowych na warunkach ustalonych przez radę pedagogiczną. Przy czym pierwszeństwo w przyjęciu do oddziału dwujęzycznego w szkole podstawowej będą mieli uczniowie szkoły, w której prowadzona jest rekrutacja do oddziału dwujęzycznego.

Na rok szkolny 2017/2018 przeprowadza się postępowanie rekrutacyjne do oddziału dwujęzycznego utworzonego w klasie VII ośmioletniej szkoły podstawowej.

Przeczytaj także:

• Nowa procedura akceptacji arkuszy organizacyjnych i wiele innych zmian – to znajdziesz w projekcie nowego rozporządzenia w sprawie organizacji szkół publicznych
• MEN wyjaśnia problem wstecznego stosowania nowych przepisów oświatowych

• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59).
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60).

Bożena Winczewska Marzenna Czarnocka

Źródło

22.02.2017

Dotacja przedszkolna – nie na dzieci 6-letnie

Jak przewiduje projekt nowego rozporządzenia MEN dotacja przedszkolna nie będzie już przysługiwać na dzieci 6-letnie. Związane jest to z tym, że dzieci te zostały objęte subwencją oświatową. Podpowiadamy, co jeszcze się zmieni.

Jakie zmiany wprowadza projekt rozporządzenia

Projekt rozporządzenia MEN w sprawie udzielania gminom dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego określa:

• tryb udzielania i sposób rozliczania dotacji na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego dzieci w wieku do lat 5,
• sposób i terminy ustalania informacji o liczbie dzieci, którym nie wskazano miejsca korzystania z wychowania przedszkolnego,
• sposób ustalania średniorocznej liczby dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego na obszarze danej gminy,
• wzór formularza rocznego rozliczenia wykorzystania dotacji.

Wprowadzenie ograniczenia zakresu dotacji do dzieci do lat 5 oznacza, że dotacja nie dotyczy dzieci które ukończą 6 lat w roku kalendarzowym poprzedzającym rok udzielenia dotacji.

Zmiany związane z funkcjonowaniem oddziałów przedszkolnych

Od 1 września 2019 r. oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych miały stać się przedszkolami, które miały funkcjonować w ramach zespołów szkolno-przedszkolnych. Jednak ustawa Prawo oświatowe pozostawiła możliwość realizowania wychowania przedszkolnego w oddziałach przedszkolnych zorganizowanych w tych szkołach. Oddziały przedszkolne nadal więc będą funkcjonować w systemie oświaty.

Proponowana jest więc zmiana polegająca na ograniczeniu udzielania i rozliczania dotacji do grupy dzieci w wieku do lat 5 w tym również wzoru rocznego rozliczenia dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego za jeden rok budżetowy.

Ograniczenie wiekowe dzieci (do lat 5) do udzielania i rozliczania dotacji na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego związane jest z uwzględnieniem finansowania tych dzieci w części oświatowej subwencji ogólnej.

Źródło:

• Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie udzielania gminom dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego (projekt z 2 lutego 2017 r.).

Opracowanie: Monika Fidler

Źródło

22.02.2017

Zaostrzenie wymogów kwalifikacyjnych dla nauczycieli – MEN publikuje projekt nowego rozporządzenia

MEN opublikowało długo oczekiwany projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Sprawdźmy, jakie zmiany przewidziano w związku z nadchodzącą reformą oświaty!

Studia I stopnia wystarczą tylko do pracy w przedszkolu i szkole podstawowej

Znaczącą zmianę stanowi ograniczenie uprawnień nauczycieli, którzy ukończyli jedynie studia I stopnia. Nauczyciele z tej grupy będą mieli kwalifikacje do nauczania jedynie w przedszkolach i szkołach podstawowych. Aby zdobyć kwalifikacje do nauczania w pozostałych typach szkół i placówek, nauczyciel będzie musiał ukończyć studia II stopnia bądź jednolite studia magisterskie. Wymóg ten obejmie również nauczycieli języków obcych, pedagogów, logopedów, doradców zawodowych, terapeutów pedagogicznych i wychowawców w świetlicach szkolnych oraz internatach. Pominięto natomiast nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych oraz praktycznej nauki zawodu.

Dotychczas studia I stopnia były wystarczające do nauczania w gimnazjach i zasadniczych szkołach zawodowych, zaś zakłady kształcenia nauczycieli – w szkołach i placówkach specjalnych, szkolnych schroniskach młodzieżowych (wychowawcy), młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, zakładach poprawczych (w tym także przeznaczonych dla nieletnich niepełnosprawnością intelektualną) oraz schroniskach dla nieletnich. Po wejściu w życie nowego rozporządzenia kandydaci do pracy w tych szkołach i placówkach będą musieli legitymować się tytułem magistra.

Nauczyciel 6-letniej szkoły podstawowej będzie mógł nadal uczyć w „ośmiolatce”

W pozostałym zakresie reforma struktury szkolnictwa nie będzie powodowała zasadniczych zmian w zakresie kwalifikacji nauczycieli. Oznacza to, że, z zastrzeżeniem zmian opisanych powyżej, nauczyciele posiadający kwalifikacje do nauczania w 6-letnich szkołach podstawowych, będą mogli uczyć w 8-letnich szkołach podstawowych, nauczyciele zasadniczych szkół zawodowych – w szkołach branżowych I stopnia, nauczyciele 3-letnich liceów ogólnokształcących – w 4-letnich liceach ogólnokształcących, zaś nauczyciele 4-letnich techników – w 5-letnich technikach.

Inne zmiany w zakresie wymogów kwalifikacyjnych

W projekcie przewidziano natomiast mniej istotne, aczkolwiek liczne zmiany. Wśród nich na uwagę zasługują:

• zmiany w zakresie kwalifikacji nauczycieli religii,
• nowości w kwalifikacjach nauczycieli zajęć dodatkowych z zakresu wychowania fizycznego,
• modyfikacje wymagań kwalifikacyjnych dla nauczycieli placówek kształcenia ustawicznego, placówek kształcenia praktycznego i ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego,
• określenie wymagań kwalifikacyjnych dla nauczycieli pracujących w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych,
• uregulowania kwalifikacji dla pedagogów, psychologów i logopedów w przedszkolach
• określenia kwalifikacji do prowadzenia zajęć rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych oraz socjoterapeutycznych.

Rozwiązania przejściowe

Wyjątkowo dla nauczycieli, którzy ukończyli studia I stopnia na podstawie przepisów obowiązujących przed wejściem w życia rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, przewidziane zostały regulacje przejściowe pozwalające im pracować w ww. szkołach i placówkach. Podobne rozwiązanie przewidziano w projekcie dla nauczycieli zatrudnionych w dniu wejścia w życie nowych przepisów na podstawie mianowania. Nowe wymogi kwalifikacyjne nie będą obowiązujące dla ww. grup nauczycieli.

Źródło:

• Strona internetowa MEN (https://men.gov.pl).

Opracowanie: Michał Kowalski

Źródło

22.02.2017

E-szkolenie: Urlop dla poratowania zdrowia

Nauczyciel bez względu na to, czy jest zatrudniony w szkole feryjnej czy nieferyjnej, oraz bez względu na formę zatrudnienia (umowa o pracę czy akt mianowania) ma prawo do rekonwalescencji i przeprowadzenia zaleconego przez lekarza leczenia w ramach urlopu dla poratowania zdrowia. Podczas e-szkolenia dowiesz się, jak zinterpretować niejasne przepisy dotyczące tego urlopu.  

Program szkolenia:

• Kto i kiedy może skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia?
• Urlop zdrowotny a emerytura i świadczenie kompensacyjne
• Urlop zdrowotny a działalność zarobkowa
• Wynagrodzenie w okresie urlopu zdrowotnego
• Zaświadczenie lekarskie o potrzebie udzielenia urlopu zdrowotnego
• Urlop wypoczynkowy po urlopie zdrowotnym.

Szkolenie poprowadzi Michał Kowalski – radca prawny, redaktor Portalu Oświatowego. Specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych oraz prawa oświatowego. Prowadzi kancelarię, w ramach której udziela pomocy prawnej zarówno nauczycielom, jak i dyrektorom i innym pracownikom szkół. Od kilku lat współpracuje ze Związkiem Nauczycielstwa Polskiego.

https://www.portaloswiatowy.pl/dzien-2.-zmiany-w-karcie-nauczyciela/eszkolenie-urlop-dla-poratowania-zdrowia-13337.html

22.02.2017

E-szkolenie: Czas pracy nauczycieli w roku szkolnym 2016/2017

Zapraszamy do obejrzenia e-szkolenia na temat czasu pracy nauczycieli w roku szkolnym 2016/2017.

Szkolenie poprowadzi dr Adam Balicki – prawnik, adiunkt w Katedrze Prawa Cywilnego i Postępowania Cywilnego w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II oraz nauczyciel dyplomowany w Zespole Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Biłgoraju. Autor licznych publikacji z prawa cywilnego i oświatowego.

https://www.portaloswiatowy.pl/dzien-2.-zmiany-w-karcie-nauczyciela/eszkolenie-czas-pracy-nauczycieli-w-roku-szkolnym-20162017-13174.html

22.02.2017

Ograniczenia w zatrudnieniu w drugiej szkole w okresie wdrażania reformy oświaty

Czy nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze godzin może pracować w szkole niepublicznej bez zgody dyrektora szkoły? Czy dyrektor szkoły musi wyrazić zgodę nauczycielowi na pracę w innej szkole na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy cywilnoprawnej? Rozważmy, jaki jest zakres zakazu podwójnego zatrudnienia przewidziany w przepisach reformujących system oświaty.

Kontrowersje co do skuteczności rozwiązania

Jedną z nowości przewidzianych w Przepisach wprowadzających ustawę Prawo oświatowe jest wprowadzenie ograniczeń w podwójnym zatrudnieniu. W okresie do 31 sierpnia 2019 r. nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć będzie mógł podjąć bądź kontynuować dodatkowe zatrudnienie na podstawie stosunku pracy w innej szkole wyłącznie za pisemną zgodą dyrektora szkoły wskazanej jako macierzysta. Naruszenie tego zakazu będzie uprawniało dyrektora szkoły macierzystej do rozwiązania stosunku pracy za 3-miesięcznym wypowiedzeniem z końcem roku szkolnego.

Ograniczenie to ma na celu zwiększenie szans nauczycieli zwalnianych z gimnazjum na znalezienie pracy w innych szkołach, w których dzięki wprowadzeniu zakazu zwolniłyby się miejsca pracy. Rozwiązanie to było jednak krytykowane jeszcze na etapie prac legislacyjnych jako nieadekwatne do jego celu.

Dyrektor nie musi stosować sankcji w postaci zwolnienia

Nowe ograniczenie należy rozumieć w ten sposób, że brak zgody dyrektora szkoły macierzystej, w której nauczyciel jest zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć, na nawiązanie stosunku pracy w innej szkole uprawnia tego dyrektora do rozwiązania stosunku pracy nauczyciela, który mimo braku zgody podjął lub kontynuował stosunek pracy w innej szkole. Dyrektor może więc rozwiązać stosunek pracy nauczyciela, który złamał zakaz, za 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia, który upływa z końcem roku szkolnego.

Nauczyciel był zatrudniony w szkole podstawowej w pełnym wymiarze zajęć, niemniej jednak na rok szkolny 2016/2017 ograniczono mu zatrudnienie do 16/18. W dniu 30 listopada 2016 r. został on zatrudniony na podstawie umowy o pracę w liceum w wymiarze 8/18. Czy dyrektor szkoły może w takiej sytuacji rozwiązań z nim stosunek pracy w maju 2017 r. Nie, gdyż w szkole macierzystej nauczyciel pozostaje w zatrudnieniu w niepełnym wymiarze zajęć. Niemniej jednak, gdy po zakończeniu okresu ograniczenia zatrudnienia nauczyciel będzie bez zgody dyrektora szkoły podstawowej będzie kontynuował zatrudnienie w liceum, wówczas dyrektor będzie mógł go zwolnić.

Co istotne, zastosowanie tej sankcji nie jest przymusowe. Dyrektor może zatem tolerować podwójne zatrudnienie nauczyciela. Poza tym sankcja zwolnienia z pracy jest jedyną dopuszczalną. Dyrektor nie może więc w takiej np. ukarać nauczyciela karą porządkową. Nieuzasadnione byłoby też podejmowanie działań zmierzających do uruchomienia przeciwko nauczycielowi postępowania dyscyplinarnego.

Dyrektor szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć, może wypowiedzieć temu nauczycielowi stosunek pracy, jeśli podejmuje on lub kontynuuje zatrudnienie w innej szkole. Jest to jednak uprawnienie a nie obowiązek dyrektora.

Nie tylko w szkołach publicznych

Podkreślenia wymaga, że ograniczenie obejmuje nie tylko szkoły, przedszkola, placówki samorządowe i ich zespoły. Podlegają mu także szkoły publiczne prowadzone przez osoby fizyczne i osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego. Zakaz dotyczy również szkół niepublicznych, w tym również niepublicznych o uprawnieniach publicznych.

Dyrektor zespołu szkół powziął wiadomość, iż nauczyciel zatrudniony w zespole od dnia 1 lutego 2017 r. podjął zatrudnienie w przedszkolu niepublicznym w wymiarze 1/8 etatu, nie pytając o zgodę. W związku z tym dyrektor może rozwiązać z tym nauczycielem stosunek pracy za 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia, upływającym z dniem 31 sierpnia 2017 r.

Dopuszczalne zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej

Podjęcie przez nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć zatrudnienia w innej szkole lub jego kontynuacja wymaga zgody dyrektora szkoły macierzystej tylko wówczas, gdy drugie zatrudnienie będzie zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy. Zawarcie umowy cywilnoprawnej z inną szkołą (a właściwie z jej organem prowadzącym) w trakcie zatrudnienia w szkole macierzystej nie jest więc poddane jakimkolwiek ograniczeniom i sankcjom. Dyrektor szkoły nie może więc w żaden sposób zabronić nauczycielowi zawarcia umowy cywilnoprawnej z inną szkołą.

Nauczyciel wygaszanego gimnazjum zatrudniony w nim w pełnym wymiarze zajęć zawarł umowę zlecenia ze stowarzyszeniem rodziców prowadzącym szkołę niepubliczną na prowadzenie dodatkowych zajęć sportowych w okresie ferii. Zawarcie takiej umowy nie uprawnia dyrektora gimnazjum do rozwiązania z tym nauczycielem stosunku pracy.

Ograniczeniu nie podlegają również nauczyciele zatrudnieni w zespole szkół, którzy realizują pełny wymiar zajęć w jednej ze szkół wchodzących w skład zespołu i dodatkowe godziny w drugiej ze szkół składkowych. W takim przypadku nauczyciel jest bowiem zatrudniony na podstawie jednego stosunku pracy – jego jedynym pracodawcą jest zespół.

Zakaz nie obejmuje niektórych grup nauczycieli

Powyższy zakaz nie będzie również obejmował nauczycieli przedmiotów teoretycznych w szkołach lub placówkach prowadzących kształcenie zawodowe oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych, nauczycieli praktycznej nauki zawodu oraz nauczycieli przedmiotów artystycznych w szkołach artystycznych. Nauczyciele z tych grup mogą więc pracować w równocześnie w innej szkole, zarówno w przypadku gdy są nauczycielami zawodu albo przedmiotów artystycznych w ramach zatrudnienia podstawowego, jak i dodatkowego.

• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60) – art. 222 ust. 1 i 3.

Michał Kowalski

Źródło

22.02.2017

Co się zmieni w organizacji przedszkoli publicznych

Reforma oświaty to wiele zmian, również tych związanych z nową organizacją placówek publicznych. Na podstawie nowych przepisów MEN wydało projekt rozporządzenia w sprawie organizacji publicznych szkół i przedszkoli, który przewiduje m.in. nową procedurę tworzenia arkuszy organizacyjnych. Sprawdzamy, co się zmieni!

Co przewiduje projekt rozporządzenia

Przepisy, na podstawie których przedszkola określały swoją organizację, przestaną obowiązywać od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i przedszkoli (art. 322 i 367 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe). W projekcie rozporządzenia z 23 stycznia br. określono m.in.:

• elementy tworzące nazwę przedszkola,
• tryb nadawania imienia przedszkolu,
• warunki i sposób używania nazwy przedszkola na pieczęciach i tablicy urzędowej,
• szczegółowa organizacja pracy przedszkola,
• zakres informacji, jakie powinny być zawarte w arkuszu organizacji przedszkola oraz terminy jego opracowywania, opiniowania i zatwierdzania.

Nadawanie nazwy przedszkola…

Projekt nie zmienia dotychczas obowiązujących zasad – jak obecnie nazwa publicznego przedszkola ma zawierać:

• określenie „Przedszkole”, z dodaniem odpowiedniego określenia, gdy jest to przedszkole specjalne, integracyjne lub z tym rodzajem oddziałów,
• ustalony przez organ prowadzący numer porządkowy przedszkola wyrażony cyfrą arabską,
• imię przedszkola, jeżeli zostało nadane,
• adres siedziby przedszkola.

Przepisy umożliwiają zawarcie w nazwie języka mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języka regionalnego w tych przedszkolach, w których prowadzone są zajęcia edukacyjne  w tych językach.

W przedszkolach specjalnych określenie „specjalne” i rodzaj niepełnosprawności dzieci będą pomijane w nazwie nie tylko na tablicy urzędowej, lecz także na pieczęciach, którymi opatruje się legitymację przedszkolną.

… i jego imienia

Przedszkole, które nie ma imienia, może wystąpić z wnioskiem do organu prowadzącego, w którym powinno uzasadnić wybór imienia oraz określić plan działań związanych z jego nadaniem i przewidywany terminem uroczystości. Organ prowadzący będzie miał 30 dni na zajęcie stanowisko w tej sprawie. Organem przedszkola uprawnionym do składania wniosku w tej sprawie będzie rada przedszkola, a w przypadku jej braku musi to być wspólny wniosek rady pedagogicznej i rady rodziców. W przypadku zmiany lub uchylenia nadania imienia obowiązuje taka sama procedura jak przy nadawaniu imienia.

Nowa organizacja pracy przedszkola – 4 ważne zmiany

Projektowane rozporządzenie zachowuje dotychczasowe rozwiązania dotyczące liczebności dzieci w oddziale, czasu trwania godzin zajęć oraz czasu zajęć prowadzonych w przedszkolu z dziećmi w różnym wieku a także określania organizacji pracy przedszkola przez dyrektora. Wprowadzono jednak kilka zmian:

1) upoważniając radę rodziców do występowania z wspólnie z dyrektorem do organu prowadzącego przedszkole w sprawie ustalenia przerw w działalności przedszkola, w przypadku braku rady przedszkola,

2) uzależniając powierzenia oddziałów opiece jednego lub dwu nauczycieli nie tylko od czasu pracy oddziału, ale także od realizowanych w przedszkolu zadań,

3) rozszerzając kategorie niepełnosprawności dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym i wskazując jedynie górną granicę liczby dzieci niepełnosprawnych w oddziale przedszkola specjalnego i oddziale specjalnym w przedszkolu ogólnodostępnym – oddziały integracyjne i specjalne utworzone przed dniem wejścia w życie nowych przepisów będą mogły zachować dotychczasową liczbę dzieci w oddziałach do czasu zakończenia korzystania przez te dzieci z wychowania przedszkolnego,

4) umożliwiając dyrektorowi tworzenie na czas określony lub nieokreślony zespołów nauczycieli w zależności od potrzeb wynikających z zadań statutowych przedszkola, potrzeb programowych lub innych uwarunkowań, w jakich ono funkcjonuje.

Dotychczasowe statuty przedszkoli publicznych będą aktualne nie dłużej niż do 30 listopada 2017 r., w związku z tym rada pedagogiczna powinna w odpowiednim czasie opracować jego projekt, biorąc pod uwagę nowe przepisy.

Arkusz organizacji przedszkola – nowe terminy i procedura

Projekt rozporządzenia wskazuje terminy opracowania, opiniowania i zatwierdzania arkusza organizacji przedszkola oraz rozszerza wykaz treści, jakie powinien on zawierać. Określona w projekcie procedura przewiduje, że:

• dyrektor opracowuje arkusz i przedstawia radzie pedagogicznej do zaopiniowania na 10 dni przed terminem, w którym opinie powinny wydać zakładowe organizacje związkowe,
• zakładowe organizacje związkowe wydają opinie do 8 kwietnia danego roku,
• dyrektor przekazuje arkusz do organu prowadzącego w terminie do 10 kwietnia danego roku, po zaopiniowaniu przez radę pedagogiczną oraz zakładowe organizacje związkowe,
• organ prowadzący przekazuje arkusz do zaopiniowania organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny na 10 dni przed terminem wydania przez niego opinii,
• organ sprawujący nadzór pedagogiczny wydaje opinie nie później niż do 2 maja danego roku,
• organ prowadzący przedszkole zatwierdza arkusz organizacji do 25 maja danego roku, po uzyskaniu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny.

Na rok szkolny 2017/2018 przewidziano dłuższe terminy w związku z wprowadzaną z reformą ustroju szkolnego:

• do 21 kwietnia 2017 r. powinno nastąpić przekazanie opracowanego arkusza do organu prowadzącego przedszkole, po zaopiniowaniu przez radę pedagogiczną i zakładowe organizacje związkowe,
• w terminie 10 dni od dnia otrzymania arkusza, nie później niż do 19 kwietnia 2017 r. należy uzyskać opinie zakładowych organizacji związkowych,
• do 29 maja 2017 r. organ prowadzący powinien zatwierdzić arkusz, po uzyskaniu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny,
• w terminie 10 dni od dnia otrzymania arkusza, nie później niż do 8 maja organ sprawujący nadzór pedagogiczny powinien wydać opinię.

Przy każdej zmianie arkusza organizacji dokonywanej do 30 września wymagane jest uzyskanie opinii organizacji związkowych i organu sprawującego nadzór, wydawanych w terminie 7 dni od dnia otrzymania zmian do zatwierdzonego arkusza organizacji przedszkola. Po 30 września organ prowadzący przedszkole zatwierdza zmiany w terminie 7 dni od dnia otrzymania zmian do zatwierdzonego arkusza organizacji.

Projektowane rozporządzenie nie dotyczy przedszkoli niepublicznych, które działają na podstawie statutu nadanego przez osobę prowadzącą. Do jej kompetencji należy ustalenie w statucie, przy zastosowaniu odpowiednio przepisów art. 102 ust. 1 i 2 ustawy – Prawo oświatowe spraw, które powinien zawierać statut niepublicznego przedszkola, w tym organizację pracy przedszkola.

Źródło:

• Projekt rozporządzenia w sprawie organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (projekt z 23 stycznia 2017 r.).

• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.).
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59).
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60).

Bożena Winczewska

Źródło

22.02.2017

4 porady z zakresu zmian związanych z nową podstawą programową

Po burzliwych konsultacjach, 14 lutego br. Minister Edukacji Narodowej podpisała nowe rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej. Nowa podstawa programowa będzie wdrażana stopniowo.

1. Nowa podstawa programowa podpisana przez MEN

Podpisane rozporządzenie obejmuje podstawę programową:

• wychowania przedszkolnego,
• kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej,
• kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej ‒ dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
• kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia,
• kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy,
• kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej.

Uwzględniono uwagi z konsultacji społecznych

Nowe rozporządzenie zostało podpisane po trwających od 30 grudnia 2016 r. do 30 stycznia 2017 r. konsultacjach społecznych i uzgodnieniach międzyresortowych. W ramach konsultacji i uzgodnień do Ministerstwa wpłynęły uwagi z 13 resortów. Poza tym 20 uwag przesłała strona samorządowa, jak również partnerzy społeczni (43 uwagi).

Uwzględniono m.in. uwagi w zakresie opisu zadań przedszkola, opisu osiągnięć dziecka na koniec wychowania przedszkolnego, jak również opisu warunków i sposobu realizacji. Część treści podstawy programowej wychowania przedszkolnego została w związku z uwagami przeformułowana i uporządkowana.

Pewna liczba uwag została uwzględniona w zakresie podstawy programowej w szkołach podstawowych. I tak:

• w przypadku edukacji wczesnoszkolnej wprowadzono m.in. zmiany w zakresie edukacji informatycznej,
• w przypadku języka polskiego: dokonano korekty w obszarze tworzenia wypowiedzi,
• w wymaganiach dotyczących kształcenia językowego uzupełniono treści dotyczące funkcjonalności,
• rozwinięto treści dotyczące samokształcenia,
• dokonano zamiany utworów Jana Pawła II Pamięć i tożsamość na Przekroczyć próg nadziei,
• w przypadku historii: punkt dotyczący II wojny światowej uzupełniono o zagładę Romów; przykłady dotyczące zbrodni niemieckich i sowieckich (Palmiry, Katyń) uzupełniono o kaźń profesorów lwowskich, Zamojszczyznę,
• w przypadku matematyki i fizyki zadbano o poprawę korelacji międzyprzedmiotowej,
• w przypadku techniki uzupełniono opis wymagań dotyczących wychowania komunikacyjnego i bezpieczeństwa w ruchu drogowym,
• w przypadku części przedmiotów uzupełniono wymagania dotyczące wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnej.

Zmiany w podstawie programowej dla szkoły specjalnej

W zakresie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym uwzględniono niektóre uwagi dotyczące uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym. Uzupełniono również o opis warunków  i sposobu realizacji poszczególnych przedmiotów podstawę programową dla szkoły branżowej I stopnia. Zmiany przewidziano również w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (zmiany porządkujące).

Kogo obejmie nowa podstawa od 1 września 2017 r.

Nowa podstawa programowa będzie wdrażana stopniowo. Jako pierwsi od 1 września 2017 r. nowej podstawy będą nauczać nauczyciele prowadzący zajęcia w klasach I, IV i VII szkoły podstawowej. Podstawa będzie również obowiązywała:

• w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz w innych formach wychowania przedszkolnego,
• szkołach podstawowych ‒ dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
• w branżowej szkole I stopnia,
• szkole specjalnej przysposabiającej do pracy,
• w pierwszych semestrach szkoły policealnej, a w latach następnych również w kolejnych semestrach tej szkoły.

Uczniowie pozostałych klas szkół podstawowych, klas gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych będą póki co korzystali z dotychczasowej podstawy programowej i dotychczasowych podręczników. Nowa podstawa programowa będzie w kolejnych latach szkolnych sukcesywnie obejmowała kolejne roczniki.

2. Nowa podstawa programowa – plusy, minusy, wątpliwości

Konsultacje nad projektem rozporządzenia dotyczącego nowej podstawy programowej pokazały jak wielu ma on przeciwników. Przyjrzyjmy się wątpliwościom i zmianom, które czekają szkoły od września 2017 roku.

Kogo na początek obejmie nowa podstawa

W roku szkolnym 2017/2018 nowa podstawa programowa będzie stosowana w:

• przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
• w klasach I, IV i VI szkoły podstawowej,
• w szkołach podstawowych dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym,
• w branżowej szkole I stopnia,
• w szkole specjalnej przysposabiającej do pracy,
• w I semestrach szkoły policealnej.

Stopniowe wdrażanie zmian

W roku szkolnym 2017/2018 dotychczasowa podstawa programowa będzie obowiązywała w klasach II, III, V i VI szkół podstawowych, a w roku szkolnym 2018/2019 – w klasach III i VI. Analogicznie w przyszłym roku szkolnym dotychczasowa podstawa programowa stosowana będzie w klasach II i III gimnazjum, a następnie w roku szkolnym 2018/2019 w klasie III gimnazjum. Podobnie dotychczasowa podstawa realizowana będzie w klasach II i III liceum ogólnokształcącego i zasadniczej szkoły zawodowej, a następnie w roku 2018/2019 – w klasach III LO i ZSZ.

Poszczególne roczniki będą zmieniały podstawę programową na różnych etapach nauki, więc obie podstawy powinny być do siebie tak dopasowane, aby każdy uczeń miał możliwość zrealizowania wszystkich treści wymaganych następnie na egzaminach zewnętrznych.

Minus: konieczność przerwania podstawy

Nauczyciele przedmiotów analizując założenia nowej podstawy, często wyrażają opinię, że nie została zachowana ciągłość przy zmianie podstawy przez różne roczniki w trakcie cyklu kształcenia. A trzeba pamiętać, że niektóre roczniki, np. przyszłoroczne klasy VII nie będą realizować nowej podstawy programowej od początku, lecz od środka, omijając pierwsze lata.

Obawy związane są ze zmianą podstawy programowej w trakcie kształcenia uczniów – po klasie IV czy VI – korzystniejsze byłoby wprowadzenie nowej podstawy dla nowych uczniów, aby nie trzeba było przerywać jednej i zmieniać ją na inną.

Dużo uwag do podstawy z języka polskiego

Szczegółowe uwagi do podstawy programowej z zakresu języka polskiego przedstawione są przez Radę Języka Polskiego przy Prezydium PAN jako najwyższy organ powołany do troski o język polski. Zauważa ona zarówno krótki czas, jaki był przeznaczony na zgłaszanie uwag, jak i fakt, że trudno oceniać podstawę programową bez znajomości jej kolejnych części przeznaczonych na kolejne etapy edukacyjne ani formy i zakresu egzaminów zewnętrznych.

Uwagi merytoryczne do zaproponowanej podstawy programowej języka polskiego są bardzo rozbudowane, przywołamy jednak tylko niektóre z nich:

1) brak podstaw merytorycznych (językoznawczych) ani dydaktycznych, na jakich proponowany dokument został oparty,

2) brak określenia funkcjonalności zdobywanej przez ucznia wiedzy i jej odniesienia do praktyki używania języka i obcowania z tekstem,

3) kształcenie językowe potraktowano tu w sposób przypominający XIX-wieczne wzorce nauczania gramatyki, co oznacza odejście od perspektywy tekstocentrycznej i zaprzeczenie wartości integracji różnych dziedzin wiedzy polonistycznej w wieloaspektowym rozwijaniu kompetencji językowych i komunikacyjnych uczniów,

4)  nadmiar wymagań w zakresie odtwórczej wiedzy np. „zna zasady budowania akapitów”,

5) wiedza jest bardzo słabo sfunkcjonalizowana,

6) dominuje liniowy układ treści, co świadczy o nieuwzględnieniu przez jego twórców współczesnej wiedzy psychologicznej, neurologicznej, pedagogicznej o mechanizmach uczenia się,

7) nie respektuje ani ogólnych zasad dydaktycznych (np. stopniowania trudności), ani zasad dydaktyk szczegółowych (w tym dydaktyki ortografii i interpunkcji),

8) wyodrębnienie działów i usytuowanie w nich wybranych treści jest nielogiczne i niejasne,

9)  rozdzielenie kształcenia językowego i tworzenia wypowiedzi,

10)  proponowana wiedza najczęściej nie jest sfunkcjonalizowana, nie została też wyraźnie zhierarchizowania, rzadko podporządkowano ją potrzebom praktycznym,

11)  w doborze treści dla poszczególnych klas widać niedostosowanie poziomu trudności części zagadnień do możliwości poznawczych i wykonawczych uczniów,

12)  rozłożenie treści na kolejne lata nauki w wielu miejscach jest sprzeczne z ustaleniami psychologii rozwojowej i poznawczej oraz z dydaktycznymi zasadami nauczania, np. z zasadą operatywności wiedzy uczniów,

13)  zawiera błędy merytoryczne np. „wiedzę o różnicach w pisowni samogłosek ustnych i nosowych, spółgłosek twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych”,

14)  w tekście widoczne są powtórzenia tych samych treści kształcenia w różnych klasach, czasami pod synonimicznymi nazwami, słabo reprezentowane jest wartościowanie, w ogóle nieobecna etyka mowy,

15)  podstawa programowa skoncentrowana jest wyłącznie na jednym tylko aspekcie kształtowania tożsamości uczniów, a mianowicie tożsamości narodowej,

16)  jest niespójna, nielogiczna, z licznymi błędami, także natury językowej i terminologicznej,

17)  wykazuje niekompetencje zespołu autorskiego, szczególnie jeśli chodzi o metodykę przedmiotową i psychologię rozwojową,

18)  preferowana jest wiedza, a niedostosowanie jej zakresu do możliwości poznawczych uczniów spowoduje, że będzie przyswajana biernie i pamięciowo,

19)  nastąpi powrót do „encyklopedyzmu”, twórcze, refleksyjne, krytyczne korzystanie z wiedzy będzie poza zasięgiem większości uczniów,

20)  opinie dotyczące kanonu lektur:

• w zestawie lektur dla klasy VIII wyraźnie dominuje problematyka II wojny światowej, okupacji i holokaustu,
• w dobrze lektur nie zostały uwzględnione możliwości poznawcze uczniów na różnych etapach edukacyjnych oraz uwarunkowania skutecznego uczenia się,
• dobór lektur nie uwzględnia zmian kulturowych, cywilizacyjnych i technologicznych, jakie się dokonały w Polsce,
• teksty XIX-wieczne i z I połowy XX w., które przeważają wśród proponowanych lektur, co może ostatecznie zniechęcić młodych Polaków do czytelnictwa w ogóle,
• zaproponowane lektury nie uczą poznawania, interpretowania współczesnego świata wraz z całą jego różnorodnością, nie uczą zadawania pytań, ciekawości świata, nie pokazują wielości systemów wartości, nie uczą poruszania się w świecie przepełnionym informacją,
• zaproponowany przez MEN kanon lektur nie przygotuje uczniów do życia w świecie, w którym podstawową umiejętnością ma być przetwarzanie tekstów.

Rada języka polskiego wyraża natomiast pozytywną opinię dotyczącą wprowadzenia do programu nauczania komponentu retorycznego, choć jednocześnie wyraża zaniepokojenie rozróżnieniem między retoryką a stylistyką praktyczną (w dydaktyce obie dziedziny są na ogół utożsamiane). (Uwagi zostały zaczerpnięte ze strony internetowej Rady Języka Polskiego: www.rjp.pan.pl  - uwagi do projektu).

Ocena innych ministerstw

Projekt podstawy programowej został poddany krytyce nie tylko ekspertów, lecz także przedstawicieli innych ministerstw. Przykładem może być opinia wydana przez wiceminister rozwoju Jadwigę Emilewicz – jako podstawowe powody krytyki wymienia nieuwzględnienie w programie matematyki dla VII i VIII klasy zagadnień, takich jak:

• układ równań,
• geometria okręgu,
• funkcje.

Wiceminister wnioskuje, że nie można uczyć jednego przedmiotu w oderwaniu od innych. „Przesunięcie tych zagadnień do kolejnego etapu nauczania może uniemożliwić realizację programu z fizyki czy chemii”. Z kolei program nauki przedsiębiorczości nazywa „przypadkowo dobranym zbiorem tematów o bardzo różnym znaczeniu dla gospodarki i rozwoju obywatela jako jej świadomego uczestnika”. Ich nawał sprawi, że wiele zostanie omówionych pobieżnie, co „niweczy sens realizowania ich w ogóle”. Jej zdaniem w podstawach brakuje „elementów związanych z praktyką życia gospodarczego, takich jak np. poznanie najważniejszych podmiotów gospodarczych o znaczeniu lokalnym, regionalnym i krajowym, które wywierają istotny wpływ na życie ucznia oraz jego przyszłość”.

Ocena nauczycieli przedmiotowców

Opinie na temat nowej podstawy programowej wyrażają również nauczyciele uczący danych przedmiotów na różnych etapach edukacyjnych. Poza ogólną opinią, że za mało jest treści technicznych i ścisłych, za dużo humanistycznych, a głównie historycznych i patriotyczno-narodowościowych, to głosy praktyków można ująć w ramy z podziałem na przedmioty:

Język polski

Najwięcej sprzeciwu zebrał zaproponowany zestaw lektur, który określany jest jako oderwany od współczesności. W wypowiedziach nauczycieli powtarza się wiele argumentów cytowanych z opinii Rady Języka Polskiego. Zastrzeżenia do listy lektur mają też wydawcy podręczników.

Matematyka

Zaskoczenie budzi usunięcie treści zawartych w klasie I i II gimnazjum, a nawet w dawnej VIII klasie szkoły podstawowej. Do takich treści należą funkcje, w tym trygonometryczne. To dziwi tym bardziej, że w ośmioklasowej szkole podstawowej przewidziane jest stosowanie stosunkowo rozległej wiedzy o trójkątach i dotyczących ich praw, a to raczej trudne bez trygonometrii.

Historia

Historii ma być dużo i stawiane są przed nią cele nauczenia młodych ludzi postaw patriotycznych, ale sposób osiągnięcia celu rodzi wiele obaw. Zdziwienie budzi nauczanie o postaci rotmistrza Witolda Pileckiego już w IV klasie, gdyż zrozumienie dramatyzmu jego postaci wymaga szczegółowej znajomości historii Polski XX wieku i wiąże się z zapoznaniem uczniów z niebywałym okrucieństwem, jakiemu został poddany.

Biologia

Projekt nowego programu nauczania biologii został skrytykowany przez Komitet Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej Polskiej Akademii Nauk. Chociaż uznali, że w większości nowy projekt jest powtórzeniem podstawy programowej obowiązującej w gimnazjum, to wprowadzono do niego zmiany, które budzą niepokój. W nowej podstawie programowej uczniowie nie będą musieli wykazywać się elementarną wiedzą dotyczącą ewolucji, co jest krokiem wstecz w nauczaniu biologii.

Muzyka

Częsta opinia o tej części podstawy programowej mówi, że jest bardzo ambitna, ale oderwana od realiów polskich szkół. Autorzy podstawy programowej do muzyki uważają, że w każdej szkole powinna być pracownia muzyczna wyposażona w: instrumenty muzyczne: perkusyjne niemelodyczne i melodyczne, instrument lub instrumenty klawiszowe (akustyczne lub/i elektroniczne), instrumenty dęte, instrumenty strunowe, tablicę z pięciolinią, rzutnik multimedialny i ekran lub tablicę multimedialną, sprzęt do odtwarzania, nagrywania i nagłaśniania dźwięku, komputer z oprogramowaniem muzycznym (np. edytory tekstu muzycznego, obróbki cyfrowej dźwięku, ministudio muzyczne itp.) i z dostępem do internetu, bibliotekę muzyczną (nuty, śpiewniki, podręczniki), fonotekę i filmotekę, plansze dydaktyczne (papierowe lub multimedialne).

Wychowanie fizyczne

Z dużą uwagą i pozytywnie przyjęty został pomysł zwarcia w części teoretycznej nauki zasad kulturalnego kibicowania i kulturalnego zachowania się na boisku m.in. bezwzględnego respektowania decyzji sędziego.

Doradztwo zawodowe

Jednym z chwalonych pomysłów jest wprowadzenie doradztwa zawodowego do szkół podstawowych, szczególnie pod względem, który zakłada podstawa programowa, że opis wiadomości i umiejętności zdobytych przez ucznia w szkole podstawowej będzie zgodny z ideą europejskich ram kwalifikacji.

Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna

W podstawie programowej wychowania przedszkolnego widać uproszczenie i spłycenie informacji. Natomiast pozytywne głosy na temat podstawy programowej z zakresu edukacji wczesnoszkolnej dotyczą większego nacisku na wiedzę osobistą i doświadczenie dzieci oraz odejście od werbalizmu. Można też zauważyć ruch w kierunku poglądowości, eksperymentowania, obserwowania.

Nowe podstawy programowe zostały podpisane 14 lutego 2017 roku.

3. Dyrektor decyduje o sposobie monitorowania realizacji podstawy programowej

Nie ma gotowego i uniwersalnego narzędzia do badania realizacji podstawy programowej. Wybór sposobu realizacji tego zadania należy do dyrektora szkoły.

4 kolejne kroki monitorowania

Podstawa programowa to zakres treści nauczania, umiejętności oraz wymagań. Badając realizację podstawy programowej w szkole, najlepiej ustalić zasady, sprawdzić prawidłowość planu realizacji, zgodność planu z podstawą programową, a następnie realizację planu. Monitorowanie realizacji podstawy programowej powinno się więc odbywać w następującej kolejności:

1) dyrektor ustala procedury związane z monitorowaniem realizacji podstawy programowej,

2) przedstawia je nauczycielom,

3) informuje nauczycieli o ich powinnościach w tej kwestii: jakie zadania mają wykonać, w jakim terminie, jakie dokumenty złożyć i do kogo (bezpośrednio do dyrektora lub wicedyrektora, albo do przewodniczącego zespołu przedmiotowego – po czym przewodniczący zespołów przedstawiają komplety materiałów dotyczących poszczególnych zajęć edukacyjnych),

4) dyrektor szkoły lub/i wyznaczone przez niego osoby (zastępcy, opiekunowie staży – w stosunku do swoich „podopiecznych” odbywających staże) kontroluje przestrzeganie ustalonych procedur, realizację powierzonych zadań i ich zgodność z obowiązującymi przepisami.

Zadania dyrektora przed 1 września

Dobre, solidne przygotowanie do kontroli realizacji podstawy programowej pozwoli dyrektorowi w trakcie roku szkolnego skupić się na nadzorowaniu i dokumentowaniu monitorowania. Dyrektor jeszcze przed rozpoczęciem roku szkolnego powinien więc:

1) opracować plan monitoringu,

2) uwzględnić go w planie nadzoru pedagogicznego,

3) zapoznać nauczycieli z ich obowiązkami w zakresie,

4) poinformować nauczycieli o formach i terminach kontroli realizacji podstawy programowej,

5) przygotować odpowiednie narzędzia kontroli,

6) wyznaczyć zakres zadań dla osób zobligowanych do dokonywania kontroli (wicedyrektorzy),

7) czuwać nad systematycznością i prawidłowością przebiegu kontroli,

8) reagować na nieprawidłowości i opóźnienia,

9) podsumować przebieg kontroli i wyciągnąć wnioski celem usprawnienia zadania na kolejny rok szkolny.

Rola dokumentacji w monitorowaniu podstawy

Propozycje dotyczące dokumentacji związanej z monitorowaniem podstawy programowej:

1)  Zobowiązać nauczycieli do złożenia na początku roku szkolnego - dokumentacji potwierdzającej zamiar realizowania podstawy programowej z prowadzonych zajęć edukacyjnych na wszystkich etapach edukacyjnych, np. plan pracy, program nauczania, rozkład materiału, szczegółowe rozpisanie na cykl kształcenia - treści podstawy programowej lub plany wynikowe. Dyrektor powinien dokonać kontroli zgodności dostarczonych przez nauczycieli dokumentów z obowiązującą podstawą programową.

2)  Zobowiązać nauczycieli do wypełniania w dziennikach lekcyjnych rubryki przeznaczonej na numerację tematów z poszczególnych przedmiotów, w celu ułatwienia kontroli liczby zajęć, zgodności z planem i podstawą programową.

3)  Można też zobowiązać nauczycieli do złożenia na koniec zajęć dydaktycznych pisemnych oświadczeń potwierdzających realizację podstawy z nauczanych przedmiotów.

4)  Podczas obserwacji lekcji w ramach nadzoru pedagogicznego - dyrektor powinien zwracać uwagę na aspekt realizacji zajęć zgodnie z podstawą programową.

5)  Należy także dokonywać analizy wyników egzaminów zewnętrznych uczniów szkoły oraz wewnętrznych, np. kompetencji, diagnoz.

W terminie do … każdego roku szkolnego każdy nauczyciel składa dyrektorowi szkoły pisemne opracowanie rozkładu materiału nauczania w poszczególnych oddziałach ze wszystkich nauczanych przedmiotów. Dostarczone rozkłady materiału mają mieć w załączeniu oświadczenie nauczyciela oraz opinię zespołu przedmiotowego o zgodności z obowiązującą podstawą programową.

7 elementów nadzoru nad realizacją podstawy

Monitorowanie stopnia realizacji podstawy programowej poszczególnych zajęć edukacyjnych odbywa się poprzez:

1)  systematyczne prowadzenie przez nauczycieli „Arkusza zbiorczego – monitorowanie podstawy programowej” zakładanych dla poszczególnych oddziałów,

2)  planowe i doraźne kontrole dzienników lekcyjnych,

3)  obserwację zajęć prowadzonych przez nauczycieli, pod kątem znajomości przez nauczyciela podstawy programowej, kształcenia u uczniów umiejętności z niej wynikających, realizowanych treści oraz celów ogólnych,

4)  analizę wyników egzaminów zewnętrznych uczniów szkoły,

5)  prowadzenie wewnątrzszkolnego badania wyników nauczania, diagnozowanie wiedzy i umiejętności uczniów,

6)  analizę okresowych sprawozdań nauczycieli,

7)  samokontrolę nauczycieli.

Po pierwszym półroczu wszyscy nauczyciele wypełniają Kartę monitoringu podstawy programowej uwzględniającej kontrolę liczby zrealizowanych godzin zajęć edukacyjnych w stosunku do planów, formułują wnioski do pracy w drugim półroczu. W terminie do … (przed zakończeniem roku szkolnego) nauczyciel przekazuje „Arkusz zbiorczy – monitorowanie podstawy programowej” do dyrektora szkoły.

W przypadku jakichkolwiek trudności z właściwą realizacją podstawy programowej nauczyciel jest zobowiązany zgłaszać je dyrektorowi szkoły.

Dokumentacja monitorowania podstawy programowej stanowi dokumentację szkolną i jest przechowywana w sposób określony przez dyrektora szkoły i nie podlega archiwizacji.

4. Na jakich zasadach przedłużyć okres nauki dla niepełnosprawnego ucznia gimnazjum

Okres nauki dla uczniów niepełnosprawnych można przedłużyć na każdym etapie edukacyjnym o jeden rok, zwiększając proporcjonalnie wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych. W przypadku gimnazjum, decyzję tę rada pedagogiczna podejmuje nie później niż - do końca lutego w ostatnim roku nauki w gimnazjum.

W klasie integracyjnej na poziomie III gimnazjum jest uczeń z upośledzeniem umiarkowanym, który wymaga wydłużenia etapu edukacji. Powinno się podjąć taką decyzję do końca lutego na rok przed ukończeniem edukacji na danym poziomie. Do kogo należy skierować w takiej sytuacji wniosek o pozwolenie na wydłużenie etapu edukacji, mimo niespełnienia warunku terminu opisanego w rozporządzeniu. Odpowiedź: W obecnym stanie prawnym rada pedagogiczna ma możliwość podjęcia uchwały o przedłużeniu okresu nauki uczniowi do końca lutego 2017 r.

Dla uczniów niepełnosprawnych można przedłużyć okres nauki na każdym etapie edukacyjnym o jeden rok, zwiększając proporcjonalnie wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych (§  5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania).  Natomiast, zgodnie z §  5 ust. 4 pkt 2 przywołanego rozporządzenia, decyzję tę, w przypadku gimnazjum, rada pedagogiczna podejmuje nie później niż - do końca lutego w ostatnim roku nauki w gimnazjum.  Tym samym,  w przypadku opisanym  w pytaniu,  rada pedagogiczna nadal ma możliwość podjęcia stosownej uchwały, ponieważ ostatni rok nauki  w gimnazjum to klasa III, do której aktualnie uczęszcza uczeń.

Pod rządami poprzedniego rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania z 2002 r. dla uczniów niepełnosprawnych można było przedłużyć etap edukacyjny nie później niż do końca lutego roku poprzedzającego ostatni rok nauki w danej szkole, na podstawie szczegółowej analizy osiągnięć edukacyjnych ucznia dokonanej przez radę pedagogiczną. Aktualnie przepisy pozwalają na podjęcie decyzji w tej sprawie w ostatnim roku nauki na danym etapie edukacji.

Źródło:

• Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (projekt z 30 grudnia 2016 r.).
• Strona internetowa MEN.

• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 204 ze zm.) - §  5 ust. 1, ust. 4 pkt 2.

Marzenna Czarnocka, Małgorzata Celuch, Michał Kowalski

Źródło

22.02.2017

Wdrażanie nowej podstawy programowej od roku szkolnego 2017/2018

Konsekwencją reformy oświatowej są zmiany w podstawie programowej oraz planach nauczania we wszystkich szkołach. Minister Edukacji Narodowej 14 lutego podpisała nowe rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej. Jako pierwsi od 1 września 2017 r. nowej podstawy będą nauczać nauczyciele prowadzący zajęcia w klasach I, IV i VII szkoły podstawowej. Sprawdź, kogo obejmie nowa podstawa, jakie są zadania związane z wrażaniem nowej podstawy i jak ułożyć ramowe plany nauczania.

Kogo obejmie nowa podstawa od 2017 roku

W roku szkolnym 2017/2018 nowa podstawa programowa będzie stosowana w:

• przedszkolach, oddziałach przedszkolnych oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
• w klasach I, IV i VII szkoły podstawowej,
• w szkołach podstawowych dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym,
• w branżowych szkołach I stopnia,
• w szkołach specjalnych przysposabiających do pracy,
• w I semestrach szkół policealnych.

Dotychczasowa podstawa programowa będzie obowiązywała w klasach II, III, V i VI szkół podstawowych w roku szkolnym 2017/2018, a następnie w klasach III i VI w roku szkolnym 2018/2019. Analogicznie w przyszłym roku szkolnym dotychczasowa podstawa programowa stosowana będzie w klasach drugich i trzecich gimnazjum, a następnie w roku szkolnym 2018/2019 w klasie trzeciej gimnazjum. Podobnie dotychczasowa podstawa realizowana będzie w klasach drugich i trzecich liceum ogólnokształcącego i zasadniczej szkoły zawodowej, a następnie w roku 2018/2019 - w klasach trzecich LO i ZSZ. Nowa podstawa programowa nie obejmuje natomiast czteroletniego liceum, pięcioletniego technikum ani szkoły branżowej drugiego stopnia, gdyż w tych szkołach nowa podstawa będzie obowiązywała w latach późniejszych.

Poszczególne roczniki będą zmieniały podstawę programową na różnych etapach nauki, więc obie podstawy powinny być do siebie tak dopasowane, aby każdy uczeń miał możliwość zrealizowania wszystkich treści wymaganych następnie na egzaminach zewnętrznych. inną.

Zaplanuj zmiany kadrowe

Obecna reforma oświaty oznacza dla dyrektorów wyjątkowo dużo pracy, ponieważ wiąże się z likwidacją gimnazjów i wydłuża pozostałe etapy edukacyjne: ośmioletnia szkoła podstawowa, czteroletnie liceum ogólnokształcące, pięcioletnie technikum, a zamiast zasadniczej szkoły zawodowej – dwustopniowa szkoła branżowa. Wobec tego jednym z najważniejszych zadań dyrektorów szkól będzie zaplanowanie pracy na przyszły rok na tyle wcześnie, by z wystarczającym wyprzedzeniem wiedzieć które zwolnienia będą konieczne i jakie braki kadrowe trzeba będzie uzupełnić.

Jak ułożyć nowe ramowe plany nauczania

Kwestie te mają swój początek w rozporządzeniu o ramowych planach nauczania. Na ich podstawie trzeba będzie przygotować szkolne plany nauczania dla klas rozpoczynających naukę według nowej podstawy programowej. Uwzględniając zarówno nowe plany nauczania jaki i obecnie obowiązujące dla klas kontynuujących dotychczasową podstawę programową – trzeba przygotować arkusz organizacji pracy szkoły na kolejny rok szkolny. Dotyczy to także gimnazjów, które będą istniały jeszcze przez dwa kolejne lata szkolne.

Dotychczasowe ramowe plany nauczania określały minimalny wymiar godzin na danym etapie edukacyjnym przeznaczonych na realizację poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć z wychowawcą. Proponowane zmiany określają tygodniową liczbę godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych i zajęć z wychowawcą w poszczególnych klasach danego typu szkoły. Dzięki temu uczniowie zmieniający szkołę danego typu unikną konieczności uzupełniania wiedzy i umiejętności z niektórych obowiązkowych zajęć, gdyż w każdym typie szkoły obowiązywać będzie taka sama tygodniowa liczba godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych w każdej klasie. Ponadto tak skonstruowane ramowe plany nauczania nie wymagają od dyrektorów szkół określania szkolnych planów nauczania. Na podstawie ramowego planu nauczania dyrektor opracuje tygodniowy (semestralny) rozkład zajęć.

Konsekwencją reformy systemu edukacji jest wprowadzenie do 8-letniej szkoły podstawowej nowych obowiązkowych zajęć edukacyjnych – począwszy od klasy V: geografii, biologii, chemii, fizyki.

Zachowany będzie – z niewielkimi wyjątkami – ogólny wymiar godzin przeznaczonych na obowiązkowe zajęcia edukacyjne we wszystkich typach szkół. Przyjęto zasadę, że dotychczasowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych i zajęć z wychowawcą w klasie I i II gimnazjum (59 godzin) przechodzi do ogólnego wymiaru godzin ośmioletniej szkoły podstawowej, a wymiar tych godzin w klasie III gimnazjum (31 godzin) przechodzi do wymiaru godzin liceum ogólnokształcącego i technikum. Projektowany ogólny wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych w poszczególnych typach szkół będzie następujący:

• ośmioletnia szkoła podstawowa – 140 godzin (79 godzin z sześcioletniej szkoły podstawowej + 59 godzin z klas I i II gimnazjum = 138 godzin), czyli o 2 godziny więcej;
• branżowa szkoła I stopnia dla absolwentów gimnazjum – 89 godzin (86 godzin z zasadniczej szkoły zawodowej), czyli o 3 godziny więcej;
• czteroletnie liceum ogólnokształcące dla młodzieży – 121 godzin (91 godzin z trzyletniego liceum ogólnokształcącego + 31 godzin z klasy III gimnazjum = 122 godziny);
• pięcioletnie technikum – 171 godzin (133 godziny z czteroletniego technikum + 31 godzin z klasy III gimnazjum = 164 godziny), czyli o 7 godzin więcej;
• ośmioletnia szkoła podstawowa specjalna dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym – 192 godziny (132 godziny z sześcioletniej szkoły podstawowej specjalnej + 56 godzin z gimnazjum specjalnego = 188 godzin), czyli o 4 godziny więcej; ale zostaje 29 godzin z klasy III gimnazjum specjalnego, co oznacza łącznie 25 godzin mniej;
• trzyletnia szkoła specjalna przysposabiająca do pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi – 104 godziny (101 godzin z dotychczasowej trzyletniej szkoły specjalnej), czyli o 3 godziny więcej;
• szkoła policealna dla młodzieży – 56 godzin (56 godzin z dotychczasowej szkoły policealnej);
• szkoła branżowa II stopnia dla absolwentów szkoły branżowej I stopnia po gimnazjum – 59 godzin (nowy typ szkoły), czyli 59 godzin więcej;
• oddziały przysposabiające do pracy organizowane w klasie VII i VIII szkoły podstawowej – 61 godzin (90 godzin z oddziałów przysposabiających do prac organizowanych w gimnazjum), czyli o 29 godzin mniej;
• klasa wstępna przygotowująca uczniów do nauki w oddziałach dwujęzycznych w liceum ogólnokształcącym lub technikum – 27 godzin (nowy typ klasy tworzony za zgodą organu prowadzącego);
• szkoła podstawowa dla dorosłych (klasy VII i VIII): a) forma stacjonarna – 43 godziny (17 godzin z klasy VI szkoły podstawowej dla dorosłych + 32 godziny z semestrów I – IV gimnazjum dla dorosłych = 49 godzin), czyli o 6 godzin mniej; b) forma zaoczna – 756 godzin (306 godzin z klasy VI szkoły podstawowej dla dorosłych + 576 z semestrów I – IV gimnazjum dla dorosłych = 882 godziny), czyli o 126 godzin mniej;
• czteroletnie liceum ogólnokształcące dla dorosłych: a) forma stacjonarna – 66 godzin (47 godzin z trzyletniego liceum + 16 godzin z klasy III gimnazjum = 63 godziny), czyli o 3 godziny więcej; b) forma zaoczna – 1134 godzin (846 godzin z trzyletniego liceum ogólnokształcącego + 288 godzin z klasy III gimnazjum = 1134);
• szkoła policealna dla dorosłych – zarówno w formie stacjonarnej jak i zaocznej – liczba godzin bez zmian.

W liceach ogólnokształcących i technikach zostanie zwiększony tygodniowy wymiar godzin:

• historii (z 2 do 8) oraz
• geografii, biologii, chemii i fizyki (z 1 do 4)

realizowanych w zakresie podstawowym. 

Uczniowie nie będą więc mieli już obowiązku nauki jednego z dotychczasowych przedmiotów uzupełniających (przyroda lub historia i społeczeństwo) realizowanych w wymiarze 4 godzin tygodniowo. W liceum ogólnokształcącym dla młodzieży uczniowie będą mogli wybrać 3 przedmioty realizowane w zakresie rozszerzonym, a w technikum i w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych – 2 przedmioty.

Nie ulega zmianie wymiar godzin (8 godzin) przeznaczonych na realizację w zakresie rozszerzonym następujących przedmiotów:

• język polski,
• historia muzyki,
• historia sztuki,
• język łaciński i kultura antyczna oraz
• filozofia.

Geografia, biologia, chemia i fizyka, w związku ze zwiększonym wymiarem godzin przeznaczonych na zakres podstawowy, zostaną włączone do grupy przedmiotów realizowanych w zakresie rozszerzonym w wymiarze 6 godzin (język obcy nowożytny, wiedza o społeczeństwie, matematyka oraz informatyka).

Dyrektor liceum ogólnokształcącego i technikum będzie ustalał dwa przedmioty spośród przedmiotów: filozofia, plastyka i muzyka, które będą realizowane obowiązkowo przez uczniów w I klasie.

W projekcie rozporządzenia w prawie ramowych planów nauczania zachowano dotychczasowe regulacje dotyczące m.in. minimalnego wymiaru godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych. Rozporządzenie ma wejść w życie 1 września 2017 r.

Nowy arkusz organizacyjny

Arkusz organizacyjny po uzyskaniu wymaganych opinii należy dostarczyć do organu prowadzącego do dnia 30 kwietnia. Dostarczy on informacji o ilości godzin poszczególnych zajęć edukacyjnych i wynikających z tego ilości etatów dla nauczycieli. Z arkusza wynikać będzie także liczba etatów pracowników niepedagogicznych. Na tej podstawie dyrektor szkoły będzie mógł przygotować decyzje i dokumenty związane z dalszym zatrudnieniem, przedłużeniem umowy, ograniczeniem etatu lub rozwiązaniem stosunku pracy z obecnymi pracownikami, a także znalezienie ewentualnych rozwiązań mogących uniknąć zwalniania pracowników. Jeśli z arkusza wynikać będzie przyrost godzin niektórych zajęć edukacyjnych – trzeba będzie sprawdzić aktualne rozporządzenie dotyczące kwalifikacji nauczycieli w poszczególnych typach szkół i zaplanować zatrudnienie nowych pracowników.

Niektórzy dyrektorzy jeszcze przed przystąpieniem do tworzenia arkusza będą musieli rozwiązać lub poczekać na decyzje związane z dalszym funkcjonowaniem szkoły. Dotyczy to głównie dyrektorów gimnazjów, gdyż już od dnia 1 września 2017 r. możliwe są różnorodne rozwiązania związane z funkcjonowaniem tych szkół. Dotychczasowe gimnazjum można:

• przekształcić w ośmioletnią szkołę podstawową,
• włączyć do ośmioletniej szkoły podstawowej,
• przekształcić w trzyletnie liceum ogólnokształcące,
• przekształcić w czteroletnie technikum,
• włączyć do trzyletniego liceum ogólnokształcącego,
• włączyć do czteroletniego technikum,
• docelowo przekształcić w czteroletnie liceum ogólnokształcące,
• docelowo przekształcić w pięcioletnie technikum,
• docelowo włączyć do czteroletniego liceum ogólnokształcącego,
• docelowo włączyć do pięcioletniego technikum,
• docelowo przekształcić w branżową szkołę I stopnia,
• docelowo włączyć do branżowej szkoły I stopnia.

Każde z dostępnych rozwiązań niesie ze sobą wiele zadań, konsultacji z organem prowadzącym, zmian w organizacji pracy, być może zmiany lokalizacji, zmian w statucie lub nowego statutu szkoły, zmian w prowadzonej w szkole dokumentacji.

Tego typu transformacje mogą dotyczyć także szkół innego typu w kwestii ich likwidacji lub łączenia albo chociażby zmiany siedziby. 31 marca 2017 r. to termin podjęcia uchwał przez samorządy o dostosowaniu sieci szkół do nowego ustroju szkolnego. Dadzą one dyrektorom odpowiedzi na pytania związane z powyższymi przekształceniami. Dopiero wówczas będą mogli dopracować arkusz organizacyjny.

Co zaleca MEN

Uwzględniając zalecenia Ministerstwa Edukacji Narodowej trzeba pamiętać, że w przypadku szkoły, do której odpowiednio 1 września 2017 r. lub 1 września 2018 r. albo 1 września 2019 r. zostanie włączone gimnazjum - arkusz organizacji pracy szkoły odpowiednio na rok szkolny 2017/2018, 2018/2019 albo 2019/2020 opracowuje dyrektor tej szkoły we współpracy z dyrektorem dotychczasowego gimnazjum.

Podczas podejmowania decyzji kadrowych będących konsekwencją tych przekształceń oraz wniosków z arkusza organizacji pracy szkoły, należy uwzględnić propozycje Ministerstwa Edukacji Narodowej. Poniżej omówienie kwestii, na które powinieneś zwrócić uwagę.

1) W stosunku do nauczycieli samodzielnego wygaszanego gimnazjum oraz nauczycieli zatrudnionych w szkołach, w których będą prowadzone klasy dotychczasowego gimnazjum - do 15 maja (odpowiednio 2017 r. lub 2018 r.) – informacja o braku możliwości dalszego zatrudnienia danego nauczyciela gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018 lub 2018/2019 z uwagi na wygaszanie szkoły i następujących możliwych rozwiązaniach dla tych nauczycieli:

• przeniesienie w stan nieczynny,
• rozwiązanie stosunku pracy (w razie braku zgody na przeniesienie w stan nieczynny),
• ograniczenie zatrudnienia (dotyczy nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze).

2) Jeśli nie będzie innego wyjścia, a nauczyciel nie wyrazi zgody na przeniesienie w stan nieczynny, to do 31 maja (odpowiednio 2017 lub 2018 r.) powinno nastąpić wypowiedzenie stosunku pracy. Wówczas rozwiązanie stosunku pracy nastąpi z dniem 31 sierpnia odpowiednio 2017 r. lub 2018 r.

3) W odniesieniu do dyrektora samodzielnego gimnazjum powyższe czynności wykonuje organ prowadzący to gimnazjum.

4) W stosunku do pracowników niebędących nauczycielami zatrudnionych w samodzielnym wygaszanym gimnazjum – rozwiązanie stosunek pracy następuje na zasadach określonych w Kodeksie pracy, czyli za dwutygodniowym, miesięcznym lub trzymiesięcznym wypowiedzeniem.

5) Do pracowników samorządowych niebędących nauczycielami mają zastosowanie przepisy ustawy o pracownikach samorządowych w zakresie przeniesienia na inne stanowisko lub do innej jednostki organizacyjnej.

6) Nauczycielom i innym pracownikom szkół, które z mocy prawa przekształcą się w szkoły nowego typu, informację na piśmie, że stają się pracownikami szkoły nowego typu, przekazuje się odpowiednio:

• do 15 maja 2017 r. – szkoła podstawowa, zasadnicza szkoła zawodowa, szkoła policealna, szkoła specjalna przysposabiająca do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, zespół szkół w skład którego wchodzi szkoła podstawowa i gimnazjum lub zasadnicza szkoła zawodowa i gimnazjum,
• do 15 maja 2019 r. – liceum ogólnokształcące, technikum, zespół szkół w skład którego wchodzi liceum i gimnazjum lub technikum i gimnazjum.

7) Nauczycielom i innym pracownikom gimnazjum, które zostanie włączone do innej szkoły lub przekształcone w inny typ szkoły, informację, że stają się pracownikami szkoły nowego typu, w której będą prowadzone klasy dotychczasowego gimnazjum przekazuje się do 15 maja (odpowiednio 2017 r., 2018 r., 2019 r.).

8) Do pracowników samorządowych niebędących nauczycielami mają zastosowanie przepisy ustawy o pracownikach samorządowych w zakresie przeniesienia na inne stanowisko lub do innej jednostki organizacyjnej.

Dokumentacja a nowa podstawa

Kolejne zadanie do wykonania w szkołach związane jest z dostosowaniem nauczania do nowej podstawy programowej. Jak tylko znana będzie ostateczna wersja nowej podstawy programowej, dyrektor powinien zlecić dostosowanie do niej obowiązujących w szkole dokumentów, czyli przede wszystkim programu nauczania do poszczególnych zajęć edukacyjnych, z uwzględnieniem ilości godzin przeznaczonych na te zajęcia w nowych planach nauczania. Podstawa programowa jest najważniejszym dokumentem regulującym kwestię doboru treści nauczania, celów kształcenia i warunków w jakich działalność dydaktyczna szkoły ma przebiegać.

Nowe podręczniki i pomoce dydaktyczne

Przy tym rozmiarze zmian, jakie zawiera projekt nowej podstawy programowej nauczyciele muszą się liczyć z tym, że rozkłady materiału będą wymagały stworzenia ich na nowo. Praca ta powinna być wykonywana w zespołach nauczycieli uczących tych samych przedmiotów. Nauczyciele będą musieli wybrać podręczniki i inne pomoce dydaktyczne. Trudno jednak obecnie przewidzieć kiedy będą dostępne jakiekolwiek propozycje podręczników i innych materiałów edukacyjnych. Zmiana rozkładu materiału wymusza nowe wymagania edukacyjne i inne dokumenty wynikające np. ze szczególnych potrzeb uczniów.

Źródło:

• Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (projekt z 30 grudnia 2016 r.).
• Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół.

• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60).

Małgorzata Celuch, Monika Fidler

Źródło

17.02.2017

Fundusz rady rodziców – na co można przeznaczyć środki

Środki finansowe gromadzone przez radę rodziców mogą być przeznaczone na wspieranie działalności statutowej szkoły. Wydatki te muszą być związane z zadaniami szkoły, które powinny być określone w regulaminie funduszu rady rodziców. Nie można przeznaczyć ich np. na leczenie chorego ucznia.

Zasady wydatkowania funduszy – w regulaminie Ustawodawca  w ustawie o systemie oświaty wskazał, że w celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa regulamin. Na co przeznaczyć środki

Do podstawowych zadań finansowanych z  funduszu rady rodziców należą wydatki zgodne z celem zasadniczym rady rodziców (wspieranie szkoły w jej działalności).  
Środki można przeznaczyć m.in. na: 

• dofinansowanie imprez, 
• nagrody dla najlepszych uczniów, 
• lektur do biblioteki szkolnej, 
• odnowienie rocznej licencji na oprogramowanie antywirusowe do pracowni informatycznej, 
• wydrukowanie plakatów reklamujących szkołę, 
• koszty wyjazdów szkolnych drużyny  na turniej, 
• założenie kamer do monitoringu terenu szkoły,
• dofinansowanie drużyny harcerskiej działającej na terenie szkoły, 
• dofinansowanie  koncertów muzycznych dla uczniów, 
• dofinansowanie dyskoteki/balu  dla uczniów, 
• zakup  dodatkowych zajęć edukacyjnym.

Podstawa prawna: art. 54 ust. 4, ust. 8 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.).

 Barbara Jarosz główna księgowa samorządowej jednostki budżetowej

Źródło

29.01.2017

Kiedy powołać komisję powypadkową?

Proszę o odpowiedź, jakie zdarzenia należy uznać za wypadek w szkole, czy stłuczona kostka, wybity palec, rozcięta skóra na nodze to już jest kwalifikowane jako wypadek i należy powoływać komisję powypadkową i wpisywać w rejestr wypadków? Czy w powyższych przypadkach wystarczy tylko udzielenie pierwszej pomocy i spisanie notatki ze zdarzenia?

Każde wymienione w pytaniu zdarzenie jest wypadkiem i każde należy traktować z należytą powagą. Ponieważ szkoła nie jest w stanie przewidzieć dalszych skutków zdrowotnych takiego zdarzenia, należy sporządzać właściwą dokumentację i postępować wg właściwych procedur.

Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (ze zm.).

11.11.2016

Gminy dostaną subwencję na sześciolatka w zerówce

Resort oświaty przygotował projekt rozporządzenia ws. podziału subwencji oświatowej na przyszły rok. Uwzględnia on sześciolatki zostające w zerówkach.

Subwencja oświatowa ma wynieść 41,9 mld zł, a na jednego ucznia przypadać ma 5331 zł. Zaproponowano wprowadzenie nowych wag: P-37, P-38, P-39 oraz P-52, obejmujących dzieci sześcioletnie pozostające w wychowaniu przedszkolnym. Jak wyjaśnia MEN, wagi zostały oszacowane z uwzględnieniem zróżnicowania rodzajów placówek wychowania przedszkolnego oraz rodzaju miejscowości, w której jest zlokalizowana placówka wychowania przedszkolnego. Średnia kwota dla dziecka sześcioletniego w zerówce wyniesie ok. 4135 zł. Pieniądze otrzymają też rodzice prowadzący edukację domową - subwencja w takim przypadku wyniesie 1338 zł.

Monika Sewastianowicz

Źródło

14.102016

Co o nowej podstawie programowej klasy pierwszej muszą wiedzieć nauczyciele

Od 1 września 2017 r. zacznie obowiązywać nowa podstawa programowa w edukacji wczesnoszkolnej – sprawdź, na czym polegają zmiany, i upewnij się, że z rozporządzeniem zapoznali się również nauczyciele. Mają rok na przygotowanie sześciolatków do rozpoczęcia nauki w pierwszej klasie. Zmiany w podstawie programowej wychowania przedszkolnego wymusiły modyfikację zalecanych warunków realizacji podstawy programowej w klasach I−III – w zakresie edukacji polonistycznej i edukacji matematycznej. Wprowadzone zmiany mają znaczenie także dla nauczycieli pracujących z sześciolatkami – muszą bowiem przygotować dzieci na zmianę, która nastąpi w ich życiu po ukończeniu przedszkola.

Brak obowiązkowych proporcji zagospodarowania czasu

Obecnie w zaleceniach podaje się, że w ramach zajęć matematycznych polonistycznych istnieje proporcja czasu: 1/2 czasu przeznaczonego na edukację polonistyczną – rysowanie i pisanie, 1/3 czasu przeznaczonego na edukację matematyczną – rysowanie i pisanie. Nowa podstawa nie reguluje tego zagadnienia, pozostawiając większą swobodę nauczycieli. Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej będzie samodzielnie decydował o tym, w jaki sposób zagospodarować czas przeznaczony na edukację polonistyczną i matematyczną. Nie znaczy to oczywiście, że nauczyciel nie będzie mógł tych proporcji nadal stosować. Jednak będzie to tylko jego wola podyktowana możliwościami dzieci. Trzeba przecież pamiętać, że będą to już dzieci siedmioletnie, które umiejętność czytania i przygotowanie do nauki pisania nabywają w przedszkolu. 

Nauka liczenia z wykorzystaniem posiadanej już wiedzy

W pierwszej klasie szkoły podstawowej należy kontynuować proces matematyzacji rozpoczęty w przedszkolu, wspomagać rozwój czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki oraz budować intuicję matematyczną. Nauka powinna odbywać się w formie zajęć zaproponowanych przez nauczyciela, np. w postaci zabaw, gier czy sytuacji zadaniowych. Nie muszą być to jednak formy zajęć preferowane w pierwszym okresie nauki, uczniowie pierwszej klasy będą bowiem posiadali już większą wiedzę matematyczną niż przed 1 września 2017 r. Pod koniec roku szkolnego warto więc przygotować dzieci do stopniowego odchodzenia od nauki wyłącznie w formie zabawy.

 9. Edukacja matematyczna

 Obecnie 

 W pierwszych miesiącach nauki w centrum uwagi jest wspomaganie rozwoju czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki oraz budowanie podstawowych intuicji matematycznych. Dominującą formą zajęć są w tym czasie zabawy, gry i sytuacje zadaniowe, w których dzieci manipulują specjalnie dobranymi przedmiotami, np. liczmanami, klockami. Następnie dba się o budowanie w umysłach dzieci pojęć liczbowych, sprawności rachunkowych i pojęć geometrycznych. Przy układaniu i rozwiązywaniu zadań trzeba zadbać o wstępną matematyzację: dzieci rozwiązują zadania matematyczne, manipulując przedmiotami lub obiektami zastępczymi, potem przedstawiają rozwiązanie w dogodny dla siebie sposób, np. ustnie lub za pomocą rysunku, a podczas zajęć rozmawiają o proponowanych rozwiązaniach zadania. 

Od 1 września 2017 r.

W pierwszych miesiącach nauki należy kontynuować proces matematyzacji rozpoczęty w przedszkolu, wspomagać rozwój czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki oraz budować intuicję matematyczną. Budowanie i rozwijanie w umysłach dzieci pojęć liczbowych, sprawności rachunkowych i pojęć geometrycznych powinno opierać się na zabawach, grach i sytuacjach zadaniowych, w których dzieci manipulują specjalnie dobranymi przedmiotami, np. liczmanami lub klockami. Przy układaniu i rozwiązywaniu zadań dzieci rozwiązują zadania matematyczne, manipulując przedmiotami lub obiektami zastępczymi, potem przedstawiają rozwiązanie w dogodny dla siebie sposób, np. ustnie lub za pomocą rysunku, a podczas zajęć rozmawiają o proponowanych rozwiązaniach zadania. 

Sześciolatki trzeba przygotować do zmian 

Wiedzę o modyfikacjach, jakie znalazły się w zalecanych warunkach realizacji podstawy programowej dla edukacji wczesnoszkolnej, warto wykorzystać podczas doboru metod i form pracy w przedszkolu, szczególnie w okresie bezpośrednio poprzedzającym rozpoczęcie nowego roku szkolnego. Przed zbliżającym się końcem roku szkolnego warto od czasu do czasu prowadzić zajęcia w formie przypominającej naukę w szkole. Dla dzieci będzie to zabawa, ale jednocześnie oswojenie z nowymi zasadami pracy.. 

Podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.), rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 17 czerwca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. poz. 895).

 Dariusz Skrzyński prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy i prawa autorskiego 

Źródło

13.10.2016

Granice krytyki rodzica względem nauczyciela - ciekawy wyrok 

Rodzic jest uprawniony do złożenia skargi na nauczyciela, co jednak nie zwalnia go od odpowiedzialności za sformułowania w niej zawarte. Każdy rodzic jest rzecznikiem interesu swojego dziecka i zawsze powinien działać dla jego dobra, tym niemniej nie pozostaje bez znaczenia dobór środków. Rodzic korzystając z przysługującego prawa do złożenia skargi, powinien jednocześnie powstrzymać się od naruszenia dóbr osobistych innych osób. Tak wynika z wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 12 lutego 2016 r. sygn. I ACa 1002/15.

Orzeczenie zapadło w następującym stanie faktycznym. Powództwo o ochronę dóbr osobistych przeciwko rodzicowi skierowała nauczycielka przedszkola z oddziałem integracyjnym, która prowadziła grupę do której uczęszczała córka pozwanej. Pewnego dnia pomiędzy stronami doszło do wymiany zdań. Powódka w sposób stanowczy wyprosiła pozwaną z sali, w której przebywały dzieci. Z zaistniałej sytuacji z pozwaną nauczycielka w tym samym dniu sporządziła notatkę służbową i skierowała ją do dyrektora przedszkola. Kilka dni później w przedszkoli pozwana złożyła w przedszkolu pismo adresowane do kuratorium stanowiące skargę na naruszenie godności osobistej jej córki. Z treści skargi wynikało, że powódka miała zwrócić się do córki pozwanej słowami „zejdź mi z oczu”, „ja ci to załatwię”. Pozwana podała także, że powódka podniesionym głosem odpowiadała podczas spotkania stron, następnie wyrzuciła pozwaną z sali. Nadto pozwana zawarła w piśmie sformułowania o treści: „ Jeżeli Pani …. jednego dnia potrafiła wyżyć się na moim dziecku, następnego poniżyć mnie w oczach mojej córki i swoich podopiecznych, to należy zadać sobie pytanie jak traktuje powierzone jej pod opiekę dzieci kiedy nikt nie patrzy? Przy czym pytanie to nabiera wagi, gdyż Pani …. jest odpowiedzialna za dzieci integracyjne. Moim zdaniem Pani …. jest osobą niezrównoważoną emocjonalnie, która w żadnym wypadku nie powinna pracować z dziećmi". Tożsamej treści pismo zostało złożone do dyrektora przedszkola, w którym pracowała powódka. Po kilku dniach odbyło się spotkanie powódki, jej męża z pozwaną w obecności dyrektora przedszkola. Podczas spotkania powódka przepraszała kilkakrotnie pozwaną za swoje wobec niej zachowanie, podkreśliła, że nie miała złych intencji wobec córki pozwanej. Powódka poprosiła, aby pozwana przyjęła przeprosiny i aby w ten sposób zakończyć wynikły konflikt. Pozwana ostatecznie poinformowała, że zastanowi się co z tym wszystkim zrobi. Tydzień później pozwana złożyła skargę do Kuratorium. Treść skargi częściowo była tożsama ze skargą złożoną uprzednio w przedszkolu. W skardze pozwana zarzuciła niewłaściwe zwracanie się powódki do córki pozwanej oraz zawierała sformułowanie o niezrównoważeniu emocjonalnym powódki.

Na skutek skargi pozwanej skierowanej do Kuratorium przeprowadzono w przedszkolu kontrolę. W trakcie kontroli potwierdzona została okoliczność, że córka pozwanej zgłaszała swojej wychowawczyni obawy, co do tańca z chłopcem wyznaczonym przez powódkę. Nie potwierdziło się natomiast jakoby powódka zwróciła się do córki pozwanej słowami: „zejdź mi z oczu”, „ja ci to załatwię”. W trakcie rozmowy powódki z córką pozwanej, w czasie której powódka chciała uzyskać wiedzę o przyczynach, z jakich córka pozwanej nie chce tańczyć z wyznaczonym chłopcem, obecna była nauczycielka, która zaprzeczyła, aby powódka takimi słowami zwróciła się do córki pozwanej. Nie potwierdziła też, aby powódka mówiła do córki pozwanej podniesionym głosem. W trakcie kontroli potwierdził się fakt, że powódka wyprosiła pozwaną z sali. Dyrektor przedszkola wyjaśnił tę sytuację, poinformował pozwaną, że wyciągnie wobec powódki konsekwencje służbowe. Dyrektor przedszkola – co także ustalono w czasie kontroli - przeprowadziła z powódką rozmowę dyscyplinującą, upominała ją i zobowiązała do poprawnych kontaktów z rodzicami. Po kontroli zalecono m. in. aby kontakty nauczyciela z rodzicami odbywały się w odpowiednich warunkach.

W rozpoznawanej sprawie powódka wskazała na okoliczność naruszenia jej dóbr osobistych – dobrego imienia, godności - przez stawianie nieprawdziwych zarzutów w zakresie nieodpowiedniego zwracania się do dzieci, braku odpowiedzialności za dzieci, braku należytej opieki. Pozwana broniła się natomiast, iż jej ocena znajdowała oparcie w zaistniałej sytuacji, że ma prawo jako rodzic do złożenia skargi.

Zarówno Sąd Okręgowy jak i Sad Apelacyjny orzekające w sprawie doszły do przekonania, że w zaistniałym stanie faktycznym doszło do naruszenia dóbr osobistych nauczycielki - czci, a zatem dobrego imienia i godności. Naruszenie to polegało na zawarciu przez pozwaną w pismach do dyrektora przedszkola i Kuratorium informacji, których prawdziwości pozwana nie wykazała oraz ocen, których nie usprawiedliwiały okoliczności faktyczne. Sąd wskazał, że ocena powódki jako osoby „niezrównoważonej emocjonalnie”, która z tego względu „w żadnym wypadku nie powinna pracować z dziećmi” nie może być kwalifikowana jako konstruktywna krytyka. Taka ocena ma wskazywać na brak predyspozycji powódki do pracy z dziećmi, dalszego wykonywania zawodu nauczyciela. Ciężar gatunkowy tej oceny jest tym większy, że powódka pracuje z małymi dziećmi oraz dziećmi niepełnosprawnymi intelektualnie, a zatem w większym stopniu zależnymi od dorosłego opiekuna. Odnosząc się do okoliczności wyproszenia pozwanej z sali przez nauczycielkę, sad wskazał, że powódka uznała, że to jej zachowanie nie było właściwe, dlatego wielokrotnie przepraszała za nie pozwaną. Powódka zapewne powinna stanowczo, ale też spokojnie poprosić pozwaną o opuszczenie sali, gdyż niewątpliwie rozmowa wychowawcy z rodzicem nie powinna się odbywać w obecności innych dzieci, a ponadto wychowawca nie może być absorbowany rozmową z rodzicem w czasie, gdy ma pod swoją opieką dzieci. Świadomość niewłaściwości swojego zachowania w tej sytuacji powinna mieć jednak także pozwana, ponieważ nie może oczekiwać poświęcenia jej czasu i uwagi przez nauczyciela w czasie, gdy ten musi opiekować się dziećmi, w dodatku w wieku przedszkolnym. Zachowanie powódki w dniu nie dawało jednak podstaw do formułowania tak zdecydowanych ocen, jak uczyniła to pozwana. Nie zostało też wykazane, aby wcześniej powódka w niewłaściwy sposób odnosiła się do córki pozwanej. Tym samym bardzo poważne zarzuty: naruszenia godności dziecka, poniżenia pozwanej, wyżywania się na dzieciach – nie znajdowały oparcia w faktach, tym samym pozwana nie miała podstaw do ich formułowania.

Źródło

24.08.2016

Bardzo ważna informacja dla nauczycieli przedszkolnych pracujących w szkołach 

Zgodnie z opinią Ministerstwa Edukacji Narodowej, nauczyciel zatrudniony w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej nie ma obowiązku prowadzenia zajęć opieki świetlicowej lub zajęć w ramach godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a Karty Nauczyciela. 

Oddział przedszkolny nie wchodzi bowiem w skład struktury organizacyjnej szkoły podstawowej (art. 61 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Jest podstawową jednostką organizacyjną przedszkola.

Krystyna Więcławska-Stysz – prawnik, doradca prawny Związku Nauczycielstwa Polskiego

12.08.2016

Dyrektor musi zatwierdzić jadłospis, nawet jeżeli korzysta z usług firmy cateringowej

Dyrektor odpowiada za bezpieczeństwo w placówce również w zakresie żywienia dzieci, dlatego – choć przepisy nie nakazują tego wprost – powinien zatwierdzać jadłospis przedszkolnej kuchni lub jadłospis przygotowany przez firmę cateringową dostarczającą posiłki. Za podawanie dzieciom niezdrowego jedzenia grozi kara.

Na dyrektorze spoczywa nadzór nad żywieniem i przygotowywaniem posiłków w przedszkolu z zachowaniem dbałości o ich kaloryczność, zgodną z aktualnymi normami żywienia zbiorowego. Odpowiedzialność za bezpieczne i zgodne z normami żywienie ponosi on również wtedy, gdy w przedszkolu zatrudniony jest intendent albo gdy posiłki do przedszkola są dostarczane przez firmę cateringową.

W umowie z firmą zewnętrzną należy zamieś­cić zapisy zobowiązujące ją do stosowania wyłącznie tych środków spożywczych, które spełniają wymagania określone w przepisach dotyczących żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży, uwzględniania norm żywieniowych, wartości odżywczych i zdrowotnych. Ponadto w umowie należy określić, w jakim terminie dyrektor przedszkola zatwierdzi proponowany jadłospis. Dyrektor powinien mieć możliwość naniesienia uwag, do uwzględnienia których zobowiązana będzie firma cateringowa. Dyrektor przedszkola może również ustalić, w porozumieniu z radą rodziców, szczegółową listę produktów dopuszczonych do stosowania w ramach żywienia zbiorowego.

W przypadku niespełniania wymagań dyrektor jest uprawniony do rozwiązania umowy bez zachowania terminu wypowiedzenia i bez odszkodowania.

Za podawanie dzieciom niezdrowej żywności grożą kary grzywny w wysokości od 1.000 do 5.000 zł nakładane przez wojewódzki inspektorat sanitarny. Uniknięcie kar jest możliwe pod warunkiem kontrolowania jadłospisów opracowywanych w przedszkolu lub przez firmę cateringową.

Podstawa prawna:

• art. 39 ust. 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.),
• art. 7 ust. 2 pkt 6 ustawy z 1 lutego 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
• art. 52c ust. 3–6, art. 103 ust. 1 pkt 10 i ust. 2 pkt. 2 ustawy z 25 sierpnia 2005 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 594 ze zm.),
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U. z 2015 r. poz. 1256).

Zofia Rudzińska, specjalista prawa oświatowego

06.08.2016

Dyrektor szkoły może zawiesić zajęcia

Pytanie:

Kto wydaje decyzję o zawieszeniu zajęć w szkole? Jeśli wójt, to czy na wniosek dyrektora? Czy musi to być w drodze zarządzenia wójta? Szkoła podczas dużych opadów deszczu uległa zalaniu.

Odpowiedź:

Zgodnie z przepisem § 18 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach (Dz. U. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) dyrektor szkoły, za zgodą organu prowadzącego, może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, jeśli wystąpią zdarzenia zagrażające zdrowiu uczniów.

Dyrektor szkoły powinien o zawieszeniu zajęć powiadomić pisemnie organ prowadzący szkołę, a samo zawieszenie może nastąpić dopiero po tym powiadomieniu.

Wcześniej jednak dyrektor dokonuje z wyznaczonymi przez siebie osobami (komisją) oceny stanu obiektu pod kątem bezpieczeństwa uczniów i pracowników oraz sporządza protokół z przeprowadzanych kontroli. Kontrolując stan bezpieczeństwa w szkole, zwraca uwagę, czy pismo skierowane do organu prowadzącego zarejestrowano w księdze korespondencji a kopia pozostawiona w szkole, czy protokół podpisały wszystkie osoby biorące udział w kontroli, czy powiadomiono rodziców w odpowiednim terminie o zawieszeniu zajęć, czy wychowawcy zapisali informację w dziennikach lekcyjnych, czy powiadomiono rodziców o terminach odrabiania zajęć, jeśli tak ustalono. Następnie, czy w ustalonych terminach odrobiono odwołane zajęcia.

Zachowania dzieci są czasami nieprzewidywalne, dlatego dyrektor musi zapewnić im bezpieczne warunki pobytu w szkole poprzez ograniczenie do minimum możliwości występowania zagrożeń. 

06.08.2016

Reforma oświaty – ekspert wyjaśnia zmiany w systemie szkolnictwa

Prace Ministerstwa Edukacji Narodowej nad reformą systemu szkolnictwa dobiegają końca. Zakłada ona między innymi ośmioklasową szkołę powszechną, likwidację gimnazjów i czteroletnie licea. Pierwsze zmiany wejdą w życie w przyszłym roku. Wprowadzana stopniowo reforma w pełni zacznie funkcjonować od roku szkolnego 2022/2023.

Jak wynika z przygotowanego przez MEN podsumowania Ogólnopolskiej debaty o edukacji „Uczeń. Rodzic. Nauczyciel – Dobra Zmiana” celem planowanej reformy jest m.in.uratowanie potencjału polskiej edukacji i dokonanie zmian programowych, w celu stworzenia systemu oświatowego na miarę XXI wieku. Nowa struktura składać ma się z ośmioklasowej szkoły powszechnej, czteroletniego liceum, pięcioletniego technikum i II stopniowej szkoły branżowej.

„Wraca stare” czyli likwidacja gimnazjów.

Gimnazja powróciły do polskiej struktury szkolnictwa w 1999 r. Po 17 latach istnienia ich los jest jednak przesądzony. Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) w założeniach planowanej reformy wraca do „starego systemu” z 8 letnią szkołą podstawową i 4 letnim liceum.Gimnazja nie spełniły swojej funkcji – wskazuje MEN.

Krytyczną ocenę gimnazjów zawarto w przygotowanym przez MEN ww. podsumowaniu Ogólnopolskiej debaty o edukacji „Uczeń. Rodzic. Nauczyciel – Dobra Zmiana”. Wynika z niego, że wprowadzenie gimnazjów nie zaowocowało wyrównaniem osiągnięć szkolnych młodzieży z różnych środowisk – co było głównym celem ich powstania. Wyniki sprawdzianów kończących gimnazjum wskazują bowiem na bardzo duże zróżnicowanie ze względu na miejsce zamieszkania ucznia. Ponadto, jak wykazuje MEN, pomimo spadku liczby uczniów, liczba gimnazjów rośnie, co doprowadziłoby do powstania trudności w ich finansowaniu, a co za tym idzie masową ich likwidację. Co więcej, ze względu na niż demograficzny w ostatnich latach łączono szkoły w zespoły gimnazjów i szkół podstawowych, co było niezgodne z założeniami powstania gimnazjum.

Najlepszą odpowiedzią na występujący niż demograficzny jest w ocenie MEN powrót do starego systemu opartego na 8 letniej szkole podstawowej oraz 4 letnim liceum, który przede wszystkim uratować ma małe szkoły podstawowe. 

Powrót 8 letniej szkoły powszechnej i 4 letniego liceum.

Według przygotowywanej reformy 8 letnia szkoła powszechna składać się będzie z dwóch poziomów: podstawowego (klasy 1-4) i gimnazjalnego (klasy 5-8). Jest to zmiana w stosunku do działającej do 1999 r. struktury 8 letniej szkoły podstawowej, w której to okres nauczania wczesnoszkolnego trwał 3 lata (klasy 1-3). W nowym systemie nauczanie wczesnoszkolne prowadzone ma być w klasach 1-4, przy czym czwarta klasa, będąc ostatnią klasą edukacji wczesnoszkolnej, ma przygotować uczniów do „przestawienia się” na system nauczania przedmiotowego (MEN określa ten proces jako „połączenie etapów kształcenia”).

Zmiany spowodują chaos?

Początek zmian ustalono na początek roku szkolnego 2017/2018, kiedy to do pierwszej klasy szkoły powszechnej trafi pierwszy rocznik tegorocznych sześciolatków oraz gdy 6 klasę szkoły powszechnej zakończą uczniowie, którzy zamiast do 1 klasy gimnazjum, rozpoczną naukę w 7 klasie szkoły powszechnej.

W tym samym czasie pozostałe roczniki kontynuować będą rozpoczęty już cykl nauczania w szkołach podstawowych i gimnazjach. W roku szkolnym 2019/2020 do liceów, techników i szkół branżowych trafi więc podwójny rocznik uczniów (kończących szkołę powszechną i gimnazjum). W przypadku liceum, uczniowie, którzy ukończyli „starym tokiem” gimnazjum, uczyć się będą w trybie 3 letnim, podczas gdy uczniowie, którzy ukończyli 8 letnią szkołę powszechną w trybie 4 letnim. Sytuacja ta potrwa do roku szkolnego 2022/2023, kiedy to w pełni zacznie obowiązywać nowa struktura szkolnictwa (nie będzie już roczników ze „starego systemu”). 

Przyjęte rozwiązanie jest silnie krytykowane przez środowiska nauczycieli i rodziców. Według bowiem założeń MEN dzieci urodzone w 2005 r., które w 2011 r. jako sześciolatki rozpoczęły pierwszą klasę szkoły podstawowej, w pierwszej klasie liceum spotkają się z dziećmi z rocznika 2003, które rozpoczęły edukację w wieku 7 lat. W rezultacie, w jednym roczniku szkolnym uczęszczać będą dzieci, które dzielić będzie różnica wieku dwóch lat. W odpowiedzi MEN wskazuje, że roczniki te nie będą uczyły się w jednej klasie, ponieważ uczniowie z tych roczników będą realizowali dwie różne podstawy programowe.

Równie duże obawy rodziców budzi fakt, że w 2019 r. liczba kandydatów np. do liceów będzie podwójna w stosunku do lat poprzednich. W tym bowiem roku gimnazja ukończą ostatni absolwenci oraz pierwsi absolwenci ósmej klasy. Szczególnie istotne jest to w przypadku niewielkich liceów, które przyjmowały dotychczas niewielką liczbę uczniów.

MEN nie ustaliło jeszcze, w jaki sposób prowadzona będzie rekrutacja np. do liceów i techników. Nie ustalono także kwestii programów nauczania. Wiadomo natomiast, że w liceach, do momentu pojawienia się w 2019 r. pierwszych absolwentów szkół powszechnych nauka prowadzona będzie według dotychczasowej podstawy programowej. 

Kwestią problematyczną było także ustalenie, gdzie mają być organizowane, w trakcie trwania okresu przejściowego zajęcia klas 7. MEN wskazało, że klasy te będą mogły się znajdować albo w budynku gimnazjum, albo w budynku szkoły podstawowej. Docelowo jednak wszystkie klasy szkoły powszechnej mają być połączone w jednym budynku.

Schematy struktury szkolnictwa zakładanej w reformie wraz z etapami jej wdrażania zawiera serwis Ministerstwa Edukacji Narodowej.[1]

22.07.2016

Urlop zdrowotny nauczyciela może zostać przerwany w 7 sytuacjach

O tym, w jakim terminie dyrektor powinien udzielić nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia, decyduje lekarz w wydanym zaświadczeniu. Nie oznacza to jednak, że nauczyciel zawsze wykorzysta urlop w takim wymiarze. Niekiedy dyrektor musi go skrócić, możliwe jest także przerwanie go na wniosek nauczyciela.

1-1

Przerwanie urlopu zdrowotnego to nie to samo, co odwołanie nauczyciela z tego urlopu. Trzeba jednak pamiętać, nauczyciel powracający z urlopu dla poratowania zdrowia zawsze musi dysponować aktualnym orzeczeniem lekarskim.

1. Nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne

Dyrektor może skrócić okres urlopu dla poratowania zdrowia nauczycielowi, który w jego trakcie nabywa uprawnienia emerytalne. W takim przypadku dyrektor skraca urlop, mimo orzeczenia lekarskiego wskazującego na okres urlopu dla poratowania zdrowia, i udziela go jedynie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne.

2. Nauczyciel korzysta z prawa do świadczenia kompensacyjnego

3-0

Prawo do świadczenia kompensacyjnego przysługuje nauczycielowi od chwili, gdy nauczyciel spełni ostatni z warunków uprawniających go do świadczenia. Nauczyciel, który przebywa na urlopie dla poratowania zdrowia, musi rozwiązać stosunek pracy w związku z przejściem na świadczenie kompensacyjne. Z chwilą rozwiązania stosunku pracy przerywa się także urlop dla poratowania zdrowia nauczyciela.

3. Nauczyciel może wykorzystać mniej urlopu, niż wskazuje orzeczenie

4-1

Dyrektor zobowiązany jest udzielić nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia we wnioskowanym okresie, jeżeli nauczyciel nie wykorzystał dotychczas 36 miesięcy tego urlopu. W sytuacji gdy orzeczenie o potrzebie udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia wskazuje na okres przekraczający przysługujący nauczycielowi limit, dyrektor przedszkola lub szkoły udziela urlopu w wymiarze, jaki pozostał nauczycielowi do wykorzystania. Takie sytuacje zwykle się zdarzają, gdy nauczyciele kilkakrotnie korzystają z urlopu dla poratowania zdrowia w wymiarze niższym niż przysługujące jednorazowo 12 miesięcy.

4. Lekarz wskazał w orzeczeniu termin przekraczający rok

Urlop dla poratowania zdrowia może być udzielony w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo 1 roku. Jeżeli zatem nauczyciel przedkłada dyrektorowi zaświadczenie lekarskie o potrzebie udzielenia urlopu zdrowotnego na dłuższy okres, to dyrektor wprawdzie powinien udzielić urlopu, ale w wymiarze 1 roku. W takiej sytuacji brak

5. Stosunek pracy z nauczycielem ulega rozwiązaniu

6-0

Jeżeli nauczyciel po otrzymaniu wypowiedzenia składa wniosek o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia, urlopu tego można udzielić wyłącznie do końca trwania umowy o pracę. Z urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel może korzystać wyłącznie w okresie zatrudnienia w szkole/przedszkolu, tylko w tym okresie bowiem ma do nauczyciela zastosowanie ustawa Karta Nauczyciela.

6. Nauczycielka korzysta z urlopu macierzyńskiego

7-1

W przypadku gdy nauczycielka korzystająca z urlopu dla poratowania zdrowia urodzi dziecko i zacznie korzystać z urlopu macierzyńskiego, urlop zdrowotny automatycznie ulega zakończeniu, a nauczycielce przysługuje zasiłek macierzyński. Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego nauczycielka będzie mogła ubiegać się o kolejny urlop dla poratowania zdrowia pod warunkiem spełnienia wymagań niezbędnych do jego udzielenia.

7. Na wniosek nauczyciela

8-2

Nauczyciel ma prawo wnioskować o przerwanie urlopu dla poratowania zdrowia, tym bardziej jeśli lekarz wydający wcześniejsze orzeczenie stwierdziłby, że odpadły podstawy, które przemawiały wcześniej za takim urlopem. Przyjmując taki kierunek interpretacyjny za dopuszczalny, należy jednak uznać przerwanie urlopu zdrowotnego za porozumieniem, a więc na wniosek nauczyciela albo za jego zgodą, jeśli wnioskowałby do nauczyciela dyrektor.

Podstawa prawna:

• Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).
• Ustawa z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. z 2009 r. nr 97, poz. 800 ze zm.).
• Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.).
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 27 października 2005 r. w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia (Dz.U. z 2005 r. nr 233, poz. 1991).
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U. z 2015 r. poz. 2243).

Agnieszka Kosiarz, specjalista prawa oświatowego Marta Wysocka, specjalista prawa oświatowego

15.07.2016

Zatrudnienie nauczyciela dla ucznia z zespołem Aspergera – tylko jeżeli dziecko posiada odpowiednie orzeczenie

Przepisy uzależniają obowiązek zatrudnienia w przedszkolu nauczyciela wspomagającego dla dziecka z zespołem Aspergera od rodzaju placówki oraz zaleceń w orzeczeniu wydanym przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.

Jeżeli w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego dla ucznia z zespołem Aspergera zawarto zalecenie dotyczące zatrudnienia nauczyciela wspomagającego, to dyrektor jest zobowiązany zrealizować takie zalecenie. Nie zawsze dyrektor przedszkola musi zatrudnić dodatkowego nauczyciela – w niektórych przypadkach może być to inna osoba.

Jeżeli takiego zalecenia nie określono wprost w orzeczeniu, to w przedszkolach ogólnodostępnych przepisy pozostawiają dyrektorowi wybór kogo, w jakim wymiarze i na jakie stanowisko zatrudni, aby zapewnić zalecane w orzeczeniu warunki kształcenia i formy wsparcia dziecka. Może to być nauczyciel wspomagający, specjalista lub pomoc nauczyciela. Prawo w tym zakresie zobowiązuje dyrektora do zatrudnienia na jedno z tych stanowisk.

Dyrektor nie musi zatrudniać nauczyciela wspomagającego, jeśli nie uzasadniają tego potrzeby dziecka. Musi jednak zatrudnić odpowiedniego specjalistę (nauczyciela z odpowiednim przygotowaniem) do organizacji zajęć rewalidacyjnych i zalecanych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Nauczyciel musi posiadać kwalifikacje do pracy z uczniem z Aspergerem

W przypadku potrzeby zatrudnienia dodatkowo nauczyciela współorganizującego kształcenie specjalne powinien to być nauczyciel posiadający kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej. Pomocne w nauczaniu lubprowadzeniu zajęć z uczniami z autyzmem lub zespołem Aspergera może być ukończenie formy kształcenia, w której programie były realizowane treści z zakresu nauczania i wychowania uczniów z autyzmem (studia wyższe, podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny).

Podstawa prawna:

Podstawa prawna:

• art. 39 ust. 1 pkt 2, ust. 1 pkt 10, ust. 3 pkt 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 2156),
• art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
• art. 4 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 pkt 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1202 ze zm.),
• § 2–4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. z 2013 r. poz. 1207 ze zm.),
• § 7 ust. 2–5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2015 r. poz. 1113 ze zm.).

30.06.2016

Gmina nie ma obowiązku zapewnienia przejazdu dziecku do przedszkola 

Pytanie:
Zgodnie z art. 14 ust. 4b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - dalej u.s.o., wójt wskazał rodzicom czteroletniego dziecka, nieprzyjętego do przedszkola, inne publiczne przedszkola, które może przyjąć dziecko, odległe od miejsca zamieszkania dziecka o 4 km.
Czy gmina zobowiązana jest do zapewnienia bezpłatnego przejazdu dla dziecka lub do zwrotu kosztów dojazdu?
Jeżeli przedszkole, które dziecka nie przyjęło, pracuje w godzinach od 8.00 do 13.00, to czy można wskazać przedszkole czynne w godz. od 7.00 do 16.00, dysponujące wolnymi miejscami? Odpowiedź:
Gmina nie ma obowiązku zapewnienia przejazdu dziecku do przedszkola.

Uzasadnienie:
Kwestia zapewnienia dziecku czteroletniemu miejsca w przedszkolu, oddziale przedszkolnym lub innej formie wychowania przedszkolnego uregulowana jest w art. 14 ustawy z dnia 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Nie wynika z niego, aby gmina była zobowiązana do zapewnienia dowozu dziecku czteroletniemu.
Obowiązek taki spoczywa na gminie wobec dzieci realizujących obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne, jak również wobec dzieci pięcioletnich. Jednakże, na podstawie art. 14a ust. 4a u.s.o., gmina może zorganizować dzieciom bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do przedszkola lub innej formy wychowania przedszkolnego również w przypadkach, w których nie ma takiego obowiązku. W tych okolicznościach powołany przepis może stanowić źródło podjęcia decyzji w sprawie zapewnienia dziecku dowozu i opieki.
W zakresie czasu pracy innego przedszkola albo innej formy wychowania przedszkolnego, należy zauważyć, że ustawodawca wymaga, aby czas ten był zbliżony do czasu pracy odpowiednio przedszkola lub innej formy wychowania przedszkolnego, o przyjęcie do których ubiegali się rodzice dziecka.
W przedstawionej sytuacji gmina wypełniła przedstawiony warunek, gdyż czas pracy wskazanego przez wójta publicznego przedszkola jest dłuższy aniżeli czas pracy przedszkola o przyjęcie do którego ubiegali się rodzice. Z tego względu potrzeby zgłoszone przez rodziców dziecka są zabezpieczone.

30-6.2016

Gmina nie ma obowiązku zapewnienia przejazdu dziecku do przedszkola

Pytanie:
Zgodnie z art. 14 ust. 4b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - dalej u.s.o., wójt wskazał rodzicom czteroletniego dziecka, nieprzyjętego do przedszkola, inne publiczne przedszkola, które może przyjąć dziecko, odległe od miejsca zamieszkania dziecka o 4 km.
Czy gmina zobowiązana jest do zapewnienia bezpłatnego przejazdu dla dziecka lub do zwrotu kosztów dojazdu?
Jeżeli przedszkole, które dziecka nie przyjęło, pracuje w godzinach od 8.00 do 13.00, to czy można wskazać przedszkole czynne w godz. od 7.00 do 16.00, dysponujące wolnymi miejscami?
30.06.2016

Całodzienne wyżywienie dziecka także ze środków własnych gminy

 Pytanie:

Czy w ramach rządowego programu dożywiania, z którego można sfinansować jeden posiłek dziennie, koszty dwóch pozostałych posiłków można pokryć ze środków własnych gminy?

 Zgodnie z interpretacją Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej MPiPS odnośnie przyznawania i finansowania więcej niż jednego posiłku dziennie w ramach Programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" nie ma możliwości ponoszenia ze środków budżetu państwa kosztów za całodzienne wyżywienie dzieci lub uczniów bez względu na rodzaj placówki, w której przebywają oraz innych osób, które własnym staraniem nie mogą sobie zapewnić posiłku.

Co zrobić w sytuacji gdy w decyzjach przyznających pomoc w formie posiłków zawarta była informacja, że będzie zapewnione całodzienne wyżywienie?
Zgodnie z art. 106 u.p.s. nie ma podstawy do zmiany decyzji.

Czy wobec powyższego wysłać tylko informację (o braku możliwości dalszego udzielania pomocy w formie 3 posiłków dziennie) do rodziców oraz dyrektorów szkół, którzy zgłaszali uczniów do objęcia dożywianiem?

Czy w ramach ww. programu można pokryć koszty 2 posiłków ze środków własnych gminy?

Odpowiedź

Nie zachodzi potrzeba zmiany decyzji, o ile w sentencji nie wskazano jako źródła finansowania całodziennego wyżywienia środków z budżetu państwa.

Uzasadnienie

Stanowisko jest zgodne z pismem MPiPS znak DPS-II.5111.3.2015, Ldz.1747 z dnia 6 marca 2015 r. dostępnym pod adresem http://www.mpips.gov.pl/pomoc-spoleczna/programy/program-wieloletni-pomoc-panstwa-w-zakresie-dozywiania/ oraz art. 48 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

W przedstawionej sytuacji zachodzi potrzeba pokrycia kosztów udzielonych świadczeń z różnych źródeł tj. dotacji oraz środków własnych gminy, bez konieczności zmiany decyzji.

28.06.2016

Gmina nie ma obowiązku zapewnienia przejazdu dziecku do przedszkola

 

Pytanie:
Zgodnie z art. 14 ust. 4b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - dalej u.s.o., wójt wskazał rodzicom czteroletniego dziecka, nieprzyjętego do przedszkola, inne publiczne przedszkola, które może przyjąć dziecko, odległe od miejsca zamieszkania dziecka o 4 km.
Czy gmina zobowiązana jest do zapewnienia bezpłatnego przejazdu dla dziecka lub do zwrotu kosztów dojazdu?
Jeżeli przedszkole, które dziecka nie przyjęło, pracuje w godzinach od 8.00 do 13.00, to czy można wskazać przedszkole czynne w godz. od 7.00 do 16.00, dysponujące wolnymi miejscami?28.06.2016

Koniec z gimnazjami, wraca czteroletnie liceum

 Powrót do ośmioklasowej podstawówki, czteroletnie liceum  i nowy stopień awansu zawodowego nauczyciela- to główne założenia reformy edukacji, które minister edukacji przedstawiła podczas debaty w Toruniu.

 

- Po raz pierwszy mieliśmy do czynienia z tak szeroko zakrojoną debatą - zapewniała minister edukacji. W opracowywaniu założeń reformy edukacji brało udział m.in. 1667 ekspertów oraz 12.856 uczestników debat prowadzonych przez kuratorów oświaty - Debatą, a nie konsultacjami społecznymi - podkreślała. Dodała, że dało to jej resortowi możliwość określenia głównych kierunków reformy.

Wracają ośmioklasowe podstawówki i czteroletnie licea
- Klasy jeden-osiem z edukacją wczesnoszkolną w klasach jeden-cztery. A co za tym idzie, uratowanie małych szkół i połączenie etapów kształcenia, które przeszkadzają w rozwoju naszych dzieci -to pomysł ministerstwa na funkcjonowanie szkół powszechnych.
- Badania pokazują, że uczeń gubi się w czwartej klasie, dlatego przedłużamy nauczanie wczesnoszkolne - tłumaczyła minister. Uczniowie w czwartej klasie będą wciąż mieli tego samego wychowawcę, a jednocześnie poznawać już nauczycieli, którzy będą ich uczyć poszczególnych przedmiotów.
Tłumacząc powody takiej decyzji, Anna Zalewska wyjaśniła, że poprzednia reforma nie przyniosła oczekiwanych efektów, a gimnazja, które w założeniu miały przyczynić się do wyrównania szans edukacyjnych, jeszcze pogłębiły różnice zwłaszcza pomiędzy uczniami z większych i mniejszych ośrodków. Dodała też, że nie mają tu większego znaczenia dobre wyniki zdobyte w międzynarodowych rankingach, bo jest to wynikiem wprowadzenia testów sprawdzających.
- Mimo drastycznego spadku liczby uczniów, liczba gimnazjów rośnie, zwłaszcza niepublicznych - tłumaczyła Zalewska - Doprowadzi to do problemów finansowych tych szkół i masowych likwidacji - podkreślała. Błędem, według minister edukacji, okazało się także wprowadzenie trzyletnich liceów. Na niski poziom przygotowania uczniów uwagę zwracają m.in. rektorzy wyższych uczelni. Do pogorszenia jakości przyczyniło się, zdaniem resortu, także profilowanie.
- Zmarginalizowano nauczanie przedmiotów przyrodniczych i humanistycznych - mówiła  - W przyszłości spowoduje to zapaść naukowo-cywilizacyjną. Brak korelacji języka polskiego i historii będzie skutkowało brakiem zrozumienia  polskiego kodu historycznego oraz funkcjonowania współczesnego świata - mówiła Zalewska.
Reforma będzie przebiegać stopniowo
Nowa struktura nauczania w pełni ma funkcjonować od roku szkolnego 2022/2023. Składać się ma z ośmioklasowej szkoły powszechnej oraz czteroletniego liceum i pięcioletniego technikum. Po pierwszym etapie uczeń będzie mógł zdecydować się także na kontynuowanie nauki  w szkole branżowej (trzyletnia pierwszego stopnia i dwuletnia drugiego), która zastąpi zawodówki. Wszystkie reformy będą wprowadzane stopniowo, już od przyszłego roku. Pierwszy rocznik, który rozpocznie naukę na zmienionych zasadach, siedem lat spędzi w szkole powszechnej i dwa lata w gimnazjum. Liceum w okresie przejściowym nadal będzie trwało trzy lata.

Będzie nowy stopień awansu zawodowego
- Mamy zamiar wprowadzić nowy stopień awansu zawodowego. Nauczyciel specjalista będzie musiał zrobić doktorat lub wprowadzić innowację opisaną. Ma to być konkretna innowacja, opisana dla danego środowiska, szkoły i przedmiotu - podkreślała.
Kolejna zmianą, którą resort zamierza wprowadzić w kwestii awansu, to wydłużenie pierwszego stażu o rok, ponieważ obecny, dziewięciomiesięczny,  według specjalistów, nie daje możliwości zweryfikowania, czy pedagog nadaje się do zawodu. Jak podkreślała Anna Zalewska, część uczelni sugerowała konieczność wprowadzenia dodatkowego egzaminu, jednak MEN sceptycznie podchodzi do tego pomysłu, uważając , że studia magisterskie powinny w wystarczający sposób selekcjonować kandydatów do zawodu.
- Następny pomysły to indywidualizacja długości ścieżki awansu zawodowego, ma ona zależeć od jakości pracy pedagoga i uregulowanie statusu nauczyciela polonijnego-zapowiedziała minister. Ta ostatnia zmiana ma zapobiegać sytuacjom, w których doświadczony nauczyciel wracający do Polski musi zaczynać staż od nowa.
- Potrzebujemy doskonalenia zawodowego, które będzie służyć systemowi i które pozwoli nauczycielowi zagrożonemu zwolnieniem łatwiejsze przekwalifikowanie - podkreślała. W tym celu wprowadzone zostaną przepisy wprost wymagające, by samorządy przeznaczały na ten cel kwotę 1 proc. środków przeznaczonych na wynagrodzenia pedagogów.

Karta Nauczyciela zostaje
- Chcemy stworzyć więcej miejsc pracy dla nauczycieli. Mamy okazję, by rozwiązać sporne kwestie, łącznie z archaicznymi. Uelastycznić system i zwrócić wolność nauczycielom i nie mówimy tu o likwidacji Karty - podkreślała. Dodała, że resort dążył będzie do ograniczenia biurokracji paraliżującej pracę placówek  tu konieczne będą zwłaszcza zmiany dotyczące ewaluacji.  MEN planuje zmniejszenie liczby kontroli zewnętrznych oraz ograniczenie ich zakresu - o jedną czwartą zmaleć ma liczba pytań, na które muszą odpowiedzieć dyrektorzy podczas ewaluacji. Krótsze i czytelniejsze mają też być same raporty podsumowujące procedurę.
Resort w dalszym ciągu dążyć będzie natomiast do wzmocnienia uprawnień kuratorów oświaty, których pracę ma uregulować odrębna ustawa.
Minister odniosła się także wątpliwości związanych  z likwidacją tzw. "godzin karcianych", podkreśliła, że przepisy nie uprawniają samorządów do wymuszania na nauczycielach prowadzenia zajęć za darmo.

Więcej lekcji historii znajdzie się w podstawie programowej
- Dokładamy dwie niezbędne kompetencje - musi znać swoją literaturę i swoją historię po to, by być patriotą gospodarczym. Pracodawcy potrzebują tego, by nasi młodzi, zdolni zostawali w Polsce. - podkreślała szefowa MEN. Dlatego jednym z głównych założeń jest inwestycja w rozwój czytelnictwa, dotyczyć to ma zwłaszcza mieszkańców mniejszych ośrodków.
Pomysły ministerstwa to program "Książka w każdym domu", propozycja kanonu lektur dla rodziców dzieci wychowania przedszkolnego, a także zwiększenie nakładów na rozwój wiejskich bibliotek. Pomoc dla tych instytucji ma być uzależniona przede wszystkim od oferty czytelniczej, godzin otwarcia biblioteki oraz pomysłów na jej funkcjonowanie. W rozwój czytelnictwa bardziej mają angażować się również szkolne biblioteki, głównie poprzez organizowanie godzin cichego czytania.
Jak zapowiedziała minister, większy nacisk ma być także położony na kształtowanie świadomości historycznej uczniów, ma temu służyć przede wszystkim zwiększenie liczby godzin tego przedmiotu. MEN chce także, by same lekcje były bardziej interesujące dla uczniów - tu propozycją są wycieczki do miejsc historycznych, w których organizacji ma pomóc ministerstwo.
Kolejnym pomysłem resortu jest wprowadzenie obowiązkowego uczestnictwa w akcjach dobroczynnych oraz programów partnerskich, które mają wspierać działalność szkół polonijnych.
- Bez wolontariatu, godzin wolontariatu w większości krajów nie można skończyć szkoły - podkreślała minister - Nauczymy się być z dziećmi  właśnie tam, gdzie trzeba pomagać drugiemu człowiekowi - dodała.

Każda klasa dostanie multimedialną tablicę
- Uruchamiamy program pt. "Aktywne tablice" , w każdej klasie będą tablice multimedialne - zapowiedziała Anna Zalewska.  Dodała też, że pedagodzy otrzymają niezbędną pomoc, resort zamierza zainwestować w doskonalenie zawodowe.
Ma to pomóc również w nauce języków obcych, nauczyciele mają korzystać z dostępnych w narzędzi, które pomagają rozwijać zdolności językowe. Spójniejszy ma być tez sam program nauczania języków - jak podkreśliła minister, niedopuszczalna jest sytuacja,  w której na każdym etapie edukacyjnym naukę zaczyna się od nowa.
Technologia ułatwić ma też przeprowadzanie egzaminów - więcej testów nauczyciele sprawdzą przez internet. Uczniowie, którzy kwestionują zdobyty wynik, będą mogli natomiast sfotografować swoje prace, co ułatwi im złożenie odwołania.

 

28.06.2016

Liczba pracowników szkoły powinna być określona w arkuszu organizacji szkoły

 Pytanie:
Czy rada miasta może podjąć uchwałę dotyczącą standardów zatrudnienia pracowników obsługi szkół, czy też musi być to określone zarządzeniem prezydenta miasta?

Odpowiedź:
Kompetencja ta przysługuje prezydentowi miasta.

Uzasadnienie:
Liczba pracowników szkoły powinna być określona w arkuszu organizacji szkoły. Wynika to bezpośrednio z treści załączników do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. Zatwierdzenie arkusza organizacji szkoły należy do organu wykonawczego właściwej jednostki samorządu terytorialnego – tj. wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty powiatu, marszałka województwa. Brak jest przepisu określającego kompetencje organu stanowiącego w tym zakresie.

Wydanie zarządzenia w sprawie standaryzacji zatrudnienia powinno być poprzedzone zasięgnięciem opinii związków zawodowych. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 kwietnia 2013 r., II SA/Wa 92/13, Lex nr 1317098 sąd wypowiedział się w tej sprawie, uznając, że jeżeli zaskarżone zarządzenie ma charakter aktu generalnego, dotyczącego sfery działalności związków zawodowych, czyli jest aktem prawa, o którym mowa w art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych - dalej u.z.z., to organ ma obowiązek skonsultowania wydanego zarządzenia z organizacją związkową.
Zaniechanie dopełnienia tego obowiązku stanowi istotne naruszenie art. 19 ust. 2 u.z.z. Mechanizm opiniowania projektu aktu prawnego przez organizację związkową ma charakter obligatoryjny i stanowi element procedury wydania tego aktu. Naruszenie tej procedury stanowi istotne naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego zarządzenia.

27.06.2016

Gmina może żądać danych osobowych uczniów, w stosunku do których następuje zwrot poniesionych kosztów

 Pytanie:
Jesteśmy jednostką obsługującą szkoły i przedszkola na terenie naszej gminy. W związku z wprowadzeniem art. 79a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - dalej u.s.o. zajmujemy się również obciążaniem innych gmin kosztami wychowania przedszkolnego uczniów niebędących mieszkańcami naszej gminy.
Czy prawidłowe jest dołączenie do not wystawionych przez naszą jednostkę wykazu dzieci wraz z ich adresami i przekazywanie zainteresowanym gminom oświadczeń o miejscu zamieszkania dziecka?
Nadmieniam, że oświadczenia o miejscu zamieszkania dziecka składane są w szkołach i przedszkolach, gdzie dziecko uczęszcza i zawierają zgodę na przetwarzanie danych osobowych wyłącznie do celów związanych ze zwrotem przez gminę właściwą ze względu na miejsce zamieszkania uczniów kosztów wychowania przedszkolnego.
Czy gminy obciążone kosztami wychowania przedszkolnego mają prawo żądać od nas ww. oświadczeń? W jaki sposób prawnie należałoby uregulować przetwarzanie danych osobowych w opisanej sytuacji, aby chronić dane osobowe rodziców i dziecka?
Odpowiedź:
Gminy mają prawo żądać danych osobowych uczniów, w stosunku do których następuje zwrot poniesionych kosztów.
Uzasadnienie:
Na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych - dalej u.o.d.o. przetwarzanie danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy:
1) osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych;
2) jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa;
3) jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą;
4) jest niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego;
5) jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą.
Z wymienionych w powołanym przepisie okoliczności wynika, że przetwarzanie danych osobowych jest dopuszczalne, jeżeli jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Niewątpliwie dla wykonania obowiązku przez gminę zwracającą koszty, konieczne jest podanie informacji o uczniach korzystających z wychowania przedszkolnego w gminie prowadzącej przedszkole. Podanie informacji ma na celu zweryfikowanie, czy dany uczeń faktycznie zamieszkuje na terenie gminy zobowiązanej do pokrycia kosztów.
Zgodnie z art. 79a u.s.o., jeżeli do publicznego przedszkola lub publicznej innej formy wychowania przedszkolnego, prowadzonych przez gminę, uczęszcza uczeń niebędący jej mieszkańcem, gmina, której mieszkańcem jest ten uczeń, pokrywa koszty wychowania przedszkolnego tego ucznia w wysokości równej wydatkom bieżącym przewidzianym na jednego ucznia odpowiednio w publicznych przedszkolach lub publicznych innych formach wychowania przedszkolnego, prowadzonych przez gminę, w której uczeń uczęszcza do przedszkola lub innej formy wychowania przedszkolnego, pomniejszonym o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy, a także o kwotę dotacji, o której mowa w art. 14d ust. 1 u.s.o., otrzymanej na ucznia przez gminę prowadzącą przedszkole lub inną formę wychowania przedszkolnego, do których uczęszcza uczeń.
Punktem odniesienia w przedmiocie obowiązku zwrotu kosztów wychowania przedszkolnego jest miejsce zamieszkania ucznia. Bez podania danych osobowych tego ucznia niemożliwa jest ocena, czy uczeń ten zamieszkuje na terenie gminy zobowiązanej do ich pokrycia. Wobec powyższego gminy zobowiązane do zwrotu kosztów posiadają prawo do informacji o danych osobowych ucznia – takich jak imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania (w tym potwierdzone oświadczeniem rodziców).
Gmina, która pozyskuje informacje, jest zobowiązana jest do zabezpieczenia danych osobowych w sposób określony w art. 36 i n. u.o.d.o., a w szczególności zabezpieczyć dane przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zabraniem przez osobę nieuprawnioną, przetwarzaniem z naruszeniem u.o.d.o. oraz zmianą, utratą, uszkodzeniem lub zniszczeniem.

23.06.2016

ROZPORZĄDZENIA W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ PODPISANE

Anna Zalewska Minister Edukacji Narodowej podpisała w piątek 17 czerwca dwa rozporządzenia dotyczące podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego.

Zmienione akty prawne to:

 Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół,

Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie zmieniające w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego  w poszczególnych typach szkół.

Głównym celem nowelizacji rozporządzenia z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 977 oraz z 2014 r. poz. 803) była potrzeba dostosowania podstawy programowej wychowania przedszkolnego
dla przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego, jak również podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych do zmian w systemie oświaty dotyczących przywrócenia obowiązku szkolnego dla dzieci siedmioletnich1)....źródło i cały tekst 

https://men.gov.pl/ministerstwo/informacje/rozporzadzenia-w-sprawie-podstawy-programowej-podpisane.html

Anna Zalewska Minister Edukacji Narodowej podpisała w piątek 17 czerwca dwa rozporządzenia dotyczące podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego.

 Zmienione akty prawne to:

 Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół,

Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie zmieniające w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego  w poszczególnych typach szkół.

Głównym celem nowelizacji rozporządzenia z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 977 oraz z 2014 r. poz. 803) była potrzeba dostosowania podstawy programowej wychowania przedszkolnego
dla przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego, jak również podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych do zmian w systemie oświaty dotyczących przywrócenia obowiązku szkolnego dla dzieci siedmioletnich1).

Objęcie dzieci sześcioletnich obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym postawiło wymóg uwzględnienia w podstawie programowej wychowania przedszkolnego umiejętności z zakresu czytania i przygotowania dzieci do nabywania umiejętności pisania, a także umiejętności matematycznych jako umiejętności niezbędnych do podjęcia nauki w szkole. Wiadomości i umiejętności zdobywane przez dzieci w edukacji przedszkolnej są bazą nauki w szkole podstawowej, zatem konieczna była zmiana podstawy programowej wychowania przedszkolnego polegająca na włączeniu do katalogu wymagań umiejętności czytania i liczenia. Znowelizowane rozporządzenie wskazuje, aby w przedszkolu starsze dzieci rozpoczęły naukę czytania i przygotowywały się do nauki pisania. Przyjęto bowiem, że  nauka pisania jako umiejętność znacznie trudniejsza dla dziecka powinna być domeną edukacji szkolnej. Jednocześnie stosowne zwiększenie wymagań z zakresu umiejętności liczenia wprowadzono w obszarze Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną.

W konsekwencji ww. zmian zmodyfikowano również Zalecane warunki i sposób realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego odnoszące się  do proporcji zagospodarowania czasu przebywania dziecka w przedszkolu (w rozliczeniu tygodniowym) przeznaczonego na różnego typu zajęcia dydaktyczne realizowane według wybranego programu wychowania przedszkolnego.

Odpowiednio do zmian w podstawie programowej wychowania przedszkolnego zmienione zostały zalecane warunki realizacji podstawy programowej edukacji wczesnoszkolnej – w zakresie edukacji polonistycznej i edukacji matematycznej.

Nowelizacja podstawy programowej wychowania przedszkolnego obejmuje również zmiany polegające na dostosowaniu wymagań w zakresie poszczególnych wiadomości i umiejętności do możliwości psychofizycznych i komunikacyjnych oraz tempa rozwoju psychofizycznego dzieci niepełnosprawnych, w tym dzieci z ograniczeniami wynikającymi z niepełnosprawności.

W celach wychowania przedszkolnego wskazano, iż przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym nie dotyczy dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawności sprzężone, z których jedną z niepełnosprawności jest upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym lub znacznym.

Zaproponowana zmiana wychodzi naprzeciw postulatom i oczekiwaniom zgłaszanym przez dyrektorów i nauczycieli przedszkoli, w tym przedszkoli specjalnych oraz rodziców dzieci z niepełnosprawnością (w szczególności z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, z autyzmem,
z niepełnosprawnościami sprzężonymi), którzy wskazują na znaczne trudności lub wręcz niemożność realizacji przygotowania do posługiwania się językiem obcym nowożytnym przez ich dzieci, np. niektóre dzieci z autyzmem lub dzieci z niepełnosprawnościami sprzężonymi, pomimo że ich możliwości intelektualne kształtują się na poziomie normy intelektualnej albo niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim.

Dzieci z innymi rodzajami niepełnosprawności niż niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym objęte są przygotowaniem do posługiwania się językiem obcym nowożytnym tak, jak ich pełnosprawni rówieśnicy.

Ponadto w obszarze Wspomaganie rozwoju mowy oraz innych umiejętności komunikacyjnych dzieci (…)dodano zapis dot. możliwości wykorzystania języka migowego lub innych alternatywnych metod komunikacji.

Zaproponowana zmiana jest odpowiedzią na potrzeby dzieci z różnymi rodzajami niepełnosprawności, które nie komunikują się werbalnie lub mają problemy z artykułowaniem wypowiedzi wynikającym z ich niepełnosprawności.

W części dotyczącej Zalecanych warunków i sposobu realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego rozszerzono także zapis związany z kształtowaniem u dzieci świadomości zdrowotnej oraz nawyków dbania o własne zdrowie w codziennych sytuacjach w przedszkolu i w domu o „kształtowanie właściwych nawyków żywieniowych”, we współpracy w tym zakresie z rodzicami.

Odpowiednio do zmian w ustawie o systemie oświaty dotyczących objęcia od roku szkolnego 2016/2017 obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym dzieci 6-letnie nowelizacja rozporządzenia w sprawie podstawy programowej uregulowała również harmonogram realizowania podstawy programowej wychowania przedszkolnego w zakresie obszaru „Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym”.

Zmiana rozporządzenia w sprawie podstawy programowej podtrzymuje prawo dzieci 5-letnich objętych wychowaniem przedszkolnym do realizacji ww. obszaru podstawy programowej. Oznacza to, że w roku szkolnym 2016/2017 podstawę programową w obszarze „Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym” będą realizowały dzieci 6-letnie realizujące obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne oraz dzieci 5-letnie korzystające z wychowania przedszkolnego. Jednocześnie wskazuje się, aby obowiązek realizowania tego obszaru podstawy programowej przez pozostałe dzieci korzystające z wychowania przedszkolnego rozpoczynał się dopiero od roku szkolnego 2017/2018.

W związku  z powyższym, znowelizowane zostało również rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 803).  Zmiana polega na uregulowaniu kwestii stosowania podstawy programowej wychowania przedszkolnego w obszarze „Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym” w roku szkolnym 2016/2017 i ma charakter porządkujący.

Znowelizowane rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół w zakresie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, jak również rozporządzenie zmieniające rozporządzenie zmieniające w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół wchodzą w życie  z dniem 1 września 2016 r. Natomiast rozporządzenie w zakresie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych zacznie obowiązywać od dnia 1 września 2017 r.

1) Ustawa z dnia 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. z 2016 r. poz. 35).

Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół:

• Rozporządzenie
• Uzasadnienie
• Załącznik nr 1
• Załącznik nr 2

Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie zmieniające w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego  w poszczególnych typach szkół

• Rozporządzenie
• Uzasadnienie

21.06.2016

Arkusz organizacji szkoły stanowi informację publiczną

Ekspert Serwisu Prawo Oświatowe odpowiada na pytanie Użytkownika publikacji: Czy radzie miejskiej można przekazać imienny wykaz pracowników pedagogicznych wraz z liczbą godzin ponadwymiarowych i godzin doraźnych zastępstw wraz wysokością otrzymywanego za nie wynagrodzenia? 

Odpowiedź:
Arkusz organizacji szkoły stanowi informację publiczną, jednak informacja o wynagrodzeniu pobieranym przez poszczególnych nauczycieli podlega ochronie.

Uzasadnienie:
Rada gminy jest kolegialnym organem stanowiącym i kontrolnym. W oparciu o art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy. W tym celu rada powołuje komisję rewizyjną. Ograniczenia dotyczące kontroli wykonywanej przez radę gminy określają przepisy szczególne. Mowa tutaj przede wszystkim o przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych - dalej u.o.d.o.

Z art. 23 u.o.d.o. wynika, że przetwarzanie danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy:
1) osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych,
2) jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa,
3) jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą,
4) jest niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego,
5) jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą.

Za dane osobowe w rozumieniu u.o.d.o. uważa się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby. Osobą możliwą do zidentyfikowania jest osoba, której tożsamość można określić bezpośrednio lub pośrednio, w szczególności przez powołanie się na numer identyfikacyjny albo jeden lub kilka specyficznych czynników określających jej cechy fizyczne, fizjologiczne, umysłowe, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne.

Liczba realizowanych przez poszczególnych nauczycieli godzin ponadwymiarowych wynika z arkusza organizacji szkoły na dany rok szkolny. Z najnowszego orzecznictwa reprezentowanego przez sądy wynika, że arkusz organizacji szkoły jest informacją publiczną i jego treść nie podlega ograniczeniom przewidzianym przepisami u.o.d.o. – por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 16 września 2014 r., II SAB/Łd 103/14, Lex 1520296; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 17 czerwca 2015 r., II SAB/Łd 55/15, Lex 1748563; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 5 lipca 2013 r., II SAB/Łd 49/13, Lex nr 1345280. 

Z tego względu informacja o godzinach ponadwymiarowych i doraźnych zastępstwach może być udostępniona radzie miejskiej. Jednakże z uwagi na ochronę danych osobowych powstaje pytanie, czy informacje udostępniane radzie miejskiej powinny być udostępnione w taki sposób, aby możliwa była identyfikacja poszczególnych nauczycieli. Prawo do informacji publicznej podlega bowiem ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w u.o.d.o. Nauczyciel ma prawo do ochrony danych osobowych umożliwiających jego identyfikację – w tym przede wszystkim imienia i nazwiska. 

Należy jednak zaznaczyć, że w tej sprawie zdanie wyraził Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, który w uzasadnieniu do wyroku z dnia 16 września 2014 r., II SAB/Łd 103/14, Lex nr 1520296 uznał, że pozbawione racji jest twierdzenie, iż u.o.d.o. obliguje do nieujawniania danych personalnych a także informacji o kwalifikacjach nauczycieli. 

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego nie budzi wątpliwości, że arkusze organizacyjne szkoły publicznej, ich zawartość oraz dane o kwalifikacjach nauczycieli są informacjami, które podlegają udostępnieniu na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Jak zwrócił uwagę WSA, ograniczenie prawa do informacji publicznej nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne. Jak podkreśla WSA, z pewnością nauczyciel uczący w szkole publicznej i realizujący podstawowy cel szkolnictwa publicznego, wynikający z Konstytucji RP i ustawy o systemie oświaty oraz będący de facto pracownikiem samorządowym pełni zadania funkcjonariusza publicznego.

Z kolei dane o wysokości zarobków pracowników stanowią dobra osobiste chronione przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - dalej k.c. W uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 1993 r., I PZP 28/93 stwierdzono, że ujawnienie przez pracodawcę bez zgody pracownika wysokości jego wynagrodzenia za pracę może stanowić naruszenie dobra osobistego w rozumieniu art. 23 i 24 k.c.

Z tego względu radnym nie powinny być udostępniane informacje o wynagrodzeniu poszczególnych nauczycieli. Jednakże rada może uzyskać informację o łącznym wynagrodzeniu odpowiednio za godziny ponadwymiarowe oraz godziny doraźnych zastępstw wypłaconych nauczycielom.

21.06.2016

Sejmowa komisja za zmianami w składzie komisji na stanowiska dyrektorów szkół

W składzie komisji konkursowych na stanowisko dyrektora szkoły ma być po trzech przedstawicieli samorządu i kuratorium, po dwóch z rady pedagogicznej i rady rodziców oraz jeden związkowiec - taki zapis wprowadziła sejmowa komisja do projektu noweli ustawy o systemie oświaty.

Posiedzenie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży zostało zwołane na środę w trybie nadzwyczajnym na wniosek prezydium Sejmu. Dokończono na nim prace nad projektem przerwane w piątek przez przewodniczącego komisji Rafała Grupińskiego (PO).

Zdecydował on wówczas o przerwaniu posiedzenia do następnego posiedzenia Sejmu, które zaplanowano na 21, 22 i 23 czerwca 2016 r. Zrobił to, gdy posłowie PiS zgłosili do projektu szereg poprawek, według opozycji wykraczających poza materię przedłożenia rządowego. Ponieważ dotyczyły one samorządów jako organów prowadzących szkoły i nie były poddane konsultacjom z nimi Grupiński chciał dać czas korporacjom samorządowym na zaznajomienie się z poprawkami PiS i przedstawienie opinii.

Środowe posiedzenie komisji poprowadził wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki (PiS). Rozpoczął je od przegłosowania poprawki zgłoszonej PiS w piątek, dotyczącej właśnie składu komisji konkursowych. Za przyjęciem jej było 18 posłów, ośmiu przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Komisja wprowadziła też do projektu inną poprawkę PiS polegającą na wpisaniu do ustawy Karta Nauczyciela przepisów ws. oceny pracy dyrektora szkoły przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny, czyli przez kuratorium.

Przy okazji omawiania tej poprawki Krystyna Szumilas (PO) pytała, czy do czasu środowego posiedzenia wpłynęły do Sejmu opinie samorządowców. "Poprawki zostały w międzyczasie uzgodnione. Ja dziś słyszałem, że nie ma na ten temat żadnych wątpliwości" - odpowiedział jej Terlecki. Przedstawiciel Związku Powiatów Polskich Marcin Maksymiuk poinformował, że z samego rana ZPP przesłało do Sejmu pismo, w którym negatywnie zaopiniowano poprawki PiS, jako ograniczające samorząd w ich podstawowych kompetencjach poprzez wzmocnienie roli kuratora. "To wyraz głębokiej nieufności wobec samorządu terytorialnego i próbą zmarginalizowania organów prowadzących" - podkreślił.

"Absolutnie ta poprawka nie ma na celu marginalizowania samorządu terytorialnego, ale przywraca równowagę pomiędzy samorządem terytorialnym, a organem nadzoru. Ta równowaga jest bardzo potrzebna i postulowana przez samorządy i dyrektorów szkół, którzy do tej pory byli zakładnikami samorządów" - odpowiedziała mu Marzena Machałek (PiS). "Poczucie równowagi jakoś inaczej pojmujemy, bo mam wrażenie, że to do czego państwo dążą to pewien centralizm, a nie równowaga" - replikowała Katarzyna Lubnauer (Nowoczesna).

Z kolei Grupiński zauważył, że poprawki zgłaszane przez PiS mogą zostać uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjne ze względu na to, że wykraczają poza materię pierwotnego przedłożenia projektu. "Rząd nie zgłaszał żadnych zmian np. jeśli chodzi o wyłanianie dyrektorów w konkursach. Rząd w ogóle nie poruszał w projekcie tego fragmentu ustawy o systemie oświaty, a poprawka poselska uruchomiła zmiany w tej części" - wyjaśnił. "To jest problem, który rozstrzygnie - jeśli będzie taka potrzeba - Trybunał Konstytucyjny, kiedy zacznie pracować" - odpowiedział mu Terlecki.

Za przyjęciem tej poprawki głosowało 21 posłów, 10 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Zapisy projektu nowelizacji ustawy o systemie oświaty zawarte w przedłożeniu rządowym nie budziły wątpliwości posłów komisji.

Zgodnie z projektem od roku szkolnego 2016/17 zostałby zlikwidowany ogólnopolski sprawdzian dla uczniów klas VI szkół podstawowych. Oznacza to, że tegoroczni szóstoklasiści byliby ostatnim rocznikiem, który przystąpił do sprawdzianu. W miejsce sprawdzianu od roku szkolnego 2017/18 Centralna Komisja Egzaminacyjna ma udostępniać gimnazjom testy diagnostyczne, z których każda szkoła będzie mogła dobrowolnie skorzystać, aby dokonać wstępnej oceny wiadomości i umiejętności uczniów rozpoczynających naukę w I klasie.

Zapropnowano też, by od 2017 r. maturzyści mieli możliwość odwołania się od ustalonego przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej wyniku weryfikacji sumy punktów z części pisemnej egzaminu maturalnego do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego. Analogiczne prawo mają mieć też osoby przystępujące do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, jeśli chodzi o wynik z części pisemnej egzaminu. Kolegium ma składać się z doświadczonych egzaminatorów oraz ekspertów, specjalizujących się w danej dziedzinie nauki.

W projekcie zapisano też, że jeszcze w tym roku szkolnym maturzyści oraz osoby przystępujące egzaminu potwierdzającego kwalifikacje będą mogły wykonywać fotografię swojej pracy egzaminacyjnej podczas dokonywania wglądu. Prawo to, od roku szkolnego 2016/17 r., obejmie też uczniów zdających egzamin gimnazjalny.

Wprowadza się też przepisy ws. zakupu za środki z budżetu państwa dodatkowych podręczników przez szkoły jeśli zajdzie taka potrzeba, przepisy doprecyzowujące sprawę kształcenia uczniów przybywających z zagranicy, a także zasady udzielania i rozliczania dotacji wypłacanych z budżetu samorządu przedszkolom, szkołom i innym placówkom oświatowym.

Za przyjęciem przez komisję całości projektu wraz z wprowadzonymi przez komisję poprawkami opowiedziało się 20 posłów, 11 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. (PAP)

17.06.2016

Będą nowe przepisy dotyczące ochrony kobiet – konieczne zmiany w regulaminach pracy

Trwają prace nad doprecyzowaniem przepisów dotyczących zakazu zatrudniania kobiet przy pracach uciążliwych, niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia. Nowelizacja Kodeksu pracy zobliguje pracodawców do zmodyfikowania regulaminów obowiązujących przy pracy w szkołach i przedszkolach

W obecnym brzmieniu art. 176 Kodeksu pracy zakazuje zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Zakaz ten obejmuje jednak wszystkie kobiety, a nie wyłącznie kobiety w ciąży i karmiące piersią. Komisja Europejska uznała ten przepis zbyt ogólny i niezgodny z regulacjami unijnymi, a w szczególności za naruszenie zasady równego traktowania w dostępie do zatrudnienia.

Proponowane zmiany w Kodeksie pracy przewidują zakaz zatrudniania przy pracach uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych do zdrowia, ale tylko w przypadkach, gdy prace te mogą mieć niekorzystny wpływ na zdrowie kobiet, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią. W wyniku nowelizacji kobiety będą więc miały możliwość podjęcia pracy potencjalnie niebezpiecznej lub szkodliwej.

Konieczne będą zmiany w regulaminach pracy…

Nowelizacja doprecyzowuje również upoważnienie dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia zawierającego wykaz prac, których nie będą mogły wykonywać kobiety w ciąży i karmiące dziecko piersią, ze względu na fakt, że prace te mogą mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią:

• związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów,
• ze względu na sposób i warunki wykonywania tych prac, z uwzględnieniem rodzajów czynników środowiska pracy i poziomu ich występowania.

… ale ustawodawca przewiduje na to 9 miesięcy

Taka zmiana będzie wiązała się z koniecznością modyfikacji regulaminów pracy obowiązujących w szkołach i przedszkolach, gdyż każdy taki regulamin powinien zawierać wykaz prac wzbronionych kobietom. Nie oznacza to jednak, że regulaminy trzeba będzie zmienić już w momencie wejścia w życie nowelizacji. Ustawodawca przewiduje zachowanie mocy obowiązującej dotychczasowego rozporządzenia do dnia wejścia w życie nowego (maksymalnie 9 miesięcy).

Podstawa prawna:

Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (projekt z 29 marca 2016 r.)

Michał Kowalski, radca prawny, specjalista prawa oświatowego

17.06.2016

Przy wypowiadaniu umów na zastępstwo obowiązują nowe okresy wypowiedzenia

Problem nieobecności nauczyciela można rozwiązać poprzez przydział godzin doraźnego zastępstwa innym nauczycielom albo przez zatrudnienie nowej osoby na zastępstwo. W razie wyboru drugiego rozwiązania może okazać się, że zastępujący nauczyciel nie spełnia oczekiwań bądź też dyrektor chce przerwać z nim współpracę z innych powodów.

Karta Nauczyciela nie reguluje zasad rozwiązywania umowy o pracę na zastępstwo, a zatem należy sięgnąć do przepisów Kodeksu pracy. Po nowelizacji umowa na zastępstwo nie stanowi już odmiennego rodzaju umowy o pracę, a jedynie odmianę umowy na czas określony. Niemniej jednak różnice konstrukcyjne umowy na zastępstwo należy mieć na względzie zwłaszcza przy stosowaniu przepisów przejściowych.

Umowa na zastępstwo zwykle rozwiązuje się z mocy prawa…

Najczęściej umowa na zastępstwo ulega rozwiązaniu z mocy prawa po upływie okresu jej obowiązywania, określonego w jej treści. Okres ten nie musi być określony datami kalendarzowymi, lecz może zależeć wprost od czasu nieobecności zastępowanego nauczyciela.

…ale też można ją wcześniej wypowiedzieć

Po nowelizacji Kodeksu pracy, która weszła w życie 22 lutego 2016 r., okres wypowiedzenia zależy od stażu pracy w danej placówce i wynosi:

• 2 tygodnie, jeżeli nauczyciel był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc, jeżeli nauczyciel był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące, jeżeli nauczyciel był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Do stażu pracy należy zaliczać wszystkie okresy pracy w danej placówce (niezależnie od przerw w zatrudnieniu). Staż ustala się nie na dzień wypowiedzenia, lecz na dzień, w którym umowa ulegnie rozwiązaniu. Okres wypowiedzenia określony w tygodniach kończy się w sobotę, zaś w miesiącach – w ostatnim dniu miesiąca.

Luka w przepisach przejściowych

Aby prawidłowo ustalić okres wypowiedzenia umowy na czas określony, należy sięgnąć regulacji przejściowych zawartych w ustawie z 25 czerwca 2015 r., które wprowadzają odrębne zasady dla umów zawartych przed i po 22 lutego 2016 r.

Ustawodawca zapomniał jednak o wprowadzeniu regulacji dla umowy na zastępstwo, a ze względu na różnice konstrukcyjne nie możemy w tym przypadku odpowiednio zastosować przepisów przejściowych dotyczących zwykłych umów terminowych. Zatem nawet jeżeli umowa została zawarta przed 22 lutego 2016 r., okres jej wypowiedzenia powinien być ustalany według nowych przepisów.

„Pułapka” przy ustalaniu długości okresu wypowiedzenia

Nie zawsze jednak, obliczając długość okresu wypowiedzenia umowy na zastępstwo, uwzględnia się staż zatrudnienia nauczyciela sprzed 22 lutego 2016 r. W przypadku umów trwających w tym dniu staż zatrudnienia będzie naliczany od 22 lutego 2016 r.

Natomiast jeżeli umowa zostanie zawarta po 22 lutego 2016 r., to wpływ na długość okresu wypowiedzenia będzie miał cały staż zatrudnienia nauczyciela w danym przedszkolu.

Orzecznictwo:

• uchwała Sądu Najwyższego z 15 stycznia 2003 r. (III PZP 2/02),
• wyrok Sądu Najwyższego z 11 maja 1999 r. (I PKN 34/99).

Podstawa prawna:

• art. 30 § 1 pkt 4, § 21, art. 36 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.),
• art. 16 ustawy z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 1268),
• art. 10 ust. 7 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).

Michał Kowalski, radca prawny, specjalista prawa oświatowego

14.06.2016

Pytania i odpowiedzi w sprawie organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży

W jakim terminie należy zarejestrować wypoczynek?

Zgłoszenie wypoczynku powinno zostać zarejestrowane bazie wypoczynku i przesłane kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora w terminach:

• najpóźniej na 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku,
• najpóźniej na 14 dni przed terminem rozpoczęcia półkolonii lub wypoczynku za granicą,
• najpóźniej na 7 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku, ale TYLKO w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi (np. konieczność organizowania działań adresowanych do dzieci i młodzieży  w związku z negatywnymi skutkami wystąpienia klęsk żywiołowych, organizowania wypoczynku  ze środków publicznych na organizację wypoczynku lub dofinansowanie dla uczestników z rodzin o niskim statusie ekonomicznym).

Każdy z turnusów musi być zarejestrowany jako osobne zgłoszenie.
W przypadku zgłoszenia wypoczynku w formie papierowej będącej wydrukiem wypełnionego formularza elektronicznego zamieszczonego w bazie wypoczynku – decyduje data stempla pocztowego nadania tego wydruku.

Na czym polega zgłoszenie wypoczynku?

Organizator wypoczynku zgłasza wypoczynek w bazie wypoczynku, korzystając z formularzy zamieszczonych na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej. Po wprowadzeniu danych przez organizatora wypoczynku i jego zatwierdzeniu lub podpisaniu uwierzytelnionym podpisem, system (automatycznie) przekierowuje formularz zgłoszenia do kuratora oświaty, właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku. Kurator oświaty w przypadku prawidłowo wypełnionego formularza zgłoszenia wypoczynku, akceptuje go, co powoduje (automatyczne) zamieszczenie formularza w bazie wypoczynku i powiadomienie organizatora. Po akceptacji formularza przez kuratora oświaty, system (automatycznie)  przesyła go odpowiednio do kuratora oświaty, na którego terenie będzie zorganizowany dany wypoczynek oraz do jednostki powiatowej służby sanepidu i powiatowej (miejskiej) jednostki straży pożarnej na terenie, których będzie zlokalizowany wypoczynek dzieci i młodzieży.
Sprawdzić, czy wypoczynek został zarejestrowany można zarówno w bazie wypoczynku jak i w kuratorium oświaty, w którym dokonano zgłoszenia wypoczynku.

Jak można otrzymać zaświadczenie o zgłoszonym wypoczynku dzieci i młodzieży?

System bazy wypoczynku przewiduje dla organizatora możliwość samodzielnego wydruku potwierdzającego zgłoszony wypoczynek udostępniony w bazie wypoczynku.

Czy zgłoszeniu podlega wypoczynek w miejscu zamieszkania taki jak: lato
w mieście, półkolonie, zima w mieście, itp.?

TAK. Każdy wypoczynek trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni (z noclegiem lub bez noclegu), organizowany w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku podlega zgłoszeniu do kuratora oświaty.
Organizator wypoczynku, który odbywa się w miejscu zamieszkania dzieci i młodzieży w formach takich jak lato w mieście, zima w mieście, albo półkolonie – powinni zarejestrować wypoczynek wybierając formularz: Zgłoszenia dla półkolonii.
Jedynie szkoły i placówki nie muszą zgłaszać w bazie wypoczynku organizowanego do 3 dni.

Czy zgłoszeniu, jako wypoczynek podlega wakacyjny wyjazd trwający jeden dzień?

NIE. Wyjazd na 1 dzień nie podlega zgłoszeniu w bazie wypoczynku.
Organizatorzy mają obowiązek zgłoszenia w bazie wypoczynku, w tym wakacyjnego wyjazdu, trwającego nieprzerwanie co najmniej 2 dni (z noclegiem lub bez noclegu), wybierając odpowiedni rodzaj formularza:

• „Zgłoszenie wypoczynku dzieci i młodzieży”,
• „Zgłoszenie dla półkolonii”,
• „Zgłoszenie wypoczynku organizowanego za granicą”.

„Karta wypoczynku” obowiązuje wyłącznie szkoły i placówki, które organizują wypoczynek dla dzieci trwający do 3 dni.

Kto składa oświadczenie, że organizuje wypoczynek w celu niezarobkowym i nie podlega obowiązkowi wpisu do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, o którym mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2016 r. poz.187, z późn. zm.).

 Oświadczenie to składa każdy organizator wypoczynku, który nie jest przedsiębiorcą wpisanym do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych.
Zarobkowo mogą organizować wypoczynek, który jest imprezą turystyczną, tylko przedsiębiorcy wpisani do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Jedynie półkolonie nie są imprezą turystyczną i mogą być organizowane zarobkowo przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, inne niż szkoły i placówki.
W przypadku organizowania wypoczynku, który jest imprezą turystyczną, w celu zarobkowym należy wcześniej dopełnić formalności określonych w ustawie o usługach turystycznych (art. 4 ust. 1), wpisując się do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych.

W jaki sposób powinna być zorganizowana opieka medyczna dla uczestników wypoczynku?

Nie ma aktu prawnego regulującego kwestie konkretnego sposobu organizacji opieki medycznej w ramach wypoczynku, która powinna zostać zapewniona jego uczestnikom. Każdy organizator wypoczynku dzieci i młodzieży ma obowiązek zapewnienia dostępu do opieki medycznej:

• w ramach świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (organizator powinien znać dane teleadresowe, godziny przyjęć oraz zakres świadczeń opieki zdrowotnej właściwego świadczeniodawcy)

lub

• na podstawie umowy zawartej z lekarzem, pielęgniarką lub ratownikiem medycznym.

W przypadku obozów pod namiotami, obozów wędrownych z dala od ośrodków zdrowia, należy zapoznać się z Instrukcją Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 24 czerwca 2010 r. w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych dla stacjonarnych obozów pod namiotami (Rozdział VII § 38 i § 39).

Jakie przepisy regulują prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych?

Zgodnie z informacją przekazaną przez Ministerstwo Zdrowia – uczestnicy wypoczynku mają prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.), co do zasady obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają uczniowie w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.
Dodatkowo, zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2013 r. poz. 757 z późn. zm.), system Państwowe Ratownictwo Medyczne został utworzony w celu realizacji zadań państwa polegających na zapewnieniu pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.

Jaki stan nazywamy stanem nagłego zagrożenia zdrowotnego?

Zgodnie z definicją legalną wprowadzoną w art. 3 pkt. 8 ustawy z dnia 8 września 2006 r.
o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2013 r. poz. 757 z późn. zm.), stanem nagłego zagrożenia zdrowotnego określa się stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia.
W związku z powyższym należy podkreślić, iż uczniowie znajdujący się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, mają zapewnione prawo do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, tj., zespoły ratownictwa medycznego, w tym lotnicze zespoły ratownictwa medycznego oraz szpitalne oddziały ratunkowe, na których świadczenia zawarto umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (art. 32 ust. 1 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym).

Czy wychowawca wypoczynku może podawać leki uczestnikowi wypoczynku?

Osoby nieposiadające uprawnień do sprawowania opieki medycznej, mogą podać dziecku leki wyłącznie na prośbę i za zgodą rodziców – w innym przypadku osoby nie mają takich uprawnień.

Czy jest obowiązek posiadania badań sanitarno – epidemiologicznych (książeczka sanepidu)?

Główny Inspektorat Sanitarny, Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi, przekazał w tej sprawie poniższą opinię.
Kierowanie pracowników oraz osób zatrudnionych na podstawie umów cywilno­prawnych na badania sanitarno-epidemiologiczne jest uregulowane ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013 r. poz. 947 z późn. zm.). Badania sanitarno-epidemiologiczne mają na celu zapewnienie ochrony zdrowia, nie pracownika, lecz osób trzecich (w tym przypadku podopiecznych), które mogą ulec zakażeniu w wyniku kontaktu z zakażonym pracownikiem wykonującym prace, przy których istnieje możliwość przeniesienia czynnika zakaźnego. Badania do celów sanitarno-epidemiologicznych, zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, powinny być wykonane u wszystkich osób podejmujących lub wykonujących prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby, a więc także osób zatrudnionych na podstawie umów cywilno-prawnych. Wyżej wymienione okoliczności mogą zachodzić również w przypadku pracowników podmiotów prowadzących działalność wychowawczą,
w przypadku prac związanych z ciągłym kontaktem z ludźmi stwarzających zagrożenie przeniesienia drogą oddechową na inne osoby.
Odrębną grupę stanowią natomiast osoby zatrudnione na stanowiskach związanych z ryzykiem przeniesienia zakażenia drogą pokarmową (osoby zatrudnione na stanowiskach związanych z przygotowywaniem, wydawaniem i podawaniem podopiecznym posiłków w związku z istniejącym zagrożeniem przeniesienia drogą pokarmową zakażenia na inne osoby).
Badania u ww. osób, zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wykonywane są na podstawie skierowania przez pracodawcę albo zlecającego wykonanie pracy.
Obecnie nie mogą być już wydawane książeczki sanitarno-epidemiologiczne, ani dokonywane w nich nowe wpisy. Badanie sanitarno-epidemiologiczne dokumentowane może być aktualnie wyłącznie w postaci orzeczenia lekarskiego dla celów sanitarno-epidemiologicznych. Orzeczenie może mieć dowolną formę dokumentu pisemnego, o ile zawarto w nim informacje, o których mowa w art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia
2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Natomiast dotychczasowe badania, które zostały udokumentowane w książeczkach sanitarno-epidemiologicznych, zachowują wciąż ważność, o ile nie upłynął jeszcze wskazany przez lekarza w książeczce termin wykonania kolejnego badania dla celów sanitarno-epidemiologicznych.
W chwili obecnej nie ma przepisów wykonawczych (rozporządzenia Ministra Zdrowia) do rozdziału 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (trwają prace legislacyjne). Z merytorycznego punktu widzenia badania lekarskie, które obejmuje wywiad lekarski i badanie fizykalne (a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, także RTG klatki piersiowej zgodnie z decyzją lekarza) powinno być wykonywane
u wszystkich osób podejmujących pracę, która jest związana z opieką nad dziećmi w wieku poniżej 6 r. życia, ze względu na szczególną podatność dzieci w tym wieku na zakażenie gruźlicą.
W przypadku wątpliwości, informacji na powyższy temat udzieli Główny Inspektorat Sanitarny, Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi, ul. Targowa 65, 03-729 Warszawa, teł. +48 22 536 13 00, fax +48 22 635 61 94,
e-mail: inspektorat@gis.gov.pl

Jakie sankcje karne przewidziane są za organizację wypoczynku, pomimo braku umieszczenia zgłoszenia w bazie wypoczynku?

Karze grzywny (zgodnie z art. 96a ustawy o systemie oświaty) podlega organizator wypoczynku, który:

• nie zgłosił wypoczynku kuratorowi oświaty, a organizuje wypoczynek,
• wysłał zgłoszenie, ale nie zostało zaakceptowane przez kuratora oświaty i w konsekwencji nie zostało umieszczone w bazie wypoczynku, a organizuje wypoczynek,
• nie dopełnił obowiązku poinformowania kuratora oświaty o zmianach okoliczności objętych zgłoszeniem wypoczynku, o których mowa w art. 92d ust. 3 pkt 2 lit. b i c oraz pkt 5 ustawy, czyli nie poinformował o zmianie terminu wypoczynku, zmianie adresu wypoczynku, miejsca lokalizacji wypoczynku lub trasy wypoczynku, z podaniem nazwy kraju – w przypadku wypoczynku organizowanego za granicą, nie poinformował o zmianie osób z kadry wypoczynku i ich kwalifikacji.

Orzekanie w sprawach o ww. czyny następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. poz. 395, z późn. zm.).

W jaki sposób zgłaszać informację o wycieczce zagranicznej organizowanej
w ramach programu wypoczynku krajowego?

Nie ma konieczności dokonywania zgłoszenia wycieczki zagranicznej, realizowanej podczas wypoczynku zgłoszonego i zaakceptowanego przez kuratora oświaty. Informacja na ten temat, z terminem wycieczki, trasy przejazdu i planowanym miejscem pobytu uczestników, ewentualnym zaplanowanym miejscem na nocleg (termin, adres, miejscowość, kraj) powinna zostać podana w formularzu bazy „Zgłoszenie wypoczynku dzieci i młodzieży”, w punkcie 6 dotyczącym Ramowego programu wypoczynku określającego rodzaj zajęć realizowanych podczas wypoczynku.
Natomiast jeżeli wycieczka zagraniczna jest wypoczynkiem zagranicznym należy ją zgłosić na formularzu bazy  „Zgłoszenie wypoczynku organizowanego za granicą”.

Czy w związku ze zmianami przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dla dzieci i młodzieży (Dz. U. poz. 452), wydane dotychczas zaświadczenia o ukończeniu kursów na kierownika wypoczynku oraz na wychowawcę wypoczynku zachowują ważność?

TAK. Zaświadczenia o ukończeniu kursów na kierownika wypoczynku lub kursu na wychowawcę wypoczynku zachowują ważność, a osoby, które je ukończyły spełniają warunek ukończenia odpowiednio kursu na kierownika wypoczynku lub na wychowawcę wypoczynku.

Czy nauczyciel akademicki może być wychowawcą wypoczynku bez zaświadczenia o ukończeniu kursu?

NIE. Obowiązek ukończenia kursu na wychowawcę wypoczynku nie obejmuje:

• nauczycieli,
• osób pracujących z dziećmi w placówkach wsparcia dziennego lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych, które posiadają wykształcenie określone w art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. a lub w art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
• instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

Przy czym za „nauczyciela” uznać należy osobę posiadającą wymagane kwalifikacje do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela, a więc zarówno emerytowanego nauczyciela, jak i absolwenta szkoły wyższej, który uzyskał kwalifikacje do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela w szkole lub placówce oświatowej.
Tylko w przypadku jeżeli nauczyciel akademicki posiada ww. kwalifikacje, może nie posiadać zaświadczenia o ukończeniu kursu na wychowawcę wypoczynku.

Jakie kwalifikacje są niezbędne do kierowania wypoczynkiem?

Kierownikiem wypoczynku może być osoba, która:

1. nie była karana (składa oświadczenie lub informację z KRK);
2. ukończyła 18 lat;
3. posiada co najmniej wykształcenie średnie;
4. ukończyła kurs na kierownika wypoczynku;
5. posiada co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych, uzyskanych w okresie ostatnich 15 lat.

Wyjątki od powyższej zasady:

• co najmniej średnie wykształcenie – nie dotyczy instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, pełniących funkcję kierownika wypoczynku w formach wypoczynku organizowanych przez organizacje harcerskie.

• kurs na kierownika wypoczynku – nie dotyczy osób zajmujących stanowiska kierownicze w szkołach i placówkach oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej podharcmistrza lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

• doświadczenie – nie dotyczy nauczycieli oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej podharcmistrza lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

Jakie kwalifikacje są niezbędne do pełnienia funkcji wychowawcy wypoczynku?

Wychowawcą wypoczynku może być osoba, która:

1. nie była karana (składa oświadczenie lub informację z KRK);
2. ukończyła 18 lat;
3. posiada co najmniej wykształcenie średnie;
4. ukończyła kurs na wychowawcę wypoczynku;

Wyjątki od powyższej zasady:

• co najmniej średnie wykształcenie – nie dotyczy instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, pełniących funkcję wychowawcy wypoczynku w formach wypoczynku organizowanych przez organizacje harcerskie.

• kurs na wychowawcę wypoczynku – nie dotyczy nauczycieli, osób pracujących z dziećmi w placówkach wsparcia dziennego lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych, które posiadają wykształcenie określone w art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. a lub w art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny
  i systemie pieczy zastępczej, oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz osób, które uzyskały tytuł trenera i instruktora sportu na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2014 r. poz. 715 oraz z 2015 r. poz. 1321), w brzmieniu obowiązującym przed dniem 23 sierpnia 2013 r. oraz do 31 sierpnia 2017 r. przodowników turystyki kwalifikowanej oraz instruktorów Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.

Jak należy rozumieć trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych, uzyskane w okresie ostatnich 15 lat?

Doświadczeniem w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych są umiejętności praktyczne i kompetencje nabyte w czasie pracy z dziećmi i młodzieżą, podczas prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych w placówkach oświatowych oraz opiekuńczych i wychowawczych w placówkach systemu pieczy zastępczej, a także w organizacjach pozarządowych realizujących statutowe zadania w obszarze oświaty, pomocy społecznej, kultury i sportu, udziału w stażach i praktykach zawodowych doskonalących warsztat pracy, realizacji wolontariatu, umożliwiających profesjonalizm w realizacji powierzonych zadań.
Przepisy nie określają rodzaju podmiotu, w którym kandydat na kierownika wypoczynku uzyska, co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych.
Każdy kandydat na kierownika jest obowiązany do przedstawienia organizatorowi wypoczynku dokumentu poświadczającego zdobyte trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych, uzyskane w okresie ostatnich 15 lat.
Warunek posiadania ww. doświadczenia nie dotyczy nauczycieli oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej podharcmistrza lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

Jakie uprawnienia musi posiadać emerytowany dyrektor chcący zostać kierownikiem wypoczynku?

Wszystkie kryteria wymienione w odpowiedzi na pytanie nr 16.
Wyłączenie, dla osób zajmujących stanowiska kierownicze w szkołach i placówkach, dotyczące braku obowiązku posiadania zaświadczenia o ukończeniu  kursu na kierownika wypoczynku, dotyczy wyłącznie osób zajmujących aktualnie stanowiska kierownicze w szkołach lub placówkach. Zatem emerytowany dyrektor powinien ukończyć kurs na kierownika wypoczynku.

Przez jaki czas organizator powinien przechowywać dokumentację dotyczącą zgłoszenia wypoczynku i dokumentację wypoczynku, w tym m.in. kopie dokumentów poświadczających niekaralność i kwalifikacje kadry wypoczynku (wychowawców, kierownika, innych zatrudnionych specjalistów)?

Organizator wypoczynku przechowuje dokumentację dotyczącą zgłoszenia wypoczynku i dokumentację wypoczynku, w tym kopie dokumentów poświadczających niekaralność i kwalifikacje zatrudnianej kadry – przez 5 lat, od dnia usunięcia zgłoszenia z bazy wypoczynku (art. 92h ust. 4 ustawy o systemie oświaty).
Zgłoszenia usuwa się z bazy wypoczynku:

• po upływie 30 dni od dnia zakończenia ferii zimowych – w przypadku wypoczynku organizowanego w czasie zimowej przerwy świątecznej i ferii zimowych w danym roku szkolnym;
• po upływie 30 dni od dnia zakończenia ferii letnich – w przypadku wypoczynku organizowanego w czasie wiosennej przerwy świątecznej i ferii letnich w danym roku szkolnym.

Jakie dokumenty powinien posiadać organizator wypoczynku w zakresie obiektu, w którym organizowany będzie wypoczynek?

Do zgłoszenia wypoczynku organizowanego w kraju organizator wypoczynku dołącza:

• w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie hotelarskim lub innym obiekcie, w którym są świadczone usługi hotelarskie – kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, potwierdzającej spełnianie przez obiekt lub teren wymagań ochrony przeciwpożarowej;
• w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie używanym okazjonalnie do wypoczynku, z wyłączeniem wypoczynku organizowanego w szkołach i placówkach:
• szkic poszczególnych pomieszczeń obiektu, z określeniem ich funkcji, w szczególności pomieszczenia do spania, stołówki, pomieszczeń do zajęć wychowawczo-rekreacyjnych i sanitariatów,
• kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, potwierdzającej spełnianie przez obiekt lub teren wymagań ochrony przeciwpożarowej;
• w przypadku organizowania wypoczynku bez stałej infrastruktury komunalnej, w szczególności wypoczynku organizowanego w formie biwaku:
• szkic sposobu zagospodarowania terenu przeznaczonego na wypoczynek, w szczególności rozmieszczenia poszczególnych części: mieszkalnej, żywieniowej, zespołu służby zdrowia i sanitariatów,
• kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej potwierdzającej spełnianie przez teren wymagań ochrony przeciwpożarowej;
• w przypadku organizowania wypoczynku o charakterze wędrownym – mapę trasy ze wskazaniem terminu i miejsca noclegu.

Do zgłoszenia wypoczynku organizowanego za granicą  organizator wypoczynku dołącza:

• w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie używanym okazjonalnie oraz bez stałej infrastruktury komunalnej – szkic poszczególnych pomieszczeń obiektu, z określeniem ich funkcji, w szczególności pomieszczenia do spania, stołówki, pomieszczeń do zajęć wychowawczo-rekreacyjnych i sanitariatów;
• w przypadku organizowania wypoczynku o charakterze wędrownym – mapę trasy ze wskazaniem terminu i miejsca noclegu;
• oświadczenie o zawarciu umowy ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia za granicą na rzecz uczestników wypoczynku.

Czy kierownik wypoczynku może być jednocześnie wychowawcą grupy uczestników wypoczynku?

NIE. Zgodnie z § 5 ust. 3 rozporządzenia, obowiązków kierownika wypoczynku nie łączy się z obowiązkami wychowawcy wypoczynku. Każda z tych osób ma wyznaczony własny zakres obowiązków i związany z nim zakres odpowiedzialności.
Niełączenie tych funkcji jest ściśle związane z obowiązkiem zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom wypoczynku.

Czy wypoczynek organizowany podczas ferii świątecznych też podlega zgłoszeniu?

TAK. Zgodnie z ustawą o systemie oświaty, art. 92a. ust. 1. w czasie wolnym od zajęć szkolnych, może być organizowany wypoczynek dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w czasie ferii letnich
i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku.
Przepisom ustawy nie podlega wypoczynek organizowany dla dzieci własnych lub dzieci znajomych przez rodzinę lub osoby znane rodzicom osobiście.
Przez rodzinę, należy rozumieć osoby spokrewnione albo osoby niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Jakie upoważnienie powinien posiadać pracownik kuratorium oświaty, aby dokonać kontroli wypoczynku?

Kurator oświaty zawiadamia organizatora wypoczynku o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Nie zawiadamia się o zamiarze przeprowadzenia kontroli, w przypadku gdy przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem zdrowia lub życia uczestników wypoczynku, jest wynikiem wcześniej przeprowadzonej kontroli lub następuje z powodu otrzymanych skarg.
Kontrolę przeprowadzają osoba lub osoby wyznaczone przez kuratora oświaty, na podstawie okazanego imiennego upoważnienia wydanego przez kuratora oświaty i po okazaniu legitymacji służbowej.

Czy kierownik i wychowawca wypoczynku powinien posiadać informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności?

TAK. W czasie wypoczynku organizowanego dla dzieci i młodzieży wychowawcą lub kierownikiem nie może być osoba karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece, z wyjątkiem przestępstwa określonego w art. 209 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), przestępstwo określone w rozdziale 7 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124) albo osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi, lub obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu.
W celu potwierdzenia ww. warunku, kandydat na wychowawcę lub kierownika wypoczynku jest obowiązany przedstawić organizatorowi wypoczynku dzieci i młodzieży informację z Krajowego Rejestru Karnego. Informacja ta zachowuje ważność przez okres 12 miesięcy od dnia jej wydania. Należy zwrócić uwagę czy w trakcie wypoczynku informacja nie traci ważności.
Kandydat na wychowawcę lub kierownika wypoczynku, który jednocześnie jest zatrudniony na podstawie przepisów, które zawierają warunek niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie, składa w formie pisemnej oświadczenie o niekaralności za przestępstwa, o których mowa powyżej. Oświadczenie powinno być aktualne tj. dotyczyć wypoczynku, na który zostało złożone.
Ważne: Organizator wypoczynku nie przekazuje kierownikowi wypoczynku informacji i oświadczeń (ani ich kopii) kadry wypoczynku o niekaralności. Kopie tych dokumentów pozostają u organizatora, mogą być udostępnione do wglądu osobom kontrolującym w siedzibie organizatora wypoczynku lub udostępnione na żądanie w trakcie kontroli lub po zakończeniu wypoczynku.
Organizator zgłaszając wypoczynek oświadcza (w formularzu zgłoszenia wypoczynku własnym podpisem), że posiada kopie dokumentów o poświadczających niekaralność kierownika wypoczynku i wychowawców wypoczynku.

Ile kosztuje uzyskanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności?

Za uzyskanie informacji o niekaralności osoby, w wersji papierowej – należy uiścić opłatę w wysokości 30 zł, za informację w wersji elektronicznej  – 20 zł.

Jak kierownik wypoczynku i wychowawca wypoczynku mogą wystąpić po zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego?

• drogą elektroniczną (podstawowe informacje na krk.ms.gov.pl, dostęp do e-KRK https://ems.ms.gov.pl ),
• osobiście w jednym z Punktów Informacyjnych KRK albo w Biurze Informacyjnym KRK,
• można wysłać podpisany i opłacony formularz pocztą do wybranego Punktu Informacyjnego KRK albo do siedziby Biura Krajowego Rejestru Karnego.

Szczegółowe odpowiedzi na stronie http://bip.ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/krajowy-rejestr-karny/pytania-i-odpowiedzi/

Jak wolontariusz ma występować po bezpłatne zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego?

Kandydat na kierownika wypoczynku lub wychowawcę wypoczynku dzieci i młodzieży, będący wolontariuszem, aby móc skorzystać ze zwolnienia z opłaty za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego, stosownie do art. 24 ust. 1a ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1036, z późn. zm.), powinien:

1. w przypadku wystąpienia o zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego w formie papierowej – przywołać w punkcie 11 formularza „Zapytanie o udzielenie informacji o osobie” art. 24 ust. 1a ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1036, z późn. zm.) w związku z art. 92p ust. 8,  pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156, z późn. zm.) oraz dołączyć do formularza pismo sporządzone przez organizatora wypoczynku potwierdzające, że ta osoba jest wolontariuszem będącym kandydatem na wychowawcę lub kierownika formy wypoczynku. Pismo pozostanie w urzędzie na dowód wydania informacji z KRK bez pobrania opłaty;
2. w przypadku wystąpienia o zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (e-Platforma/e-KRK) – zaznaczyć odpowiednie pole w formularzu, wskazujące na bycie kandydatem na wychowawcę lub kierownika formy wypoczynku oraz załączyć skan pisma, sporządzonego przez organizatora wypoczynku, potwierdzającego, że ta osoba jest wolontariuszem będącym kandydatem na wychowawcę lub kierownika formy wypoczynku.

W sprawach związanych z organizacją wypoczynku dzieci i młodzieży prosimy o kontakt z właściwym kuratorium oświaty.
Lista kuratoriów oświaty
Prosimy o kierowanie pytań związanych z działaniem systemu rejestracji na adres e-mail: wypoczynek@men.gov.pl

14.06.2016

Przed wyrażeniem zgody na wyjazd na zielone przedszkole dyrektor powinien zebrać od kierownika wycieczki, opiekunów i rodziców dzieci odpowiednie dokumenty. W przypadku kilkudniowego wyjazdu dyrektor ma również obowiązek zawiadomić o nim organ prowadzący oraz organ sprawujący nadzór pedagogiczny.

Organizacja zielonego przedszkola wiąże się z koniecznością przygotowania odpowiednich dokumentów. Są to przede wszystkim:

1. karta wycieczki z harmonogramem,
   
2. lista uczestników,
   
3. zgoda rodziców lub prawnych opiekunów na uczestnictwo dzieci w wycieczce,
   
4. zakres zadań opiekunów i kierownika wycieczki,
   
5. regulamin zachowania się wychowanków podczas wycieczki,
   
6. podsumowanie, ocena stopnia realizacji programu wycieczki i rozliczenie finansowe wycieczki po jej zakończeniu.
   

Dokumentację taką gromadzi dyrektor przedszkola i ma obowiązek przechowywać ją przez okres jednego roku kalendarzowego następującego po wycieczce w dokumentach nadzoru pedagogicznego. 
 

Akceptacja karty wycieczki oznacza zgodę na wyjazd

Kartę wycieczki sporządza kierownik wycieczki, a zatwierdza dyrektor. Poprzez akceptację karty dyrektor udziela faktycznego pozwolenia na realizację danej formy krajoznawstwa i turystyki oraz stwierdza zgodność przygotowanej dokumentacji z przepisami prawa. Karta wycieczki powinna być wypełniona nawet wówczas, gdy zielone przedszkole ma się odbyć w tej samej miejscowości, w której znajduje się placówka.

Taka karta powinna zawiera:

• program (harmonogram) wycieczki,
  
• listę uczestników,
  
• dane kierownika i opiekunów.
  

Zawiadomienie odpowiednich organów o planowanym zielonym przedszkolu

Zgody na przeprowadzenie każdej wycieczki udziela dyrektor przedszkola. W przypadku kilkudniowego wyjazdu typu zielone przedszkole ma on obowiązek zawiadomić także organ sprawujący nadzór pedagogiczny oraz organ prowadzący przedszkole. Zawiadomienie takie powinno zawierać w szczególności:

1. nazwę kraju,
   
2. czas pobytu,
   
3. program pobytu,
   
4. imię i nazwisko kierownika oraz opiekunów,
   
5. listę uczniów biorących udział w wyjeździe wraz z określeniem ich wieku.
   

Podstawa prawna:

• art. 22 ust. 2 pkt 12 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.),
  
• rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 28 sierpnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz.U. z 2014 r. poz. 1150),
  
•   § 32, § 33 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. nr 6, poz. 69 ze zm.),
  
• rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz.U. z 1997 r. nr 12, poz. 67 ze zm.).
  

Katarzyna Czajkowska-Matosiuk, specjalista prawa oświatowego

14.06.2016

Pytanie:
Jaką minimalną liczbę godzin tygodniowo można zaplanować dla oddziału przedszkolnego?

Odpowiedź:
Minimalną liczbę godzin tygodniowo ustala organ prowadzący, ale nie może ona być mniejsza niż 25 godzin.

Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - dalej u.s.o., przedszkolem publicznym jest przedszkole, które m.in. zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez organ prowadzący, nie krótszym niż 5 godzin dziennie, co oznacza, że dla przedszkoli publicznych minimalną liczbę godzin tygodniowo ustala organ prowadzący, ale nie może ona być mniejsza niż 25 godzin (5 godz. dziennie * 5 dni w tygodniu). 

Jednocześnie w art. 6 ust. 2 u.s.o. zostało określone, że w przypadku publicznych przedszkoli, prowadzonych przez osoby prawne inne niż jednostka samorządu terytorialnego i osoby fizyczne, czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki ustalony przez osobę prowadzącą nie może być krótszy niż czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki ustalony przez radę gminy dla publicznych przedszkoli prowadzonych przez gminę.
Źrodło

04.06.2016

Awans Zawodowy Nauczyciela Mianowanego

W artykule opisano zasady i tok postępowania przy ubieganiu się nauczyciela mianowanego o stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego, jako wskazówki dla nauczycieli i dyrektora.

Awans zawodowy nauczyciela mianowanego regulują przepisy zawarte w rozdziale 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2014 roku poz. 191 tekst jednolity ze zm.) oraz w rozporządzeniu MEN z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. z 2013 roku poz. 393).

Niżej opisano zasady i toku postępowania przy ubieganiu się nauczyciela mianowanego o stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego. Opis winien być pomocą dla nauczycieli mianowanych zamierzających ubiegać się o wyższy stopień awansu zawodowego oraz dla dyrektora.

Nauczyciel mianowany, po przepracowaniu co najmniej jednego roku od nadania stopnia awansu zawodowego może złożyć wniosek o rozpoczęcie stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego. Warunkiem do rozpoczęcia stażu jest zatrudnienie w szkole w co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć w jednej lub łącznie w kilku szkołach, zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami. Nauczyciel mianowany rozpoczyna staż z początkiem roku szkolnego i w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć składa wniosek do dyrektora szkoły o rozpoczęcie stażu. Jeżeli nauczyciel zostanie zatrudniony po upływie 14 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego nie może rozpocząć stażu do końca tego roku szkolnego. Wraz z wnioskiem składa projekt planu rozwoju zawodowego. Wówczas dyrektor szkoły w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, zatwierdza projekt planu rozwoju zawodowego lub zwraca do poprawy z pisemnym wskazaniem zakresu niezbędnych zmian. Natomiast nauczyciel dokonuje niezwłocznie korekty projektu planu zgodnie z zaleceniami i ponowne przedkłada go dyrektorowi w formie pisemnej. W trakcie trwania stażu nauczyciel za zgodą dyrektora może aneksem wprowadzić zmiany w planie rozwoju zawodowego, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach, dyrektor może zobowiązać nauczyciela do zmiany planu.

Staż nauczyciela mianowanego ubiegającego się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego trwa 2 lata i 9 miesięcy i planowo powinien zakończyć się z dniem 31 maja danego roku. W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub urlopu innego niż urlop wypoczynkowy i urlopy, trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku nieobecności dłuższej niż rok nauczyciel obowiązany jest obowiązany do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze. Jeśli nieobecność nauczyciela w pracy wynika  z powodu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu ojcowskiego, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku gdy łączny czas nieprzerwanej nieobecności w pracy z przyczyn wyżej opisanych, jest dłuższy niż jeden rok i 6 miesięcy, nauczyciel jest obowiązany do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze (art. 9d ust. 5a KN). Nauczyciel w czasie trwania stażu ma możliwość przerwania stażu na swój wniosek. Wówczas musi ponownie odbyć staż w pełnym wymiarze.

W okresie stażu trwającego 2 lata i 9 miesięcy nauczyciel zobowiązany jest do realizacji planu rozwoju zawodowego, a w szczególności: a) uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły; 2) wykorzystywanie w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej; 3) umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie otwartych zajęć, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć dla nauczycieli w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć; 4) realizację co najmniej trzech z następujących zadań: a) opracowanie i  wdrożenie programu działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich, b) wykonywanie zadań doradcy metodycznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, eksperta komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans zawodowy, rzeczoznawcy do spraw podręczników, c) poszerzenie zakresu działań szkoły, w  szczególności dotyczących zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, d) uzyskanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie zaawansowanym, a w przypadku nauczycieli języków obcych – uzyskanie umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie zaawansowanym, e) wykonywanie zadań na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich we współpracy z innymi osobami, instytucjami samorządowymi lub innymi podmiotami, f) uzyskanie innych znaczących osiągnięć w pracy zawodowej; 5) umiejętność rozpoznawania i  rozwiązywania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych, z  uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony.

Podczas odbywania stażu dyrektor zapewnia nauczycielowi mianowanemu warunki do: a) obserwacji zajęć; b) udziału w formach kształcenia ustawicznego; c)korzystania z pomocy poradni psychologiczno-pedagogicznych i innych instytucji.

Dyrektor szkoły, w której nauczyciel podejmuje zatrudnienie po zmianie miejsca zatrudnienia, zalicza okres stażu z poprzedniego miejsca pracy pod warunkiem, że przerwa w zatrudnieniu nie była dłuższa niż 3 miesiące i za okres dotychczas odbytego stażu nauczyciel otrzymał ocenę pozytywną.

W trakcie odbywania stażu nauczyciel mianowany realizuje planu rozwoju zawodowego i składa dyrektorowi sprawozdania cząstkowe – raz w roku. Po zakończeniu stażu w ciągu 30 dni od dnia zakończenia stażu, składa dyrektorowi sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego. Należy wpisać datę złożenia sprawozdania przez nauczyciela ze względu na potrzebę wpisania tej informacji do zaświadczenia. W sprawozdaniu z realizacji planu nauczyciel powinien wskazać działania podejmowane w trakcie stażu, przedstawić sposób ich realizacji oraz efekty tych działań.

Dyrektor, nie dłużej niż w ciągu 21 dni od złożenia sprawozdania, ustala ocenę dorobku zawodowego po zasięgnięciu opinii rady rodziców. Ocenę, dyrektor szkoły, sporządza na piśmie i opatruje datą dokonania oceny. Dołącza do oceny uzasadnienie i pouczenie o możliwości odwołania do organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Rada rodziców, w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia, przedstawia opinię dotyczącą nauczyciela mianowanego. Brak opinii rady rodziców w wymaganym terminie nie wstrzymuje dalszej procedury. Dyrektor, po zakończeniu stażu, sporządza zaświadczenie zawierające informacje o: a) wymiarze zatrudnienia oraz nauczanym przedmiocie/rodzaju zajęć w dniu wydania zaświadczenia i w okresie stażu, b) dacie zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego, c) dacie złożenia przez nauczyciela sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego, d) uzyskanej ocenie dorobku zawodowego za okres stażu oraz dacie jej dokonania.

W przypadku otrzymania negatywnej oceny dorobku zawodowego nauczyciel, w ciągu 14 dni od dnia otrzymania negatywnej oceny dorobku zawodowego, ma możliwość odwołania się do organu nadzoru pedagogicznego. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny, w ciągu 21 dni od dnia złożenia odwołania, musi rozpatrzyć odwołanie od oceny dorobku zawodowego. 

W przypadku niedotrzymania przez organ nadzoru pedagogicznego terminu na rozpatrzenie odwołania nauczyciel może ubiegać się o akceptację komisji. Gdy organ sprawujący nadzór pedagogiczny, jako organ odwoławczy ustali ostatecznie ocenę negatywną dorobku zawodowego nauczyciel, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, ma możliwość odbycia jednego dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy – na swój wniosek i za zgodą dyrektora. W przypadku zmiany miejsca zatrudnienia dyrektor szkoły ustala tylko ocenę za okres aktualnie odbytego stażu.

W okresie 3 lat od dnia uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego nauczyciel mianowany może złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego składa do organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Nauczyciel ma możliwość wskazania we wniosku związku zawodowego, którego przedstawiciel będzie powołany do składu komisji kwalifikacyjnej.Związek zawodowy wskazuje przez właściwy organ statutowy przedstawiciela do udziału w komisji kwalifikacyjnej. Nauczyciel dołącza do wniosku odpowiednią dokumentację: a) dokumenty potwierdzające kwalifikacje – poświadczone przez notariusza; akt nadania stopnia nauczyciela mianowanego – poświadczona przez notariusza kopia; c) zaświadczenie dyrektora szkoły; d) opis i analizę realizacji wymagań, ze wskazaniem uzyskanych efektów; e) kopię dyplomu lub świadectwa potwierdzającego znajomość języka obcego – w przypadku realizacji tego zadania.

Organ sprawujący nadzór pedagogiczny, po otrzymaniu wniosku, w czasie umożliwiającym wydanie decyzji w wymaganym terminie, po przeprowadzeniu analizy formalnej wniosku. W przypadku stwierdzenia braków formalnych wzywa pisemnie nauczyciela mianowanego  do ich uzupełnia, wskazując czego brakuje i termin uzupełnienia tychże. Dołącza pouczenie, że nieusunięcie braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia. Nauczyciel, w ciągu 14 dni od otrzymania wezwania, ma możliwość usunięcia braków formalnych w dokumentacji.

Organ sprawujący nadzór pedagogiczny, po otrzymaniu wniosku, powołuje komisję kwalifikacyjną w następującym składzie: a) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, który pełni funkcję przewodniczącego; b) dyrektor szkoły; c) trzej eksperci z listy MEN; d) przedstawiciel związku zawodowego, gdy nauczyciel wskazał związek zawodowy we wniosku. Ważne, aby do prac w komisji zostali powołani eksperci posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole tego samego typu i rodzaju co szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony, z których co najmniej jeden jest zatrudniony w szkole tego samego typu i rodzaju oraz co najmniej jeden naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć, co nauczyciel. Nauczyciela mianowanego ubiegającego się o stopień awansu nauczyciela dyplomowanego, członków komisji organ prowadzący szkołę, organ sprawujący nadzór pedagogiczny  zawiadamia co najmniej na 14 dni przed datą posiedzenia komisji o terminie i miejscu. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny, przed pracą i w czasie pracy, zapewnienia obsługę administracyjno-biurową komisji. Przedstawiciel organu prowadzącego ma możliwość uczestniczenia w rozmowie kwalifikacyjnej w charakterze obserwatora.

Komisja kwalifikacyjna analizuje dorobek zawodowy nauczyciela mianowanego ubiegającego się o stopień awansu nauczyciela dyplomowanego na podstawie przedłożonej przez nauczyciela dokumentacji oraz przeprowadzonej rozmowy. W trakcie rozmowy komisji z nauczycielem, tenże odpowiada na pytania członków komisji dotyczące wpływu działań i zadań zrealizowanych przez nauczyciela w czasie stażu na podwyższenie jakości pracy szkoły, w której nauczyciel odbywał staż. Komisja kwalifikacyjna podejmuje decyzję w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków. Każdy z członków komisji ocenia spełnianie przez nauczyciela wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia awansu zawodowego, według skali punktowej od 0 do 10. Nauczyciel otrzymuje akceptację komisji w przypadku uzyskania średniej arytmetycznej punktów w wysokości co najmniej 7. Jeżeli liczba członków komisji jest większa niż 3, przed obliczeniem średniej arytmetycznej punktów odrzuca się jedną najwyższą i jedną najniższą ocenę punktową. Przewodniczący komisji sporządza protokół posiedzenia komisji, który zawiera w szczególności: a) datę i miejsce posiedzenia komisji; c) imiona i nazwiska członków komisji; d) imiona i nazwiska osób uczestniczących w pracach komisji  w charakterze obserwatora; e) pytania zadane nauczycielowi w czasie rozmowy kwalifikacyjnej, wraz z informacją o udzielonych przez nauczyciela odpowiedziach; f) uzyskane przez nauczyciela oceny punktowe; g) średnią arytmetyczną punktów; h) uzasadnienie rozstrzygnięcia komisji; i) członkowie uczestniczący w pracach komisji podpisują protokół. podpisy członków uczestniczących w jej pracach.

Uzasadnienie przyznanej liczby punktów powinno odnosić się do spełniania przez nauczyciela wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego, określonych w przepisach. Ocena komisji kwalifikacyjnej nie jest decyzją administracyjną toteż nie przysługuje od niej odwołanie. W przypadku braku akceptacji komisji nauczyciel ma możliwość złożenia ponownego wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego po odbyciu dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy na swój wniosek i za zgodą dyrektora szkoły, w terminie 14 dni od rozpoczęcia zajęć. W przypadku powtórnego nieuzyskania akceptacji, nauczyciel musi odbyć staż w pełnym wymiarze.

Przewodniczący komisji wydaje zaświadczenia o akceptacji. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny prowadzi rejestr wydanych zaświadczeń. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny przechowuje protokoły i dokumentację komisji kwalifikacyjnej.

Stopień nauczyciela dyplomowanego nadaje lub odmawia nadania, w drodze decyzji administracyjnej, organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Decyzja powinna być wydana do 31 sierpnia – jeśli wniosek o postępowanie kwalifikacyjne złożony został do 30 czerwca lub 31  grudnia – jeśli wniosek złożony został do 31 października. W przypadku decyzji odmownej,nauczyciel w ciągu 14 dni od dnia otrzymania decyzji o odmowie nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego, ma prawo do odwołania do ministra edukacji, za pośrednictwem organu sprawującego nadzór pedagogiczny, ponieważ nadzór nad czynnościami podejmowanymi w postępowaniu o nadanie stopnia nauczyciela dyplomowanego sprawuje Minister Edukacji Narodowej.     

 Opracował: Maciej Biernacki na podstawie „Dokumentacja dyrektora szkoły”  Wydawnictwo Agencja Pracy Twórczej

Maciej Biernacki

04.06.2016

MEN przygotowało poradnik bezpiecznego wypoczynku

Informowanie o podstawowych wymaganiach stawianych organizatorom wypoczynku dzieci i młodzieży to główne zadania „Poradnika bezpiecznego wypoczynku” przygotowanego przez MEN. Ma on za zadanie również służyć rodzicom i dostarczyć praktycznych wskazówek m.in. dotyczących wyboru oferty wypoczynku.

4 główne zagadnienia

„Poradnik bezpiecznego wypoczynku” skierowany jest do organizatorów wypoczynku oraz rodziców. Opisuje takie zagadnienia jak:

1)      Zasady organizowania i nadzorowania wypoczynku dzieci i młodzieży (w tym: omówienie najnowszych przepisów prawnych, nadzór nad organizacją wypoczynku, kadra wypoczynku).

2)      Poradnik dla organizatora (w tym: warunki, jakie musi zapewnić organizator, formularze i terminy zgłaszania wypoczynku).

3)      Poradnik dla rodzica (w tym: wybór wypoczynku, o czym rozmawiać z dzieckiem, by czuło się bezpieczne, dofinansowanie do wypoczynku).

4)      Wszędzie bezpiecznie (w tym: wypoczynek w górach, nad wodą, bezpiecznie na drodze).

Nowe przepisy obowiązujące od 1 kwietnia 2016 r.

Od 1 kwietnia br. obowiązują nowe zasady organizowania i nadzorowania wypoczynku dzieci i młodzieży, które mają za zadanie przyczynić się do:

• zwiększenia bezpieczeństwa dzieci i młodzieży podczas wypoczynku,
• zapewnienia uczestnikom wypoczynku profesjonalnej opieki wychowawczej,
• wzmocnienia nadzoru nad organizatorami wypoczynku w kraju i za granicą,
• zwiększenia zakresu informacji dostępnych dla rodziców w elektronicznej bazie wypoczynku.

Źródło:

• Strona internetowa Ministerstwa Edukacji Narodowej (www.men.gov.pl).

• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży (Dz.U. z 2016 r. poz. 452).

Opracowanie: Monika Fidler

21.05.2016

Ponieważ już pojawiają się głosy, że skoro nie ma godzin karcianych tylko godziny do dyspozycji dyrektora to można je przydzielić każdemu nauczycielowi bez wyjątku. 
Poniżej przedstawiam obszerną odpowiedź czy godziny te obowiązują nauczyciela przedszkola oraz oddziału przedszkolnego przy szkole.

PYTANIE

Czy w świetle obowiązujących przepisów nauczyciel oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej powinien realizować dodatkową godzinę w ramach 40-godzinnego pensum, jeżeli oddział przedszkolny nie jest strukturą szkolną? Proszę o podanie podstawy prawnej.

ODPOWIEDŹ

Nauczyciel zatrudniony w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej nie ma obowiązku prowadzenia zajęć opieki świetlicowej lub zajęć w ramach godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.). Dodatkowe godziny do dyspozycji dyrektora zostały wprowadzone nowelizacją Karty Nauczyciela z dnia 21 listopada 2008 r. (DzU z 2009 r. nr 1 poz. 1), która weszła w życie 1 września 2009 r. Zgodnie z art. 5 tej ustawy wymiar zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy Karta Nauczyciela, wynosi od dnia 1 września 2009 r. do dnia 31 sierpnia 2010 r. − 1 godzinę tygodniowo, również od dnia 1 września 2009 r. do dnia 31 sierpnia 2010 r. wymiar zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a, ulega obniżeniu o 1 godzinę za każdy tydzień niezdolności nauczyciela do pracy, w półrocznym okresie rozliczeniowym. Przyjrzyjmy się znowelizowanemu brzmieniu art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a Karty Nauczyciela:

„Art. 42. 1. Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień.

2. W ramach czasu pracy, o którym mowa w ust. 1, oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:

1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7;

2) inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć:

a) nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 2 godzin w tygodniu,

b) nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest obowiązany prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 1 godziny w tygodniu”.

Z powyższego wynika, że zakresem normy wskazanej w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a Karty Nauczyciela nie są objęci nauczyciele zatrudnieni w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej.

Aby lepiej wyjaśnić ,dlaczego nauczyciel zatrudniony w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej nie musi prowadzić zajęć opieki świetlicowej lub zajęć w ramach godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, należy się przyjrzeć zróżnicowaniu pod względem organizacyjnym oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej oraz szkoły podstawowej, a także na odmienny w wielu kwestiach status zawodowy nauczycieli w nich zatrudnionych. Należy zwrócić uwagę, że strukturę szkoły podstawowej określa art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, że struktura organizacyjna szkoły podstawowej obejmuje klasy I-VI. Innymi słowy, oddział przedszkolny nie jest elementem struktury organizacyjnej szkoły podstawowej. Dodatkowo trzeba odnotować, że oddział przedszkolny w szkole podstawowej zachowuje odrębności programowe. Także kształcenie i wychowanie w oddziale przedszkolnym szkoły podstawowej jest zorganizowane odmiennie niż w oddziałach szkoły podstawowej, na zasadach określonych w ramowym statucie przedszkola (załącznik nr 1 do Rozporządzenia z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół − DzU z 2001 r. nr 61, poz. 624 z późn. zm.). Ponadto oddział przedszkolny ze względu na specyfikę swojej działalności podpartą koniecznością realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego, ma charakter placówki nieferyjnej (i to niezależnie od organizacji pracy szkoły, która przecież jest placówką feryjną), co ma wpływ na zasady urlopowe, które powinny być zachowane w stosunku do nauczycieli w nim zatrudnionych. Nie można też nie przejść obojętnie obok odmiennego pensum nauczycieli zatrudnionych w oddziałach przedszkolnych szkół podstawowych, na co wyraźnie wskazuje pozycja nr 2 w tabeli dotyczącej art. 42 ust. 3 Karty Nauczyciela – tygodniowa liczba godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych dla nauczycieli przedszkoli i właśnie innych placówek przedszkolnych pracujących z grupami dzieci 6-letnich wynosi 22.

Co do powyższej analizy w tak zwanej doktrynie nie ma specjalnego sporu. Potwierdza ją także stanowisko Ministerstwa Edukacji Narodowej wyrażone dnia 7 maja 2009 r. i opublikowane na stronie internetowej www.men.gov.pl.

Tomasz Lewicki – prawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego i prawa pracy, pracownik oświaty w samorządzie terytorialnym, nauczyciel przedmiotów prawniczych w zaocznej szkole policealnej.

21.05.2016

Zakończenie stażu nauczyciela stażysty - zadania dla dyrektora i opiekuna stażu

Okres stażu nauczyciela stażysty upływa na ogół 31 maja. Następnie rozpoczyna się kolejny etap uzyskiwania stopnia awansu nauczyciela kontraktowego i wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego przed komisją oraz przeprowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej.

zadanie	termin	osoba	uwagi
Zakończenie stażu	Do 31 maja	Nauczyciel stażysta	Z powodów określonych w art. 9 d ust. 5 i 5a ustawy z 26 stycznia 1983 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.) staż może zostać wydłużony
Przedstawienie projektu oceny dorobku zawodowego	W ciągu 14 dni od zakończenia stażu nauczyciela	Opiekun stażysty	Przepisy nie precyzują, jak powinien wyglądać projekt oceny – opiekun stażu sporządza go na podstawie obserwacji nauczyciela
Złożeniesprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego	W ciągu 30 dni od zakończenia stażu	Nauczyciel stażysta	Sprawozdanie może zostać złożone także podczas nieobecności nauczyciela w pracy (np. z powodu choroby)
Wystąpienie do rady rodziców o opinię	Po otrzymaniu sprawozdania nauczyciela	Dyrektor przedszkola lub szkoły	Rada rodziców ma 14 dni na wydanie opinii, brak opinii nie wstrzymuje procedury awansu
Ocena dorobku zawodowego	W ciągu 21 dni od otrzymania sprawozdania	Dyrektor przedszkola lub szkoły	Ocenę należy dostarczyć nauczycielowi na piśmie oraz zawierać pouczenie o możliwości wniesienia odwołania
Wydanie zaświadczenia	Niezwłocznie po dokonaniu oceny dorobku zawodowego (brak ustawowego terminu)	Dyrektor przedszkola lub szkoły	Zaświadczenie musi zawierać informacje o: zajmowanym stanowisku, prowadzonych zajęciach, wymiarze zatrudnienia, dacie zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego, dacie złożenia sprawozdania z realizacji planu zawodowego, uzyskanej ocenie dorobku zawodowego za okres stażu, dacie dokonania oceny dorobki zawodowego
Złożenie wniosku o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego	Do 30 czerwca lub do 31 października w roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego	Nauczyciel stażysta	Wniosek powinien zawierać: dokumenty potwierdzające posiadane kwalifikacje zawodowe, zaświadczenie wydane przez dyrektora przedszkola
Analiza formalna wniosku nauczyciela	Po otrzymaniu wniosku	Dyrektor przedszkola lub szkoły	W przypadku braków formalnych – pisemne wezwanie nauczyciela do ich usunięcia
Usunięcie braków formalnych	W terminie 14 dni od wskazania błędów	Nauczyciel stażysta	Nieusunięcie braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania
Wystąpienie do związku zawodowego o wyznaczenie przedstawiciela do udziału w komisji kwalifikacyjnej	Po stwierdzeniu, że wniosek oraz załączona dokumentacja spełniają wymagania formalne	Dyrektor przedszkola lub szkoły	Uczestnictwo przedstawiciela organizacji związkowej nie jest obligatoryjne
Wydanie zarządzenia o powołaniu komisji kwalifikacyjnej	Po stwierdzeniu, że wniosek oraz załączona dokumentacja spełniają wymagania formalne	Dyrektor przedszkola lub szkoły	W skład komisji wchodzą: dyrektor przedszkola – przewodniczący, nauczyciel mianowany lub dyplomowany zatrudniony w przedszkolu, opiekun stażu, przedstawiciel związku zawodowego (na wniosek nauczyciela)
Powiadomienie o posiedzeniu komisji kwalifikacyjnej	Co najmniej 14 dni przed datą posiedzenia komisji	Dyrektor przedszkola lub szkoły	Należy powiadomić: nauczyciela stażystę, opiekuna stażu, nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego uczestniczącego w pracach komisji, przedstawiciela związku zawodowego
Zorganizowanie posiedzenia komisji	Do końca 31 sierpnia lub 31 grudnia	Dyrektor przedszkola lub szkoły	Zadania dyrektora: wyznaczenie protokolanta, odebranie upoważnień i oświadczeń od członków komisji, przedstawienie wniosku nauczyciela, czuwa nad poprawnością przebiegu prac
Wydanie zaświadczenia o akceptacji oraz wpisanie go do rejestru	Niezwłocznie po zakończeniu posiedzenia komisji kwalifikacyjnej (brak ustawowego terminu)	Dyrektor przedszkola lub szkoły	Wydanie zaświadczenia jest możliwe po sporządzeniu protokołu przez członków komisji i uzyskaniu akceptacji. Zaświadczenie wypisuje się w dwóch egzemplarzach – jeden pozostaje w dokumentacji przedszkola lub szkoły, drugi przekazuje się nauczycielowi
Wydanie aktu nadania stopnia awansu nauczycielakontraktowego oraz wpisanie go do rejestru	Niezwłocznie po wydaniu zaświadczenia o akceptacji (brak ustawowego terminu)	Dyrektor przedszkola lub szkoły	Decyzję o nadaniu stopnia awansu zawodowego wypisuje się w dwóch egzemplarzach – jeden pozostaje w przedszkolu lub szkole, drugi przekazywany jest nauczycielowi

Podstawa prawna:

• art. 9a–9i, art. 22 ust. 3 i 4 ustawy z 26 stycznia 1983 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
• § 3 ust. 1 i ust. 3, § 9, § 10, § 11, § 13, § 14 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. z 2013 r. poz. 393).

Marta Wysocka, specjalistka w zakresie prawa oświatowego

19.05.2016

Pytania i odpowiedzi w sprawie organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży

W jakim terminie należy zarejestrować wypoczynek?

Zgłoszenie wypoczynku powinno zostać zarejestrowane bazie wypoczynku i przesłane kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora w terminach:

• najpóźniej na 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku,
• najpóźniej na 14 dni przed terminem rozpoczęcia półkolonii lub wypoczynku za granicą,
• najpóźniej na 7 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku, ale TYLKO w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi (np. konieczność organizowania działań adresowanych do dzieci i młodzieży  w związku z negatywnymi skutkami wystąpienia klęsk żywiołowych, organizowania wypoczynku  ze środków publicznych na organizację wypoczynku lub dofinansowanie dla uczestników z rodzin o niskim statusie ekonomicznym).

Każdy z turnusów musi być zarejestrowany jako osobne zgłoszenie.

W przypadku zgłoszenia wypoczynku w formie papierowej będącej wydrukiem wypełnionego formularza elektronicznego zamieszczonego w bazie wypoczynku – decyduje data stempla pocztowego nadania tego wydruku.

Na czym polega zgłoszenie wypoczynku?

Organizator wypoczynku zgłasza wypoczynek w bazie wypoczynku, korzystając z formularzy zamieszczonych na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej. Po wprowadzeniu danych przez organizatora wypoczynku i jego zatwierdzeniu lub podpisaniu uwierzytelnionym podpisem, system (automatycznie) przekierowuje formularz zgłoszenia do kuratora oświaty, właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku. Kurator oświaty w przypadku prawidłowo wypełnionego formularza zgłoszenia wypoczynku, akceptuje go, co powoduje (automatyczne) zamieszczenie formularza w bazie wypoczynku i powiadomienie organizatora. Po akceptacji formularza przez kuratora oświaty, system (automatycznie)  przesyła go odpowiednio do kuratora oświaty, na którego terenie będzie zorganizowany dany wypoczynek oraz do jednostki powiatowej służby sanepidu i powiatowej (miejskiej) jednostki straży pożarnej na terenie, których będzie zlokalizowany wypoczynek dzieci i młodzieży.

Sprawdzić, czy wypoczynek został zarejestrowany można zarówno w bazie wypoczynku jak i w kuratorium oświaty, w którym dokonano zgłoszenia wypoczynku.

Jak można otrzymać zaświadczenie o zgłoszonym wypoczynku dzieci i młodzieży?

System bazy wypoczynku przewiduje dla organizatora możliwość samodzielnego wydruku potwierdzającego zgłoszony wypoczynek udostępniony w bazie wypoczynku.

Czy zgłoszeniu podlega wypoczynek w miejscu zamieszkania taki jak: lato

w mieście, półkolonie, zima w mieście, itp.?

TAK. Każdy wypoczynek trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni (z noclegiem lub bez noclegu), organizowany w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku podlega zgłoszeniu do kuratora oświaty.

Organizator wypoczynku, który odbywa się w miejscu zamieszkania dzieci i młodzieży w formach takich jak lato w mieście, zima w mieście, albo półkolonie – powinni zarejestrować wypoczynek wybierając formularz: Zgłoszenia dla półkolonii.

Jedynie szkoły i placówki nie muszą zgłaszać w bazie wypoczynku organizowanego do 3 dni.

Czy zgłoszeniu, jako wypoczynek podlega wakacyjny wyjazd trwający jeden dzień?

NIE. Wyjazd na 1 dzień nie podlega zgłoszeniu w bazie wypoczynku.

Organizatorzy mają obowiązek zgłoszenia w bazie wypoczynku, w tym wakacyjnego wyjazdu, trwającego nieprzerwanie co najmniej 2 dni (z noclegiem lub bez noclegu), wybierając odpowiedni rodzaj formularza:

• „Zgłoszenie wypoczynku dzieci i młodzieży”,
• „Zgłoszenie dla półkolonii”,
• „Zgłoszenie wypoczynku organizowanego za granicą”.

„Karta wypoczynku” obowiązuje wyłącznie szkoły i placówki, które organizują wypoczynek dla dzieci trwający do 3 dni.

Kto składa oświadczenie, że organizuje wypoczynek w celu niezarobkowym i nie podlega obowiązkowi wpisu do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, o którym mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2016 r. poz.187, z późn. zm.).

 Oświadczenie to składa każdy organizator wypoczynku, który nie jest przedsiębiorcą wpisanym do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych.

Zarobkowo mogą organizować wypoczynek, który jest imprezą turystyczną, tylko przedsiębiorcy wpisani do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Jedynie półkolonie nie są imprezą turystyczną i mogą być organizowane zarobkowo przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, inne niż szkoły i placówki.

W przypadku organizowania wypoczynku, który jest imprezą turystyczną, w celu zarobkowym należy wcześniej dopełnić formalności określonych w ustawie o usługach turystycznych (art. 4 ust. 1), wpisując się do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych.

W jaki sposób powinna być zorganizowana opieka medyczna dla uczestników wypoczynku?

Nie ma aktu prawnego regulującego kwestie konkretnego sposobu organizacji opieki medycznej w ramach wypoczynku, która powinna zostać zapewniona jego uczestnikom. Każdy organizator wypoczynku dzieci i młodzieży ma obowiązek zapewnienia dostępu do opieki medycznej:

• w ramach świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (organizator powinien znać dane teleadresowe, godziny przyjęć oraz zakres świadczeń opieki zdrowotnej właściwego świadczeniodawcy)

lub

• na podstawie umowy zawartej z lekarzem, pielęgniarką lub ratownikiem medycznym.

W przypadku obozów pod namiotami, obozów wędrownych z dala od ośrodków zdrowia, należy zapoznać się z Instrukcją Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 24 czerwca 2010 r. w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych dla stacjonarnych obozów pod namiotami (Rozdział VII § 38 i § 39).

Jakie przepisy regulują prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych?

Zgodnie z informacją przekazaną przez Ministerstwo Zdrowia – uczestnicy wypoczynku mają prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.), co do zasady obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają uczniowie w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.

Dodatkowo, zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2013 r. poz. 757 z późn. zm.), system Państwowe Ratownictwo Medyczne został utworzony w celu realizacji zadań państwa polegających na zapewnieniu pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.

Jaki stan nazywamy stanem nagłego zagrożenia zdrowotnego?

Zgodnie z definicją legalną wprowadzoną w art. 3 pkt. 8 ustawy z dnia 8 września 2006 r.

o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2013 r. poz. 757 z późn. zm.), stanem nagłego zagrożenia zdrowotnego określa się stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż uczniowie znajdujący się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, mają zapewnione prawo do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, tj., zespoły ratownictwa medycznego, w tym lotnicze zespoły ratownictwa medycznego oraz szpitalne oddziały ratunkowe, na których świadczenia zawarto umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (art. 32 ust. 1 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym).

Czy wychowawca wypoczynku może podawać leki uczestnikowi wypoczynku?

Osoby nieposiadające uprawnień do sprawowania opieki medycznej, mogą podać dziecku leki wyłącznie na prośbę i za zgodą rodziców – w innym przypadku osoby nie mają takich uprawnień.

Czy jest obowiązek posiadania badań sanitarno – epidemiologicznych (książeczka sanepidu)?

Główny Inspektorat Sanitarny, Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi, przekazał w tej sprawie poniższą opinię.

Kierowanie pracowników oraz osób zatrudnionych na podstawie umów cywilno­prawnych na badania sanitarno-epidemiologiczne jest uregulowane ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013 r. poz. 947 z późn. zm.). Badania sanitarno-epidemiologiczne mają na celu zapewnienie ochrony zdrowia, nie pracownika, lecz osób trzecich (w tym przypadku podopiecznych), które mogą ulec zakażeniu w wyniku kontaktu z zakażonym pracownikiem wykonującym prace, przy których istnieje możliwość przeniesienia czynnika zakaźnego. Badania do celów sanitarno-epidemiologicznych, zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, powinny być wykonane u wszystkich osób podejmujących lub wykonujących prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby, a więc także osób zatrudnionych na podstawie umów cywilno-prawnych. Wyżej wymienione okoliczności mogą zachodzić również w przypadku pracowników podmiotów prowadzących działalność wychowawczą,

w przypadku prac związanych z ciągłym kontaktem z ludźmi stwarzających zagrożenie przeniesienia drogą oddechową na inne osoby.

Odrębną grupę stanowią natomiast osoby zatrudnione na stanowiskach związanych z ryzykiem przeniesienia zakażenia drogą pokarmową (osoby zatrudnione na stanowiskach związanych z przygotowywaniem, wydawaniem i podawaniem podopiecznym posiłków w związku z istniejącym zagrożeniem przeniesienia drogą pokarmową zakażenia na inne osoby).

Badania u ww. osób, zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wykonywane są na podstawie skierowania przez pracodawcę albo zlecającego wykonanie pracy.

Obecnie nie mogą być już wydawane książeczki sanitarno-epidemiologiczne, ani dokonywane w nich nowe wpisy. Badanie sanitarno-epidemiologiczne dokumentowane może być aktualnie wyłącznie w postaci orzeczenia lekarskiego dla celów sanitarno-epidemiologicznych. Orzeczenie może mieć dowolną formę dokumentu pisemnego, o ile zawarto w nim informacje, o których mowa w art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia

2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Natomiast dotychczasowe badania, które zostały udokumentowane w książeczkach sanitarno-epidemiologicznych, zachowują wciąż ważność, o ile nie upłynął jeszcze wskazany przez lekarza w książeczce termin wykonania kolejnego badania dla celów sanitarno-epidemiologicznych.

W chwili obecnej nie ma przepisów wykonawczych (rozporządzenia Ministra Zdrowia) do rozdziału 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (trwają prace legislacyjne). Z merytorycznego punktu widzenia badania lekarskie, które obejmuje wywiad lekarski i badanie fizykalne (a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, także RTG klatki piersiowej zgodnie z decyzją lekarza) powinno być wykonywane

u wszystkich osób podejmujących pracę, która jest związana z opieką nad dziećmi w wieku poniżej 6 r. życia, ze względu na szczególną podatność dzieci w tym wieku na zakażenie gruźlicą.

W przypadku wątpliwości, informacji na powyższy temat udzieli Główny Inspektorat Sanitarny, Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi, ul. Targowa 65, 03-729 Warszawa, teł. +48 22 536 13 00, fax +48 22 635 61 94,

e-mail: inspektorat@gis.gov.pl

Jakie sankcje karne przewidziane są za organizację wypoczynku, pomimo braku umieszczenia zgłoszenia w bazie wypoczynku?

Karze grzywny (zgodnie z art. 96a ustawy o systemie oświaty) podlega organizator wypoczynku, który:

• nie zgłosił wypoczynku kuratorowi oświaty, a organizuje wypoczynek,
• wysłał zgłoszenie, ale nie zostało zaakceptowane przez kuratora oświaty i w konsekwencji nie zostało umieszczone w bazie wypoczynku, a organizuje wypoczynek,
• nie dopełnił obowiązku poinformowania kuratora oświaty o zmianach okoliczności objętych zgłoszeniem wypoczynku, o których mowa w art. 92d ust. 3 pkt 2 lit. b i c oraz pkt 5 ustawy, czyli nie poinformował o zmianie terminu wypoczynku, zmianie adresu wypoczynku, miejsca lokalizacji wypoczynku lub trasy wypoczynku, z podaniem nazwy kraju – w przypadku wypoczynku organizowanego za granicą, nie poinformował o zmianie osób z kadry wypoczynku i ich kwalifikacji.

Orzekanie w sprawach o ww. czyny następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. poz. 395, z późn. zm.).

W jaki sposób zgłaszać informację o wycieczce zagranicznej organizowanej

w ramach programu wypoczynku krajowego?

Nie ma konieczności dokonywania zgłoszenia wycieczki zagranicznej, realizowanej podczas wypoczynku zgłoszonego i zaakceptowanego przez kuratora oświaty. Informacja na ten temat, z terminem wycieczki, trasy przejazdu i planowanym miejscem pobytu uczestników, ewentualnym zaplanowanym miejscem na nocleg (termin, adres, miejscowość, kraj) powinna zostać podana w formularzu bazy „Zgłoszenie wypoczynku dzieci i młodzieży”, w punkcie 6 dotyczącym Ramowego programu wypoczynku określającego rodzaj zajęć realizowanych podczas wypoczynku.

Natomiast jeżeli wycieczka zagraniczna jest wypoczynkiem zagranicznym należy ją zgłosić na formularzu bazy  „Zgłoszenie wypoczynku organizowanego za granicą”.

Czy w związku ze zmianami przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dla dzieci i młodzieży (Dz. U. poz. 452), wydane dotychczas zaświadczenia o ukończeniu kursów na kierownika wypoczynku oraz na wychowawcę wypoczynku zachowują ważność?

TAK. Zaświadczenia o ukończeniu kursów na kierownika wypoczynku lub kursu na wychowawcę wypoczynku zachowują ważność, a osoby, które je ukończyły spełniają warunek ukończenia odpowiednio kursu na kierownika wypoczynku lub na wychowawcę wypoczynku.

Czy nauczyciel akademicki może być wychowawcą wypoczynku bez zaświadczenia o ukończeniu kursu?

NIE. Obowiązek ukończenia kursu na wychowawcę wypoczynku nie obejmuje:

• nauczycieli,
• osób pracujących z dziećmi w placówkach wsparcia dziennego lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych, które posiadają wykształcenie określone w art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. a lub w art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
• instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

Przy czym za „nauczyciela” uznać należy osobę posiadającą wymagane kwalifikacje do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela, a więc zarówno emerytowanego nauczyciela, jak i absolwenta szkoły wyższej, który uzyskał kwalifikacje do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela w szkole lub placówce oświatowej.

Tylko w przypadku jeżeli nauczyciel akademicki posiada ww. kwalifikacje, może nie posiadać zaświadczenia o ukończeniu kursu na wychowawcę wypoczynku.

Jakie kwalifikacje są niezbędne do kierowania wypoczynkiem?

Kierownikiem wypoczynku może być osoba, która:

1. nie była karana (składa oświadczenie lub informację z KRK);
2. ukończyła 18 lat;
3. posiada co najmniej wykształcenie średnie;
4. ukończyła kurs na kierownika wypoczynku;
5. posiada co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych, uzyskanych w okresie ostatnich 15 lat.

Wyjątki od powyższej zasady:

• co najmniej średnie wykształcenie – nie dotyczy instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, pełniących funkcję kierownika wypoczynku w formach wypoczynku organizowanych przez organizacje harcerskie.

• kurs na kierownika wypoczynku – nie dotyczy osób zajmujących stanowiska kierownicze w szkołach i placówkach oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej podharcmistrza lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

• doświadczenie – nie dotyczy nauczycieli oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej podharcmistrza lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

Jakie kwalifikacje są niezbędne do pełnienia funkcji wychowawcy wypoczynku?

Wychowawcą wypoczynku może być osoba, która:

1. nie była karana (składa oświadczenie lub informację z KRK);
2. ukończyła 18 lat;
3. posiada co najmniej wykształcenie średnie;
4. ukończyła kurs na wychowawcę wypoczynku;

Wyjątki od powyższej zasady:

• co najmniej średnie wykształcenie – nie dotyczy instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, pełniących funkcję wychowawcy wypoczynku w formach wypoczynku organizowanych przez organizacje harcerskie.

• kurs na wychowawcę wypoczynku – nie dotyczy nauczycieli, osób pracujących z dziećmi w placówkach wsparcia dziennego lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych, które posiadają wykształcenie określone w art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. a lub w art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny
  i systemie pieczy zastępczej, oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz osób, które uzyskały tytuł trenera i instruktora sportu na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2014 r. poz. 715 oraz z 2015 r. poz. 1321), w brzmieniu obowiązującym przed dniem 23 sierpnia 2013 r. oraz do 31 sierpnia 2017 r. przodowników turystyki kwalifikowanej oraz instruktorów Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.

Jak należy rozumieć trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych, uzyskane w okresie ostatnich 15 lat?

Doświadczeniem w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych są umiejętności praktyczne i kompetencje nabyte w czasie pracy z dziećmi i młodzieżą, podczas prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych w placówkach oświatowych oraz opiekuńczych i wychowawczych w placówkach systemu pieczy zastępczej, a także w organizacjach pozarządowych realizujących statutowe zadania w obszarze oświaty, pomocy społecznej, kultury i sportu, udziału w stażach i praktykach zawodowych doskonalących warsztat pracy, realizacji wolontariatu, umożliwiających profesjonalizm w realizacji powierzonych zadań.

Przepisy nie określają rodzaju podmiotu, w którym kandydat na kierownika wypoczynku uzyska, co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych.

Każdy kandydat na kierownika jest obowiązany do przedstawienia organizatorowi wypoczynku dokumentu poświadczającego zdobyte trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych, uzyskane w okresie ostatnich 15 lat.

Warunek posiadania ww. doświadczenia nie dotyczy nauczycieli oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej podharcmistrza lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

Jakie uprawnienia musi posiadać emerytowany dyrektor chcący zostać kierownikiem wypoczynku?

Wszystkie kryteria wymienione w odpowiedzi na pytanie nr 16.

Wyłączenie, dla osób zajmujących stanowiska kierownicze w szkołach i placówkach, dotyczące braku obowiązku posiadania zaświadczenia o ukończeniu  kursu na kierownika wypoczynku, dotyczy wyłącznie osób zajmujących aktualnie stanowiska kierownicze w szkołach lub placówkach. Zatem emerytowany dyrektor powinien ukończyć kurs na kierownika wypoczynku.

Przez jaki czas organizator powinien przechowywać dokumentację dotyczącą zgłoszenia wypoczynku i dokumentację wypoczynku, w tym m.in. kopie dokumentów poświadczających niekaralność i kwalifikacje kadry wypoczynku (wychowawców, kierownika, innych zatrudnionych specjalistów)?

Organizator wypoczynku przechowuje dokumentację dotyczącą zgłoszenia wypoczynku i dokumentację wypoczynku, w tym kopie dokumentów poświadczających niekaralność i kwalifikacje zatrudnianej kadry – przez 5 lat, od dnia usunięcia zgłoszenia z bazy wypoczynku (art. 92h ust. 4 ustawy o systemie oświaty).

Zgłoszenia usuwa się z bazy wypoczynku:

• po upływie 30 dni od dnia zakończenia ferii zimowych – w przypadku wypoczynku organizowanego w czasie zimowej przerwy świątecznej i ferii zimowych w danym roku szkolnym;
• po upływie 30 dni od dnia zakończenia ferii letnich – w przypadku wypoczynku organizowanego w czasie wiosennej przerwy świątecznej i ferii letnich w danym roku szkolnym.

Jakie dokumenty powinien posiadać organizator wypoczynku w zakresie obiektu, w którym organizowany będzie wypoczynek?

Do zgłoszenia wypoczynku organizowanego w kraju organizator wypoczynku dołącza:

• w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie hotelarskim lub innym obiekcie, w którym są świadczone usługi hotelarskie – kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, potwierdzającej spełnianie przez obiekt lub teren wymagań ochrony przeciwpożarowej;
• w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie używanym okazjonalnie do wypoczynku, z wyłączeniem wypoczynku organizowanego w szkołach i placówkach:
• szkic poszczególnych pomieszczeń obiektu, z określeniem ich funkcji, w szczególności pomieszczenia do spania, stołówki, pomieszczeń do zajęć wychowawczo-rekreacyjnych i sanitariatów,
• kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, potwierdzającej spełnianie przez obiekt lub teren wymagań ochrony przeciwpożarowej;
• w przypadku organizowania wypoczynku bez stałej infrastruktury komunalnej, w szczególności wypoczynku organizowanego w formie biwaku:
• szkic sposobu zagospodarowania terenu przeznaczonego na wypoczynek, w szczególności rozmieszczenia poszczególnych części: mieszkalnej, żywieniowej, zespołu służby zdrowia i sanitariatów,
• kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej potwierdzającej spełnianie przez teren wymagań ochrony przeciwpożarowej;
• w przypadku organizowania wypoczynku o charakterze wędrownym – mapę trasy ze wskazaniem terminu i miejsca noclegu.

Do zgłoszenia wypoczynku organizowanego za granicą  organizator wypoczynku dołącza:

• w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie używanym okazjonalnie oraz bez stałej infrastruktury komunalnej – szkic poszczególnych pomieszczeń obiektu, z określeniem ich funkcji, w szczególności pomieszczenia do spania, stołówki, pomieszczeń do zajęć wychowawczo-rekreacyjnych i sanitariatów;
• w przypadku organizowania wypoczynku o charakterze wędrownym – mapę trasy ze wskazaniem terminu i miejsca noclegu;
• oświadczenie o zawarciu umowy ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia za granicą na rzecz uczestników wypoczynku.

Czy kierownik wypoczynku może być jednocześnie wychowawcą grupy uczestników wypoczynku?

NIE. Zgodnie z § 5 ust. 3 rozporządzenia, obowiązków kierownika wypoczynku nie łączy się z obowiązkami wychowawcy wypoczynku. Każda z tych osób ma wyznaczony własny zakres obowiązków i związany z nim zakres odpowiedzialności.

Niełączenie tych funkcji jest ściśle związane z obowiązkiem zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom wypoczynku.

Czy wypoczynek organizowany podczas ferii świątecznych też podlega zgłoszeniu?

TAK. Zgodnie z ustawą o systemie oświaty, art. 92a. ust. 1. w czasie wolnym od zajęć szkolnych, może być organizowany wypoczynek dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w czasie ferii letnich

i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku.

Przepisom ustawy nie podlega wypoczynek organizowany dla dzieci własnych lub dzieci znajomych przez rodzinę lub osoby znane rodzicom osobiście.

Przez rodzinę, należy rozumieć osoby spokrewnione albo osoby niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Jakie upoważnienie powinien posiadać pracownik kuratorium oświaty, aby dokonać kontroli wypoczynku?

Kurator oświaty zawiadamia organizatora wypoczynku o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Nie zawiadamia się o zamiarze przeprowadzenia kontroli, w przypadku gdy przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem zdrowia lub życia uczestników wypoczynku, jest wynikiem wcześniej przeprowadzonej kontroli lub następuje z powodu otrzymanych skarg.

Kontrolę przeprowadzają osoba lub osoby wyznaczone przez kuratora oświaty, na podstawie okazanego imiennego upoważnienia wydanego przez kuratora oświaty i po okazaniu legitymacji służbowej.

Czy kierownik i wychowawca wypoczynku powinien posiadać informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności?

TAK. W czasie wypoczynku organizowanego dla dzieci i młodzieży wychowawcą lub kierownikiem nie może być osoba karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece, z wyjątkiem przestępstwa określonego w art. 209 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), przestępstwo określone w rozdziale 7 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124) albo osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi, lub obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu.

W celu potwierdzenia ww. warunku, kandydat na wychowawcę lub kierownika wypoczynku jest obowiązany przedstawić organizatorowi wypoczynku dzieci i młodzieży informację z Krajowego Rejestru Karnego. Informacja ta zachowuje ważność przez okres 12 miesięcy od dnia jej wydania. Należy zwrócić uwagę czy w trakcie wypoczynku informacja nie traci ważności.

Kandydat na wychowawcę lub kierownika wypoczynku, który jednocześnie jest zatrudniony na podstawie przepisów, które zawierają warunek niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie, składa w formie pisemnej oświadczenie o niekaralności za przestępstwa, o których mowa powyżej. Oświadczenie powinno być aktualne tj. dotyczyć wypoczynku, na który zostało złożone.

Ważne: Organizator wypoczynku nie przekazuje kierownikowi wypoczynku informacji i oświadczeń (ani ich kopii) kadry wypoczynku o niekaralności. Kopie tych dokumentów pozostają u organizatora, mogą być udostępnione do wglądu osobom kontrolującym w siedzibie organizatora wypoczynku lub udostępnione na żądanie w trakcie kontroli lub po zakończeniu wypoczynku.

Organizator zgłaszając wypoczynek oświadcza (w formularzu zgłoszenia wypoczynku własnym podpisem), że posiada kopie dokumentów o poświadczających niekaralność kierownika wypoczynku i wychowawców wypoczynku.

Ile kosztuje uzyskanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności?

Za uzyskanie informacji o niekaralności osoby, w wersji papierowej – należy uiścić opłatę w wysokości 30 zł, za informację w wersji elektronicznej  – 20 zł.

Jak kierownik wypoczynku i wychowawca wypoczynku mogą wystąpić po zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego?

• drogą elektroniczną (podstawowe informacje na krk.ms.gov.pl, dostęp do e-KRK https://ems.ms.gov.pl),
• osobiście w jednym z Punktów Informacyjnych KRK albo w Biurze Informacyjnym KRK,
• można wysłać podpisany i opłacony formularz pocztą do wybranego Punktu Informacyjnego KRK albo do siedziby Biura Krajowego Rejestru Karnego.

Szczegółowe odpowiedzi na stronie http://bip.ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/krajowy-rejestr-karny/pytania-i-odpowiedzi/

Jak wolontariusz ma występować po bezpłatne zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego?

Kandydat na kierownika wypoczynku lub wychowawcę wypoczynku dzieci i młodzieży, będący wolontariuszem, aby móc skorzystać ze zwolnienia z opłaty za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego, stosownie do art. 24 ust. 1a ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1036, z późn. zm.), powinien:

1. w przypadku wystąpienia o zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego w formie papierowej – przywołać w punkcie 11 formularza „Zapytanie o udzielenie informacji o osobie” art. 24 ust. 1a ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1036, z późn. zm.) w związku z art. 92p ust. 8,  pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156, z późn. zm.) oraz dołączyć do formularza pismo sporządzone przez organizatora wypoczynku potwierdzające, że ta osoba jest wolontariuszem będącym kandydatem na wychowawcę lub kierownika formy wypoczynku. Pismo pozostanie w urzędzie na dowód wydania informacji z KRK bez pobrania opłaty;
2. w przypadku wystąpienia o zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (e-Platforma/e-KRK) – zaznaczyć odpowiednie pole w formularzu, wskazujące na bycie kandydatem na wychowawcę lub kierownika formy wypoczynku oraz załączyć skan pisma, sporządzonego przez organizatora wypoczynku, potwierdzającego, że ta osoba jest wolontariuszem będącym kandydatem na wychowawcę lub kierownika formy wypoczynku.

W sprawach związanych z organizacją wypoczynku dzieci i młodzieży prosimy o kontakt z właściwym kuratorium oświaty.

Pytania i odpowiedzi w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży

14.05.2016

Nowy harmonogram wprowadzania języka obcego do przedszkoli

Przywrócenie od 1 września 2016 r. obowiązku szkolnego dla 7-latków spowodowało, że konieczna stała się zmiana harmonogramu wprowadzania języka obcego do przedszkoli. Dyrektorzy muszą przygotować się na zmiany w podstawie programowej.

W roku szkolnym 2016/2017 przygotowanie do posługiwania się językiem obcym nowożytnym będą realizowały zarówno dzieci 5-letnie, jak i 6-letnie. Młodsze dzieci obowiązkowo zaczną uczyć się języka obcego w roku szkolnym 2017/2018.

Od roku szkolnego 2016/2017 obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym objęte będą dzieci 6-letnie. W związku z tym zaistniała konieczność dokonania zmian w podstawie programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego. Nowelizacja rozporządzenia w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół przewiduje także modyfikacje dotyczące harmonogramu wprowadzania do przedszkoli nauki języka obcego.

Od 1 września obszar „Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym” będą realizowały dzieci 5-letnie i 6-letnie. 3-latki i 4-latki zaczną realizować te treści dopiero w we wrześniu 2017 r. Zmiany w harmonogramie zagwarantują prawo do nauki języka obcego zarówno sześciolatkom pozostającym w przedszkolu, jak i pięciolatkom, którym prawo to przysługiwało zgodnie z wcześniejszymi przepisami.

źródło:Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej i wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół  (projekt z 13 kwietnia 2016 r.)

Marta Wysocka, specjalistka prawa oświatowego

Język obcy także dla dzieci z niepełnosprawnościami

Obowiązek przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym, stosuje się także do prowadzenia wychowania przedszkolnego w placówkach umożliwiających dzieciom z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego.

W roku 2016/2017 do posługiwania się językiem obcym powinny być przygotowywane dzieci realizujące obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne oraz dzieci pięcioletnie. Obowiązek odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego dotyczy dzieci 6-letnich, ale w przypadku dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, obowiązek szkolny może być odroczony do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 9 lat.

Dyrektor decyduje o wprowadzeniu języka

W roku szkolnym 2016/2017, podobnie jak w roku 2015/2016, w zależności od możliwości organizacyjnych i po uzyskaniu opinii rady pedagogicznej oraz za zgodą organu prowadzącego, dyrektor przedszkola może postanowić o stosowaniu podstawy programowej wychowania przedszkolnego w zakresie dotyczącym przygotowania dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym, do wszystkich albo niektórych oddziałów. Wprowadzając język obcy, należy uwzględnić możliwości psychofizyczne i komunikacyjne oraz tempo rozwoju psychofizycznego dzieci niepełnosprawnych oraz indywidualizować pracę z dziećmi.

Nauka języka poprzez zabawę

Podstawa programowa zaleca, by przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym było włączone w różne działania realizowane w ramach programu wychowania przedszkolnego i odbywało się przede wszystkim w formie zabawy. Należy tworzyć warunki umożliwiające dzieciom osłuchanie się z językiem obcym w różnych sytuacjach życia codziennego. Dokonując wyboru języka obcego nowożytnego, do posługiwania się którym będą przygotowywane dzieci, należy brać pod uwagę, jaki język obcy nowożytny jest nauczany w szkołach podstawowych, w których dzieci kontynuować będą edukację.

Bożena Winczewska, specjalista prawa oświatowego

(źródło:https://www.experto24.pl/oswiata/ksztalcenie-i-wychowywanie/jezyk-obcy-takze-dla-dzieci-z-niepelnosprawnosciami.html?cid=K0002K&nlid=3496&utm_source=eletter&utm_medium=email&utm_campaign=eserwis_dyrektora_szkoly&uid=tgvZv#.VzbH7miLShc)

Komentarz do zmian dotyczących organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży – nowe rozporządzenie

5 kwietnia 2016 r. opublikowano przepis wykonawczy do delegacji prawnej zawartej w ustawie z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym – tak zwana ustawa wypoczynkowa (Dz. U. - poz. 1629) – rozporządzenie MEN z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży (Dz. U. z 2016 r. poz. 452) - zmiany weszły w życie z dniem 6 kwietnia 2016 r.

Przepis wykonawczy precyzuje wcześniejsze zapisy ustawy o systemie oświaty na temat organizacji wypoczynku dla dzieci i młodzieży.

I. Nowe rozporządzenie reguluje:

1. termin złożenia zgłoszenia wypoczynku:

1) w przypadku wypoczynku organizowanego w okresie ferii letnich oraz wiosennej przerwy świątecznej – od dnia 1 marca w roku szkolnym, w którym organizowany jest wypoczynek, jednak nie później niż na 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku, a w przypadku organizowania półkolonii lub wypoczynku za granicą – nie później niż na 14 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku,

2) w przypadku wypoczynku organizowanego w okresie ferii zimowych oraz zimowej przerwy świątecznej – od dnia 1 października w roku szkolnym, w którym organizowany jest wypoczynek, jednak nie później niż na 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku, a w przypadku organizowania półkolonii lub wypoczynku za granicą – nie później niż na 14 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku,

3) w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi organizator wypoczynku może zgłosić kuratorowi oświaty zamiar zorganizowania wypoczynku po upływie ww. terminów, nie później jednak niż na 7 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku;

2. formy złożenia zgłoszenia wypoczynku:

1) papierowej będącej wydrukiem wypełnionego formularza elektronicznego zamieszczonego w bazie wypoczynku albo

2) formularza elektronicznego zamieszczonego w bazie wypoczynku;

3. wykaz dokumentów dołączanych do zgłoszenia oraz wzory zgłoszeń (wypoczynek w kraju oraz za granicą, półkolonie);

4. termin przekazania karty wypoczynku (tylko szkoły - nie później niż na 3 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku), oraz wzór tej karty;

5. liczbę uczestników wypoczynku w grupie pozostających pod opieką jednego wychowawcy:

1) nie może przekraczać 20 osób grupy z dziećmi od 11 roku życia (w tym nie więcej niż 2 uczestników niepełnosprawnych lub przewlekle chorych),

2) nie może przekraczać 15 osób - grupy z dziećmi do 10 roku życia oraz grupy mieszanej, w której są dzieci do 10 roku życia (w tym nie więcej niż 2 uczestników niepełnosprawnych lub przewlekle chorych),

3) w przypadku wypoczynku organizowanego wyłącznie dla dzieci niepełnosprawnych lub przewlekle chorych liczba uczestników wypoczynku w grupie pozostającej pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku powinna być zgodna z liczbą dzieci określoną w ramowych statutach poszczególnych typów szkół;

6. szczegółowe obowiązki kierownika wypoczynku i wychowawcy wypoczynku (poza wypoczynkiem organizowanym przez szkołę lub placówkę oświatową trwającym do 3 dni), w tym obowiązek prowadzenia przez wychowawcę dziennika zajęć realizowanych podczas wypoczynku oraz wzór tego dziennika – w tym przypadku obowiązków kierownika wypoczynku nie łączy się z obowiązkami wychowawcy wypoczynku;

7. szczegółowe obowiązki kierownika wypoczynku i wychowawcy wypoczynku organizowanego przez szkołę i placówkę i trwającego do 3 dni;

8. program kursów na kierownika wypoczynku albo wychowawcę wypoczynku, w tym formę i wymiar zajęć:

1) na kierownika wypoczynku – kurs 10 godzinny (wykłady i zajęcia praktyczne) zakończony egzaminem sprawdzającym wiedzę i umiejętności zdobyte podczas kursu,

2) na wychowawcę wypoczynku – kurs 36 godzinny (wykłady i zajęcia praktyczne) zakończony egzaminem sprawdzającym wiedzę i umiejętności zdobyte podczas kursu;

9. wzór karty kwalifikacyjnej (nie obowiązuje w przypadku wypoczynku organizowanego przez szkołę lub placówkę oświatową trwającego do 3 dni);

10. wzór zaświadczenia o ukończeniu kursu na kierownika wypoczynku albo wychowawcę wypoczynku;

11. dokumenty potwierdzające posiadane przygotowanie zapewniające realizację programu kursu przez kadrę prowadzącą wykłady lub zajęcia praktyczne określone w programie kursu, i tak mogą prowadzić:

1) wykłady lub zajęcia praktyczne określone w programie kursu na kierownika wypoczynku, z wyjątkiem zajęć praktycznych w zakresie pierwszej pomocy z wykorzystaniem sprzętu do ćwiczeń udzielania pierwszej pomocy – osoby posiadające:

a) dyplom ukończenia studiów wyższych o kierunku odpowiednio pedagogika, psychologia, administracja lub opieka społeczna albo

b) dyplom ukończenia studiów wyższych o kierunku innym niż ww. określony i dyplom ukończenia studiów podyplomowych lub świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego z zakresu organizacji i zarządzania oświatą,

2) wykłady lub zajęcia praktyczne określone w programie kursu na wychowawcę wypoczynku, z wyjątkiem zajęć praktycznych w zakresie pierwszej pomocy z wykorzystaniem sprzętu do ćwiczeń udzielania pierwszej pomocy – osoby posiadające:

a) dyplom ukończenia studiów wyższych o kierunku pedagogika lub psychologia albo

b) dyplom ukończenia studiów wyższych lub studiów podyplomowych odpowiednio z zakresu pomocy społecznej, kultury fizycznej, sztuk pięknych, sportu i rekreacji lub krajoznawstwa i turystyki, albo

c) dyplom ukończenia studiów wyższych o kierunku innym niż określony w ppkt a i b, i dyplom trenera lub legitymację instruktora sportu albo dyplom ukończenia studiów wyższych lub studiów podyplomowych o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, albo

d) odznakę lub stopień nadawany kadrze kształcącej na podstawie spełnienia warunków określonych w statucie lub regulaminie organizacji pozarządowej potwierdzające prawo do prowadzenia szkoleń.

3) zajęcia praktyczne określone w programie obu kursów w zakresie pierwszej pomocy z wykorzystaniem sprzętu do ćwiczeń udzielania pierwszej pomocy – osoby posiadające:

a) dyplom ukończenia studiów wyższych medycznych o kierunku lekarskim, pielęgniarskim lub ratownictwa medycznego albo

b) dyplom ukończenia studiów wyższych medycznych o kierunku innym niż określony w ppkt a i dyplom ukończenia studiów podyplomowych lub świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego z zakresu ratownictwa, albo

c) świadectwo lub zaświadczenie ukończenia kursu lub szkolenia nadającego uprawnienia z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy, albo

d) świadectwo lub zaświadczenie ukończenia kursu lub szkolenia z zakresu pierwszej pomocy i dokument potwierdzający co najmniej 1 rok doświadczenia w prowadzeniu szkoleń z tego zakresu.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży

12.05.2016

Podstawą dotacji dla oddziału przedszkolnego są ponoszone wydatki

 

Pytanie:

Jak należy ustalić dotację dla oddziału przedszkolnego w niepublicznej szkole podstawowej?

Na terenie gminy nie posiadamy przedszkola publicznego, a jedynie oddziały przedszkolne zorganizowane w szkołach podstawowych dla dzieci realizujących wychowanie przedszkolne.

Stowarzyszenie prowadzi niepubliczną szkołę podstawową z oddziałami przedszkolnymi, oddziały te  zgodnie ze statutem działają przy tej szkole, nie są odrębną jednostką.

Czy należy je traktować jako przedszkole niepubliczne?

Naszym zdaniem dotacja dla oddziałów przedszkolnych w niepublicznej szkole podstawowej powinna być obliczona na podstawie wydatków bieżących wszystkich naszych oddziałów przedszkolnych przy szkołach podstawowych.

A może należy tu zastosować art. 90 ust. 2b pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - dalej u.s.o., który stanowi, że w przypadku braku na terenie gminy przedszkola prowadzonego przez gminę, podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę na prowadzenie przedszkola publicznego, pomniejszone o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy?

Odpowiedź:

W opinii Ministerstwa Edukacji Narodowej podstawą dotacji dla oddziału przedszkolnego są wydatki  ponoszone w oddziałach przedszkolnych.

Zgodnie z art. 90 ust. 2b u.s.o., dotacje dla niepublicznych przedszkoli niespełniających warunków, o których mowa w art. 90 ust. 1b u.s.o., przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach prowadzonych przez gminę w przeliczeniu na jednego ucznia, pomniejszonych o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez gminę, pod warunkiem że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji informację o planowanej liczbie uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji.

W przypadku braku na terenie gminy przedszkola prowadzonego przez gminę, podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę na prowadzenie przedszkola publicznego, pomniejszone o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy.

Z opublikowanej na stronie internetowej opinii wyrażonej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej wynika, że:

1) w przypadku przedszkoli podstawą do ustalenia dotacji dla tych przedszkoli powinny być ujęte w budżecie gminy właściwej do dotowania jej planowane wydatki bieżące ponoszone wyłącznie w przedszkolach publicznych,

2) w przypadku oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych podstawą do ustalenia dotacji powinny być ujęte w budżecie gminy właściwej do dotowania jej planowane wydatki bieżące ponoszone wyłącznie w oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych – w przeliczeniu na jednego wychowanka.

Jak słusznie zauważa więc Autor pytania, do obliczenia dotacji dla niepublicznych oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, należy uwzględnić wydatki bieżące ponoszone przez gminę na utrzymanie oddziałów przedszkolnych w prowadzonych szkołach podstawowych.

Artykuł pochodzi z Programu Lex Prawo Oświatowe 

24.04.2016

Zwolnienia na opiekę nad dzieckiem udziela się według pensum nauczyciela

" Od 2 stycznia 2016 r. zwolnienie z tytułu opieki nad dzieckiem można wykorzystać także w wymiarze godzinowym. Rozwiązanie to budzi wiele wątpliwości wśród dyrektorów szkół i przedszkoli.

Czas pracy nauczycieli jest specyficzną konstrukcją prawną. W ramach nauczycielskiego czasu pracy zajęcia dydaktyczno-wychowawcze podlegają ewidencjonowaniu, natomiast w pozostałym zakresie czas pracy przypomina zadaniowy, a więc taki, który jest determinowany czasem realizacji obowiązków pracowniczych. Taki czas pracy siłą rzeczy nie podlega ewidencjonowaniu.

Należy podkreślić, że przepisy Karty Nauczyciela wprawdzie ustanawiają 40-godzinną tygodniową normę czasu pracy nauczyciela, lecz nie przewidują 8-godzinnej normy dobowej. Nie można też szukać podstawy prawnej dla takiej normy w Kodeksie pracy, gdyż skoro ustawodawca ustalił normę tygodniową w Karcie Nauczyciela, to brak ustalenia normy dobowej powinien prowadzić do konkluzji, że norma taka w odniesieniu do nauczycieli nie obowiązuje. Nie sposób więc ustalić wymiaru zwolnienia w oparciu o nieobowiązującą normę czasu pracy.

Nauczyciel niepełnowymiarowy dostanie mniej godzin zwolnienia

O ile zwolnienie dzienne przysługuje zawsze w wymiarze 2 dni, niezależnie od etatu pracownika, o tyle wymiar zwolnienia godzinowego w ciągu roku kalendarzowego jest proporcjonalny etatu pracownika. Nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze może wykorzystać maksymalnie 16 godzin zwolnienia w ciągu roku kalendarzowego.

Liczbę godzin zwolnienia w roku kalendarzowym ustala się proporcjonalnie do godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych realizowanych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami (tzw. pensum). Tylko takie godziny podlegają bowiem ewidencjonowaniu.

Przykład:

Nauczyciel zatrudniony w wymiarze 25/25 może wykorzystać maksymalnie 2 dni albo 16 godzin zwolnienia. To samo dotyczy nauczyciela zatrudnionego w wymiarze 26/26.

Natomiast nauczycielowi zatrudnionemu w wymiarze 13/26 przysługują 2 dni lub 8 godzin zwolnienia (13:26) x 16 = 8 godzin.

Obliczając długość zwolnienia godzinowego, należy zaokrąglić niepełną godzinę zwolnienia w górę do pełnej godziny.

Godziny zwolnienia zgodnie z rozkładem zajęć

Nauczyciel może złożyć wniosek o udzielenie zwolnienia wyłącznie w godzinach pensum, które realizuje w danym dniu. Nauczyciel korzystający ze  zwolnienia w wymiarze godzinowym może wnioskować o zwolnienie od pracy tylko na część dnia, np. przyjść później

Zwolnienie od pracy w wymiarze godzin zegarowych a nie zajęć

Godzinowy wymiar zwolnienia od pracy oznacza zwolnienie w wymiarze pełnych, 60-minutowych godzin zegarowych, a nie godzin zajęć prowadzonych w przedszkolu lub szkole. Rozliczenie w wymiarze godzin zegarowych może oznaczać dla nauczyciela „rozciągnięcie” zwolnienia na czas wykraczający poza czas trwania prowadzonych przez niego zajęć."

Podstawa prawna:

• art. 42 ust. 7-7a, art. 91c ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
• art. 188 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).

Michał Kowalski, radca prawny, specjalista prawa oświatowego

Do podstawy wynagrodzenia za dzień opieki nad dzieckiem wlicza się wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe

Ustalają wysokość wynagrodzenia przysługującego nauczycielowi za dzień, w którym korzystał ze zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem do lat 14. należy uwzględnić wynagrodzenie za zrealizowane w tym miesiącu godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa.

Nauczycielowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje zwolnienie od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy.

Jeżeli w danym miesiącu nauczyciel realizował godziny ponadwymiarowe i/lub godziny doraźnych zastępstw i w tym samym miesiącu korzystał ze zwolnienia od pracy,  to wynagrodzenie za te godziny ponadwymiarowe i nadgodziny należy wliczyć do podstawy wynagrodzenia za dzień opieki nad dzieckiem.

Przykład:

Jak wyliczyć średnią z godzin ponadwymiarowych i doraźnych zastępstw nauczyciela korzystającego z jednego dnia opieki nad dzieckiem na podstawie art. 188 Kodeksu pracy? Nauczyciel zrealizował w tym miesiącu 2 godziny ponadwymiarowe i 7 godzin zastępstw.

Do wynagrodzenia za dzień zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem należy wliczyć wynagrodzenie za 9 godzin dodatkowych tj. ponadwymiarowych i doraźnych zastępstw,  czyli wynagrodzenie, które nauczyciel otrzymał za ich zrealizowanie w tym miesiącu. 

Choć do wynagrodzenia urlopowego nauczycieli co do zasady wlicza się średnią z nadgodzin z miesięcy roku szkolnego poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, to w przypadku zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem do lat 14. do wynagrodzenia za ten dzień lub te dni wlicza się wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa zrealizowane w miesiącu korzystania z tego zwolnienia.

Podstawa prawna:

• art. 188 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r., poz. 1502 ze zm.).
• § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 1996 r. nr 62 poz. 289 ze zm.).

Dariusz Dwojewski, specjalista prawa oświatowego

24.04.2016

Nowa podstawa programowa wymaga opracowania programów wychowania przedszkolnego

" Projekt zmian podstawy programowej wychowania przedszkolnego trafił do konsultacji społecznych o uzgodnień międzyresortowych. Od września dzieci realizujące obowiązek rocznego wychowania przedszkolnego będą uczyły się liczenia i czytania– w związku ze zmianami nauczyciele muszą opracować nowe programy wychowania przedszkolnego.

Program wychowania przedszkolnego to opis realizacji celów wychowania i treści nauczania ustalonych w podstawie programowej. Znowelizowanie rozporządzenia w sprawie podstawy programowej wymaga zmodyfikowania lub opracowania nowych programów, które będą realizowane przez nauczycieli wychowania przedszkolnego.

Od września nauka liczenia i czytania

Wiadomości i umiejętności opanowane przez dzieci w toku wychowania przedszkolnego stanowią bazę do dalszej nauki w szkole podstawowej. Dlatego resort edukacji chce, aby sześciolatki w przedszkolach uczyły się liczyć i czytać, a także zostały przygotowane do rozpoczęcia nauki pisania. Nauka pisania, jako umiejętność znacznie trudniejsza dla dziecka,  powinna być  domeną edukacji  szkolnej.

Zmienią się także warunki realizacji podstawy programowej

Konsekwencją zmian w podstawie programowej jest również modyfikacja Zalecanych warunków i sposobu  realizacji podstawy programowej  wychowania przedszkolnego, gdzie proponuje się zmiany  dotyczące zalecanych proporcji zagospodarowania czasu przebywania dziecka w przedszkolu  oraz innej formie wychowania przedszkolnego (w rozliczeniu tygodniowym) przeznaczonego na różnego typu zajęcia dydaktyczne realizowane według wybranego programu wychowania  przedszkolnego.

Ustawodawca pozostawia dużą swobodę w kwestii wyboru programu nauczycielom i dyrektorowi. Wymogiem jest jednak ich dostosowanie do obowiązującej podstawy programowej. W praktyce oznacza to, że nauczyciele będą zobowiązani do wprowadzenia zmian w  programach wychowania przedszkolnego jeszcze przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego."

Źródło:

Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania  przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (projekt z 15 kwietnia 2016 r.)

Marta Wysocka, specjalistka prawa oświatowego

24.04.2016

                   5 zasad prowadzenia i dokumentowania obserwacji dziecka

" Do końca kwietnia rodzicom dzieci objętych obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym należy wydać informacje o gotowości szkolnej dziecka, co wymaga podsumowania wyników dotychczasowych obserwacji i przeprowadzenia analizy osiągnięć dziecka w kontekście wymagań, które wiążą się z podjęciem nauki w szkole.

Dynamika rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym sprawia, że dokonane jesienią obserwacje są niewystarczające w ocenie gotowości szkolnej, gdyż nie odzwierciedlają osiągnięć rozwojowych po kilku miesiącach edukacji. Ponowną obserwację należy przeprowadzić w kwietniu – jej wyniki mogą stanowić wskazanie do pogłębionej diagnozy w poradni psychologiczno-pedagogicznej i rozważenia odroczenia obowiązku szkolnego.

Aby rzetelnie i sprawnie dokonać oceny gotowości szkolnej dziecka należy rozstrzygnąć, w jaki sposób prowadzone i dokumentowane będą obserwacje oraz zadbać o stworzenie odpowiednich warunków obserwacji umiejętności i zachowania dzieci. W procedurze oceny gotowości szkolnej dzieci warto wziąć pod uwagę pięć zasad prowadzenia i dokumentowania obserwacji dziecka.

Zasada 1. Termin, w tym długość okresu prowadzenia obserwacji należy ustalić tak, by w odpowiednim czasie ocenie poddane zostały wszystkie dzieci w grupie, a nauczyciel zdążył przygotować pisemną informację, podpisaną przez dyrektora oraz przekazaną rodzicom najpóźniej w ostatnim dniu kwietnia,

Zasada 2. Planując zawartość arkusza obserwacji oraz sposób interpretacji wyników trzeba pamiętać, że w podstawie programowej określonych jest aktualnie 17 obszarów, w których dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole powinno opanować określone umiejętności, natomiast we wzorze druku informacji o gotowości szkolnej, osiągnięcia dziecka zgrupowano w 6 kategoriach. Nauczyciel musi więc zdecydować, które zachowania, umiejętności dziecka mogą świadczyć o opanowaniu określonych wymagań i które z nich są istotne dla sformułowania opisu osiągnięć lub trudności dziecka. Warto również rozstrzygnąć sposób dokumentowania poziomu umiejętności dziecka tak, by w sposób maksymalnie obiektywny możliwe było stwierdzenie, czy dziecko opanowało określoną wiedzę i umiejętności, czy też wymaga nadal wsparcia w danym zakresie. Umiejętności te można oceniać np. według kryterium stopnia opanowania wysoki, średni, niski czy częstotliwości prezentowania danej umiejętności zawsze, często, czasami, rzadko, nigdy lub stwierdzeń tak, raczej tak, raczej nie, nie.

Zasada 3. Organizacja przestrzeni edukacyjnej musi sprzyjać obserwacji dzieci podczas zajęć i ich aktywności w naturalnych sytuacjach, w tym przygotowanie materiałów i pomocy do obserwacji.

Zasada 4. Konieczna jest analiza posiadanej dokumentacji – może ona stanowić ważny wskaźnik dla oceny gotowości szkolnej np. czy dziecko często choruje, co może rzutować na poziom jego osiągnięć; obserwacja i analiza wytworów pracy dziecka pozwoli na ocenę czy postępy w rozwoju pozwalają prognozować o poradzeniu sobie z wymaganiami w szkole itp.

Zasada 5. W procedurze oceny gotowości szkolnej konieczne jest wykorzystanie informacji zgromadzonych przez innych specjalistów w związku z udzielaniem dziecku pomocy psychologiczno-pedagogicznej (np. tempo wyrównywania lub utrzymywanie się ewentualnych deficytów, strategie dziecka w zakresie kompensowania i radzenia sobie z trudnościami, skuteczność podjętych działań i ewentualne wskazanie do ich kontynuowania).

To, w jaki sposób nauczyciel zaplanuje i dokumentuje obserwacje oraz czy i w jaki sposób wykorzysta posiadane informacje gromadzone z innych źródeł będzie determinowało jakość przedszkolnej diagnozy oraz ograniczy do minimum dokumentację.

Ocena gotowości dziecka uwzględnia wymagania szkolne

W przygotowaniu informacji o gotowości szkolnej dziecka konieczne jest odniesienie się do wiedzy i umiejętności określonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, z jednoczesnym uwzględnieniem perspektywy kluczowych zadań rozwojowych i oczekiwań stawianych przed dzieckiem w szkole. Nauczyciel powinien więc znać podstawę programową kształcenia ogólnego w zakresie I etapu edukacyjnego, aby zweryfikować osiągnięcia dziecka w odniesieniu do wymagań, jakim będzie musiało sprostać podejmując naukę. Informacja powinna też uwzględniaćindywidualne uwarunkowania rozwojowe dziecka i określać zakres niezbędnego wsparcia. Można uznać, że jeśli dziecko opanowało umiejętności określone w podstawie programowej, to są to jego mocne strony. Jeśli nauczyciel dostrzega, że dziecko nie prezentuje pożądanych umiejętności czy dzieje się to rzadko – informacje w tym zakresie należy zawrzeć w części dotyczącej dostrzeżonych trudności."

Podstawa prawna:

• § 3 ust. 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 893 ze zm.),
• załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.),
• rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 29 sierpnia 2014 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2014 r. poz. 1170 ze zm.),
• rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2015 r. poz. 1270).

Marzenna Czarnocka, dyrektor poradni psychologiczno -pedagogicznej